„Heimdallur“: Munur á milli breytinga

 

==Uppruni==

Hvernig skýra eigi þessa dularfullu tilorðningu, er alveg óvíst; freistandi væri, að gera þessar meyjar að þeim níu dætrum [[Ægir|Ægis]], og mætti þá líkja fæðingu hans við tilorðningu [[Afrodíta|Afrodítu]] hjá [[Grikkland|Grikkjum]], þótt tvennt sé ólíkt. En svo mikið er víst, að Heimdallur býr við jarðar þröm, þar sem himinn og jörð mætast, en utan um jörðina var hafið. Ekki er Heimdallur kvæntur og engin á hann goðbörn. Hann býr á [[Himinbjörg]]um ([[Grímnismál]] 13; við [[Bifröst]] segir Snorri); þar drekkur hann í væru ranni glaður hinn góða mjöð. Hann er nefndur „hvítastur ása“ ([[Þrymskviða]] 14; hvíti áss, Snorri), og ætti það helst að eiga við útlit hans; en líklega stendur það í sambandi við uppruna hans (hið glæja himinloft eða sævarlitinn?). Hann heitir og Gullintanni (er það dregið af sólarbjarmanum við sjóndeildarhring við uppruna sólar og sólsetur? nafnið hjá Snorra), Hallinskíði (ef til vill dregið af regnboganum; kemur fyrir hjá Glúmi Geirasyni og Snorra) og Vindhlér (= lognguð? Snorri). Sjálft nafnið Heimdallur merkir „heim-bjartur“, sá sem birtir allan heim; þetta nafn sýnir ljóst, að hann er upphaflega ekki annað en sólarguðinn sjálfur, annað nafn á Tý, sbr. orð Snorra: „hann er mikill ok heilagr“. Hann er talinn mjög "víðkunnur" ([[Skírnismál]] 28). Þar af verður skiljanlegt að aðalstarf hans er að vera „vörður goða“ (Grímn. 13, [[Lokasenna]] 48) - „fyrir bergrisum“, „hann þarf minna svefn en fugl“ (Snorri), sér jafnt nótt og dag, heyrir grasið gróa og ull á sauðum, hefur með öðrum orðum þá bestu eiginleika, sem vörður varð að hafa, og hefur þetta ekki aðra merkingu. Loki kallar þetta líf hans „ljótt“ og skopast að því að hann standi ætíð með örðugu baki - uppréttur og hvíldarlaus, og er það gagnstætt því, sem segir í Grímnismálum. Sem önnur guð - nema [[Þór]] - á hann hest, er heitir Gulltoppur (Snorri), en aðalgripur hans er [[Gjallarhorn]], og er svo [[hvellt]], að heyrist í alla heima, þegar blásið er í. Horn voru upphaflega blásturfæri manna í orustum og endranær; í líking við þau - með sama lagi - eru hinir merku eirlúðrar, er fundist hafa í jörðu, einkum í [[Danmörk]]u, oftast tveir og tveir saman; stafa þeir frá eiröld og eru forkunnar vel gerðir og hljóðið í þeim öskurhvellt; þeir eru sannnefnd Gjallarhorn. Horn Heimdalls er hugsmíð eftir þeim. Höfundur Völuspár lætur í ljós, að Óðinn hafi geymt hornið hjá [[Mímir|Mími]] undir [[Yggdrasill|Yggdrasli]], líklega til þess að það gæti verið til taks, þegar mest þyrfti á því að halda fyrir [[ragnarök]]. Þá er hornið aftur á lofti og hann blæs hátt - til að kveðja til bardaga viðurbúnaðar („mjötuðr kyndisk / at enu gamla Gjallarhorni“).