„Staðamálin“: Munur á milli breytinga

'''Staðamálin''' voru átök [[biskup]]a og höfðingja á [[Ísland]]i um forræði yfir [[kirkja|kirkjum]] sem höfðingjar höfðu látið reisa á jörðum sínum og farið með sem sína eign, meðal annars þegið hluta af [[tíund]] sem var þeim nokkur tekjulind. Þau fóru fram í tveimur hrinum, fyrst þegar [[Þorlákur helgi Þórhallsson]] varð [[Skálholtsbiskup]] [[1178]] og hóf árið eftir að krefjast forræðis yfir kirkjustöðum í samræmi við umbætur [[Eysteinn Erlendsson|Eysteins Erlendssonar]] erkibiskups í [[Niðarós]]i, og síðan þegar [[Árni Þorláksson]] („Staða-Árni“) Skálholtsbiskup setti nýja kirkjuskipan [[Kristniréttur Árna|Kristnirétt Árna]] [[1275]]. Staðamálum fyrri lyktaði með því að Þorlákur náði forræði nokkurra kirkjujarða en varð annars lítið ágengt annað en gera höfðingjum ljóst að yfirráð þeirra teldust ekki lögleg fyrir kirkjunni. Staðamálum síðari lauk með sérstakri sáttagerð milli Árna biskups og íslenskra höfðingja í [[Ögvaldsnes]]i í Noregi að undirlagi [[Jörundur Þorsteinsson|Jörundar Þorsteinssonar]] og [[Eiríkur Magnússon prestahatari|Eiríks Magnússonar]] konungs. Í henni var kveðið á um að þeir staðir sem leikmenn ættu hálft eða meira í skyldu þeir halda áfram en aðrir staðir falla undir biskup. Með þessu móti fékk kirkjan sjálfstætt vald í málefnum kirkna og presta og kirkjuréttar- og siðferðismálum. Í kjölfarið óx vald kirkjunnar á kostnað veraldlegra höfðingja og með tímanum urðu æ fleiri kirkjustaðir eign biskupsstólanna.

 

 

[[Flokkur:Saga Íslands]]