„Kræklingur“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
mEkkert breytingarágrip
S.Örvarr.S.NET (spjall | framlög)
m stubbavinnsla AWB
Lína 7:
| phylum = [[Lindýr]] (''Mollusca'')
| classis = [[Samlokur]] (''Bivalvia'')
| subclassis = ''[[Pteriomorphia ]]''
| ordo = ''[[Mytiloida]]''
| familia = [[Sæskeljar]] (''Mytilidae'')
Lína 23:
 
== Líffæri ==
[[myndMynd:Blue-mussel.svg|thumb|500px|Skýringarmynd af líffærum kræklings]]
[[Möttull]] klæðir skeljarnar að innan og stjórnar inn og útstreymi vatns í möttulholið, dælir sjó gegnum [[tálkn]]in og gefur frá sér kalk til að mynda og gera við skel. Kræklingur sem er 50-55 mm langur dælir 4 lítrum af sjó á klukkustund.Í möttulinn safnast [[forðanæring]] og í honum eru [[kynkirtill|kynkirtlar]]. Tálknin liggja undir möttlinum, þau sjá um öndun og sía fæðu úr sjónum sem fer í gegnum þau. Kræklingur hefur tvo samdráttarvöðva og er hlutverk þeirra að opna og loka skeljunum og halda þeim lokuðum. Hreyfitæki kræklinga er fóturinn. Hann er yfirleitt dökkbrúnn. Víð fótinn eru kirtlar sem framleiða spunaþræði. Kræklingur er sérkynja, kvendýrin má þekkja á því að þau hafa appelsínugula kynkirtla en kynkirtlar karldýra eru rjómagulir.
 
Lína 30:
 
== Fæðukeðja ==
Fæða kræklings er örsmáar agnir sem hann síar úr sjónum. Mörg dýr éta krækling, þar á meðal [[fugl|fuglar]]ar, [[krabbi|krabbar]], [[kuðungur|kuðungar]], [[skrápdýr]] og [[fiskur|fiskar]]. Aðalóvinir kræklinga við Ísland eru [[æðarfugl]], [[krossfiskur]] og krabbi.
 
Kræklingur er etinn af mönnum og hann er einnig ræktaður til manneldis. Vegna [[eiturþörungar|eiturþörunga]] er kræklinganeysla hættuleg á þeim tímum ársins þegar sjór er hlýr og [[þörungablómi]] í hámarki. Almennt er ekki talið öruggt að tína krækling við [[Ísland]] frá því í [[maí]] og fram í [[desember]]. Vegna hættu á [[skelfiskeitrun]] hefur [[Hafrannsóknastofnun Íslands]] mælt magn eiturþörunga í kræklingi með reglubundnum hætti, og hægt er að nálgast niðurstöður á [http://www.hafro.is heimasíðu þeirra].
Lína 41:
* [http://www.veidimal.is/Kraeklingur/kraeklskyrslur/Lokaskyrsla/lokaskyrsla.htm Bæklingur um kræklingarækt]
 
{{Stubbur|líffræði}}
 
{{Líffræðistubbur}}
 
[[Flokkur:Sæskeljar]]
Lína 53 ⟶ 52:
[[lb:Mullen]]
[[nl:Mossel]]
[[nn:Blåskjel]]
[[no:Blåskjell]]
[[nn:Blåskjel]]
[[pt:Mexilhão]]