„Víðgelmir“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Olikristinn (spjall | framlög)
Ný síða: '''Víðgelmir''' er einn af lengstu (1585 m) og stærstu (148.000 m³) hraunhellum heims. Hann er í Hallmundahrauni, u.þ.b. 2 km suðaustur af [[Fljótstunga|Fljó...
 
Olikristinn (spjall | framlög)
mEkkert breytingarágrip
Lína 1:
[[Mynd:Vidgelmir.jpeg]]'''Víðgelmir''' er einn af lengstu (1585 m) og stærstu (148.000 m³) [[Hraunhellar|hraunhellum]] heims. Hann er í [[Hallmundahraun]]i, u.þ.b. 2 km suðaustur af [[Fljótstunga|Fljótstungu]] í [[Hvítársíða|Hvítársíðu]]. Þak hellisins hefur hrunið á allstórum kafla, nærri norðurenda hans, og er það eini inngangurinn. Hellirinn er víður fremst en þrengist á kafla þegar innar dregur. Þar hefur verið sett járnhlið til að vernda þær dropasteinsmyndanir sem ekki hafa þegar verið eyðilagðar. Mannvistarleifar sem fundust í hellinum eru varðveittar í Þjóðminjasafninu og eru að líkindum frá víkingaöld. Hellirinn er á köflum afar illur yfirferðar og tæpast ráðlegt að fara um hann nema með leiðsögumanni. Leiðsögn og aðgangur að innri hluta hellisins er fáanleg frá Fljótstungu.
 
Hraunhellar af þessu tagi finnast í [[helluhraun]]um þar sem efsta lag þunnfljótandi basaltkviku hefur storknað en bráðið hraunið haldið áfram að streyma í afmörkuðum farvegum undir yfirborðinu. Þegar eldgosið rénar sjatnar í þessum farvegum og eftir standa langir hellar. Önnur dæmi um slíka hella eru [[Surtshellir]], [[Stefánshellir]] og [[Raufarhólshellir]].