„Róteind“: Munur á milli breytinga

'''Róteind''' er öreind með [[rafhleðsla|rafhleðslu]] upp á eina jákvæða einingu ({{tv|1,602|-19}} [[Coulomb]]) og massa upp á 939,6 [[Rafeindavolt|MeV]]/[[ljóshraði|c]]² ({{tv|1,6726|-27}} kg, eða um 1836 sinnum massi [[rafeind]]ar). [[Spuni]] hennar er ½. Róteind hefur verið mæld sem stöðug, þar sem lægra mark [[helmingunartími|helmingunartíma]] hennar er um 10³⁵ ár, þó að nokkrar kenningar benda til að [[róteindahrörnun|róteind gæti hrörnað]].

[[FrumeindakjarniKjarni]] algengustu samsætu [[vetni]]s[[Frumeind|frumeindarinnar]] ersamanstendur einaf einni róteind. Kjarnar annarra frumeinda ereru samsettursamsettir úr róteindum og [[nifteind]]um sem að haldið er saman meðaf [[sterkur kjarnakraftur|sterka kjarnakraftinum]]. Fjöldi róteinda í kjarnanum ákvarðar efnafræðilega eiginleika frumeindarinnar og hvaða [[frumefni]] það er.

Róteindir eru flokkaðar sem [[þungeind|þungeindir]] og eru samsettar úr tveimur ''upp'' [[kvarkur|kvörkum]] og einum ''niður'' kvark, sem að er líka haldið saman af sterka kjarnakraftinum, og miðlað af [[límeind]]um. JafnigildiJafngildi róteindar í [[andefni]] er [[andróteind]]in, sem að hefur sömu, en neikvæða, rafhleðslu.

Sökum þess að [[rafsegulkraftur]]inn er mörgum [[stærðargráða|stærðargráðum]] sterkari en [[þyngdarafl]]ið, verður hleðsla róteindarinnar að vera sú sama og gagnstæð hleðslu [[rafeind]]arinnar. Að öðrum kosti myndi nettófráhrinding, sökum of mikillar jákvæddar eða neikvæddar hleðslu, valda sjánlegrisjáanlegri útþenslu á alheiminum og á öllu efni sem að haldið er saman með þyngdarafli (plánetur, stjörnur, og svo framvegis).

Í [[efnafræði]] og [[lífefnafræði]] getur hugtakið ''róteind'' átt yfir [[vetni]]s[[jón]]ina, H⁺. Í þessu samhengi er róteindargjafinn [[sýra]] og róteindaviðtakandinnviðtakandinn [[basi]].

Róteindir geta verið til í mismunandi spunaástandi. Þessi eiginleiki er notaður í [[kjarnsegulherma|kjarnsegulhermunar]][[rófgreining]]u. Í KSH rófgreiningu er segulsviðefni lagtsett áí efnisegulsvið til að mæla rafbrynjunaskermum utanróteindanna um róteindirí kjarna þessþessa efnis. Þessi rafbrynjaskermun erkemur mynduðtil afvegna rafeindaskýjumáhrifa semfrá aðrafeindunum umlykjaí kjarnankringum kjarnann. Vísindamenn geta þá notað þessar upplýsingar til að endurbyggjafá sameindarbyggingusameindabyggingu sameindarinnar sem verið er að rannsaka. Oft er reyndar talað um KSH rófgreiningu sem NMR greiningu þar sem það er skammstöfun á ensku orðunum ''Nuclear Magnetic Resonance''.