„Gjóska“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
JabbiAWB (spjall | framlög)
skipta vefheimild2 f. vefheimild, Replaced: |mánuðurskoðað=25. nóvember| → |mánuðurskoðað=25. nóvember|árskoðað= (2) (AWB)
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
[[Mynd:Pumice santorini.jpg|thumb|Gjóska af [[Grikkland|grísku]] [[eyja|eyjunni]] [[Santorini]]]]
'''Gjóska''' ([[gríska]] og eldra heiti á íslensku: '''tefra''') er samheiti um loftborin, föst [[gosefni|gosefna]], sem þeyst hafa upp úr [[eldgígur|eldgíg]], [[storknun|storknað]] að hluta til eða fullu á fluginu og fallið til [[jarðvegur|jarðar]].
 
Gjóska skiptist eftir [[korn (steindafræði)|kornastærð]] í [[klepri|klepra]], [[gjall]], [[vikur]] og [[Eldfjallaaska|ösku]]. Hún er blöðrótt og létt í sér og getur flotið tímabundið á [[vatn]]i (uns hún verður [[vatnsósa]]).
 
[[Jarðfræði]]ngar nota gjósku í [[jarðvegslag|jarðvegslögum]] til að geta sér til um hegðun fyrri eldgosa.
 
== Orðsifjar ==
[[Sigurður Þórarinsson (jarðfræðingur)|Sigurður Þórarinsson]] bað [[Vilmundur Jónsson (landlæknir)|Vilmund Jónsson]] [[landlæknir|landlækni]] að smíða íslenskt orð í stað gríska orðsins ''tefra'' sem samheiti yfir eldfjallaösku, vikur og gjall. Orðið kom fyrst út á prenti árið [[1968]] í tímaritinu ''[[Náttúrufræðingurinn]]''.
 
== Heimildir ==