„Ormur Ásláksson“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
'''Ormur Ásláksson''' var biskup á [[Hólar í Hjaltadal|Hólum]] [[1342]] – [[1356]], eða í 14 ár.
 
Ormur biskup var Norðmaður, sem hafði verið [[kórsbróðir]] í [[Stafangur|Stafangri]]. Lítið annað er vitað um uppruna hans. Hann kom til Íslands fljótlega eftir biskupsvígsluna, og brotnaði skipið við Þjórsársand.
Ormur biskup var Norðmaður og hafði áður verið [[kórsbróðir]] í [[Stafangur|Stafangri]]. Lítið annað er vitað um uppruna hans. Hann varð snemma illa þokkaður af landsmönnum vegna fégræðgi, en hirti lítið um andleg mál. Bændur norðanlands gerðu samtök gegn honum, og fór biskup þá utan til þess að styrkja stöðu sína. Kom hann aftur til landsins 1351 með verndarbréf konungs, þar sem farið var hörðum orðum um andstöðu Norðlendinga. Átökin héldu samt áfram. Biskup greip þá til þess ráðs að [[bannfæring|bannfæra]] forsprakkana, sem hafði lítið að segja. Efldi hann þá flokk gegn þeim, náði nokkrum þeirra á sitt vald og hélt þeim föngnum, þar til þeir voru leystir út með fé. Loks taldi hann sér ekki lengur vært á Hólum, fór til Noregs og andaðist þar haustið 1356.
 
Ormur varð fljótt illa þokkaður af landsmönnum vegna fégræðgi, en hann hirti minna um andleg mál. Bændur norðanlands gerðu samtök gegn honum, og fór biskup utan 1345 til þess að styrkja stöðu sína. Kom hann út aftur ári síðar og braut þá skip við [[Melrakkaslétta|Melrakkasléttu]]. Enn fór hann utan 1347 og var þá í Noregi í 4 ár. Sumarið 1349 urðu þau tíðindi að [[svartidauði]] barst til Noregs. Geisaði pestin þar fram eftir ári 1350 og felldi meira en helming landsmanna. Einkum varð prestastéttin hart úti, en þeir Ormur Ásláksson og [[Jón skalli Eiríksson]] voru meðal fárra kirkjuhöfðingja sem lifðu pestina af.
Annálar segja að árið 1344 hafi Ormur biskup látið taka upp bein [[Guðmundur góði Arason|Guðmundar góða]] og þvegið þau fyrir [[jarteikn]]ir, líklega til að geta aukið tekjur biskupsstólsins. Glæsilegt [[skrín]] var síðan gert undir beinin og er þess getið á Hólum skömmu fyrir [[siðaskipti]].
 
Ormur kom aftur til landsins 1351 með verndarbréf konungs, þar sem farið var hörðum orðum um andstöðu Norðlendinga og nokkrum þeirra stefnt utan á konungsfund. Átökin héldu samt áfram. Biskup [[bannfæring|bannfærði]] þá forsprakkana, sem hafði lítið að segja. Efldi hann flokk gegn þeim, náði nokkrum þeirra á sitt vald og hélt þeim föngnum, þar til þeir voru leystir út með fé. Sumarið 1353 komu út þeir sem stefnt hafði verið utan, og höfðu með sér bréf konungs, þar sem Ormi var boðið að virða fornan rétt þegnanna, og skipað að leysa þá úr banni. Taldi hann sér þá ekki lengur vært á Hólum, fór til Noregs 1354 og andaðist þar haustið 1356. "Var hann fáum harmdauði", segir í annál.
 
Annálar segja að áriðÁrið 1344 hafilét Ormur biskup látið taka upp bein [[Guðmundur góði Arason|Guðmundar góða]] og þvegiðþvo þau fyrir [[jarteikn]]ir, líklega til að geta aukið tekjur biskupsstólsins. Glæsilegt [[skrín]] var síðansíðar gert undir beinin og er þess getið á Hólum skömmu fyrir [[siðaskipti]].
 
==Heimildir==
*Jón Helgason biskup: ''Kristnisaga Íslands'' I, 183.
*Sigurður Líndal (ritstj.): ''Saga Íslands'' V.
*Gustav Storm (útg.): ''Islandske Annaler indtil 1578''.