„Sívaliturn“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Snigillinn (spjall | framlög)
m robot
myndir af commons
Lína 1:
[[Image:Copenhagen_Rundet%C3%A5rn_street_left.jpg|thumb|right|Sívaliturn í Kaupmannahöfn]]
'''Sívaliturn''' er, eins og nafnið gefur til kynna, [[Sívalningur|sívalur]] turn, sem stendur við Købmagergade (áður Kjødmangergade) í miðborg [[Kaupmannahöfn|Kaupmannahafnar]] í [[Danmörk]]u. Turninn var byggður sem stjörnuathugunarstöð í stjórnartíð [[Kristján_IV|Kristjáns IV]], á árunum [[1637]] til [[1642]] ásamt Þrenningarkirkjunni og fyrsta háskólabókasafninu. Upp turninn liggur, í stað tröppugangs, breiður vegur, 209 [[Meter|metrar]] að lengd sem fer sjö og hálfan hring um turninn þar til komið er á toppinn.
 
Lína 6 ⟶ 7:
Heimildir sýna að konungurinn, Kristján IV, hefur tryggt sér landareignina þar sem turninn og [[Þrenningarkirkja]]n stendur nú, þegar árið [[1622]]. Árið [[1635]] var farið að huga að byggingu og [[stjörnufræði]]ngur konungs [[Christian Longomontanus]] stakk þá upp á byggingu stjörnuathugunarstöðvar. [[Holland|Hollendingar]] höfðu byggt slíkan turn við háskólann [[1633]] og Kristjáni hefur eflaust verið umhugað um að taka áfram upp þráðinn í stjörnuathugunum eftir [[Tycho Brahe]] og [[Úraníuborg]]. Auk þess nýttust slíkar rannsóknir beint við sjóferðir, þar sem siglt var eftir stjörnunum um nætur, og ekkert skorti á áhuga konungs á því sviði. Ákveðið var að turninn skyldi byggður í tengslum við Þrenningarkirkjuna og fyrsta háskólabókasafnið.
 
[[Image:Rundet%C3%A5rn_staircase.jpg|thumb|left|Vegurinn upp turninn]]
Byggingameistari fyrir alla bygginguna var valinn [[Hans van Steenwinkel yngri]], sonur hins konunglega bygginameistara. Hann lést í miðju verki árið [[1639]] og við tók Hollendingurinn [[Leenart Blasius]]. Byggingarefnið í grunninn kom úr virkisveggnum og múrsteinar frá Hollandi. Hornsteinn turnsins var lagður [[7. júlí]] [[1637]]. Byggingin tafðist oft sökum peningaleysis. Árið [[1640]] var hafist handa við að innrétta toppinn sem stjörnuathugunarstöð. Hönnunin byggðist á Úraníuborg Brahes á [[Hveðn]].
 
Lína 14 ⟶ 16:
 
==Áletrun á turninum==
[[Image:Rundet%C3%A5rn_text_2.jpg|thumb|right|Áletrunin á framhlið turnsins]]
Efst á framhlið turnsins er áletrun sem er [[myndagáta]], hönnuð af Kristjáni IV sjálfum.
 
[http://www.rundetaarn.dk/ Heimasíða turnsins]
 
{{Commons|Rundetårn|Sívalaturni}}
 
[[Flokkur:Kaupmannahöfn]]