Wikipedia

„Frank Plumpton Ramsey“: Munur á milli breytinga

Fletta í gegnum breytingarskrá
← Eldri breytingNýrri breyting →
Efni eytt Efni bætt við
MyndræntWiki-texti
Sauðkindin (spjall | framlög)
23.764 breytingar
m robot Bæti við: pms:Frank Plumpton Ramsey
Cessator (spjall | framlög)
50.763 breytingar
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
{{Heimspekingur |
svæði = Vestræn heimspeki |
tímabil = [[Heimspeki 20. aldar]] |
color = #B0C4DE |
image_name = |
image_caption = |
nafn = Frank Plumpton Ramsey |
fæddur = [[22. febrúar]] [[1903]] |
látinn = {{Dauðadagur og aldur|1903|2|22|1930|1|19}}|
skóli_hefð = [[Rökgreiningarheimspeki]]|
helstu_ritverk = „Facts and Propositions“; „On a Problem of Formal Logic“ |
helstu_viðfangsefni = [[heimspeki stærðfræðinnar]], [[rökfræði]], [[frumspeki]], [[þekkingarfræði]] |
markverðar_kenningar = |
áhrifavaldar = [[Ludwig Wittgenstein]], [[Bertrand Russell]], [[Charles Daunders Peirce]] |
hafði_áhrif_á = [[Ludwig Wittgenstein]], [[Susan Haack]] |
}}
'''Frank Plumpton Ramsey''' ([[22. febrúar]] [[1903]] — [[19. janúar]] [[1930]] {{fd|1903|1930}}) var [[Bretland|breskur]] [[stærðfræðingur]], [[heimspeki]]ngur og [[hagfræði]]ngur.
 
Lína 6 ⟶ 22:
Hann var þekktur fyrir gáfur sínar, og náði að heilla marga fræðimenn í Cambridge. Hann hafði víðtæka þekkingu á mörgum sviðum, og hafði áhuga á nánast öllu. Í [[stjórnmál]]um hallaðist hann að [[vinstristefna|vinstristefnu]]; í [[trúarbrögð]]um var hann, að sögn konu sinnar, „herskár [[trúleysi]]ngi“. Í samtali sem hann átti við [[C. K. Ogden]] lýsti hann yfir áhuga á því að læra [[Þýska|þýsku]]. Ogden fékk honum [[málfræði]]hefti, [[orðabók]] og flókna [[sálfræði]]ritgerð og sagði honum að nota heftið og bókina og segja sér svo hvað honum fyndist um ritgerðina. Viku síðar hafði Ramsey ekki eingöngu lært þýsku, heldur hafði hann mótað sér andstæðar skoðanir við þá kenningu, sem sett var fram í ritgerðinni. Síðar notaði hann þessa færni til þess að lesa bókina ''[[Tractatus Logico-Philosophicus]]'' eftir [[Ludwig Wittgenstein]]. Honum þótti það mjög tilkomumikið rit og ferðaðist árið [[1923]] til [[Austurríki]]s til þess að ræða um hana við Wittgenstein, sem stundaði þá kennslustörf í litlu þorpi.
 
Árið 1924 varð hann fræðimaður við Kings skólann, eingöngu 21 árs gamall. Hann afkastaði miklu í [[rökfræði]], [[hagfræði]] og [[heimspeki]]. Árið 1927 gaf hann út áhrifamikla grein „''Facts„Facts and Propositions''“Propositions“, þar sem hann lagði til fyrstu [[ofgnægtarkenning]]una um [[sannleikur|sannleika]].
 
Ein setninganna, sem Ramsey sannaði í ritgerð sinni „''On„On a problemProblem of formalFormal logic''“Logic“ árið 1930, sem olli straumhvörfum í rökfræði, ber nú nafn hans, [[Ramsey setningin]]. Það var [[fléttufræði]]leg niðurstaða, sem gaf til kynna að innan allra nægilega stórra kerfa, óháð ringulreiðinni í þeim, væri til einhver reiða.
 
Hann lagði einnig til hugmyndina um [[Ramsey verðlagning]]u í hagfræði, sem gildir í tilfellum þar sem að (stýrður) einokunaraðili vill hámarka ofgnægt hjá neytendum á sama tíma og hann sér til þess að allur kostnaður sé innan skynsamlegra marka.
Lína 14 ⟶ 30:
Ramsey og [[John Maynard Keynes]] voru góðir vinir, og vinna hins síðarnefnda á sviði [[líkindafræði]] hvatti Ramsey til þess að þróa hugmyndir í [[bayesískri tölfræði]]. [[Bruno de Finetti]] gerði svipaðar rannsóknir, og vinna þeirra beggja varð þekkt á sjötta áratug 20. aldar.
 
Heimspekiritgerðir hans voru m.a. ''Universals''„Universals“ (1925), ''Facts„Facts and propositions''Propositions“ (1927), ''Universals„Universals of lawLaw and of fact''Fact“ (1928), ''Þekking''„Þekking“ (1929), ''Kenningar''„Kenningar“ (1929) og ''General„General propositionsPropositions and causality''Causality“ (1929). Sumir heimspekingar telja hann hafa verið, eða hafa haft getu til þess að verða, jafnvel betri heimspekingur en Wittgenstein. Wittgenstein minnist á hann í inngangi að bók sinni ''Rannsóknum í heimspeki'' (''Philosophiche Untersuchungen'') sem áhrifavald, en þó ekki jafn mikinn áhrifavald og [[Piero Sraffa]].
 
== Andlát og arfleið ==
 
Ramsey þjáðist af krónísku lifrarvandamáli, og hann lést eftir sýkingu í kjölfar aðgerðar á kviði, aðeins 26 ára gamall. Yngri bróðir Ramseys, [[Arthur Michael Ramsey]], var [[erkibiskup]] í [[Canterbury]] á árunum 1961 til 1974.
 
Lína 29 ⟶ 44:
== Heimildir ==
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Frank_Plumpton_Ramsey Sambærileg grein á ensku útgáfu Wikipedia]
* Rosen, Kenneth H., ''Discrete Mathematics and Its Applications, [[Kenneth H''. Rosen]], ISBN 0-07-123374-1.
 
{{fde|1903|1930|Ramsey, Frank}}▼
 
[[Flokkur:Breskir heimspekingar|Ramsey, Frank]]
Lína 37 ⟶ 50:
[[Flokkur:Rökfræðingar|Ramsey, Frank]]
[[Flokkur:Rökgreiningarheimspekingar|Ramsey, Frank]]
▲{{fde|1903|1930|Ramsey, Frank}}
 
[[bg:Франк Рамзи]]
Sótt frá „https://is.wikipedia.org/wiki/Frank_Plumpton_Ramsey“