„Hans Egede“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
PolarBot (spjall | framlög)
m robot Bæti við: it:Hans Egede
m Leiðréttingar, Replaced: annara → annarra (AWB)
Lína 1:
[[Mynd:Hans Egede.jpg|thumb|250px|right|Hans Egede]]
'''Hans Egede''' (fæddist [[31. janúar]] [[1686]] í [[Harstad]], [[Noregur|Noregi]] – lést [[5. nóvember]] [[1758]] í [[Falster]], [[Danmörk|Danmörku]]u) var [[lútherskur]] [[trúboði]] sem oft er nefndur '''Postuli [[Grænland]]s'''. Samkvæmt hefð kynntist Egede frásögnum um norræna menn á Grænlandi þegar hann þjónustaði á eyjunum í [[Lofoten]]. Í maí [[1721]] fékk hann leyfi hjá [[Friðrik IV|Friðriki IV]] danakonungi til að leita uppi þessa týndu Grænlendinga og endurkristna þá ef þeir væru gengnir af trúnni. Átti hann einnig að endurvekja eignarrétt Noregs á Grænlandi. [[Noregur]] og [[Danmörk]] voru á þessum tíma í ríkjasambandi með sameiginlegan konung.
 
Egede tók land á vesturströnd Grænlands [[3. júlí]] [[1721]]. Leitaði hann eftir norrænum mönnum en fann enga. Þá hafði ekkert samband verið við norræna menn á Grænlandi í um 300 ár. Egede fann hins vegar fyrir [[inuíti|inuíta]] og hófst handa um kristið trúboð meðal þeirra. Hann lagði sig eftir að læra [[grænlenska|grænlensku]] og snéri ýmsum kristnum textum á það mál. Það var hægara sagt en gert meðal annars vegna þess að fjöldamörg vestræn hugtök voru ekki til í hugarheimi Grænlendinga. Eitt dæmi er brauð sem ekki var til og ekki heldur nein hliðstæða. Í þýðingu sinni á [[Faðir vor]] lét hann línuna „Gef oss í dag vort daglegt brauð“ samsvara „Gef oss í dag vorn daglega sel“.
Lína 6:
Egede stofnaði þorpið Godthåb (sem nú er nefnt [[Nuuk]]), sem nú er höfuðborg Grænlands.
 
[[Herrnhut]]a trúboðar fengu leyfi [[1733]] að setja upp eigin trúboðsstöð suður af Nuuk. Með þeim fylgdi [[hlaupabóla]] sem varð faraldur um Grænland upp úr [[1734]] og féllu margir í sjúkdóminum meðal annaraannarra Gertrud, kona Hans Egede. Hann snéri aftur til [[Kaupmannahöfn|Kaupmannahafnar]] [[1736]] ásamt dætrum sínum og einum syni. Eftir varð sonurinn Paul Egede sem einkum er þekktur fyrir starf sitt við að skapa grænlenskt ritmál og málfræði. Hans Egede var skipaður [[biskup]] yfir Grænlandi [[1741]].
 
 
== Ítarefni ==
* http://nettportal.samlaget.no/nn/norge_for/kap8/portrett/hans_egede.html Portrett af Hans Egede (á norsku)]
* [http://bell.lib.umn.edu/Egede/ "Hans Egede, The Apostle of Greenland" (á ensku)]
 
 
[[Flokkur:Grænland]]
[[Flokkur:Danir|E]]