|
yrt!!!!
Eiginlegar '''tíðir''' sagna í [[íslenska|íslensku]] eru tvær; '''nútíð''' og '''þátíð'''. Íslenskan gerir formlegan greinarmun á nútíð og þátíð sagna; ''hann '''talar''''' (nt.), ''hann '''talaði''''' (þt.). Með „nútíð“ er þó ekki einungis átt við verknað sem stendur yfir nákvæmlega þá stundina sem sögnin er yrt heldur einnig ýmsum tímahorfum; nýliðnum tíma, óliðnum tíma, reglubundnum tíma o.s.frv. Af þessu ræðst tíðbeyging sagna. Með hjálparsögnunum '''hafa''' og '''munu''' má mynda sex samsettar tíðir sagna:
*'''Núliðin tíð:''' Ég ''hef talað''
*'''Þáliðin tíð:''' Ég ''hafði talað''
*'''Framtíð:''' Ég ''mun tala''
*'''Þáframtíð:''' Ég ''mun hafa talað''
*'''Skildagatíð:''' Ég ''mundi tala''
*'''Þáskildagatíð:''' Ég ''mundi hafa talað''
Þessar sex tíðir hafa allar sérstaka merkingu sem snertir stöðu atburðar eða verknaðar miðað við tímann í setningunni. '''Núliðin''' og '''þáliðin''' tíð gefa til kynna að verknaði sé lokið. '''Framtíð''' með '''munu''' lýsir óloknum verknaði en henni fylgir oft vafi. Hrein framtíð er oftast mynduð með nútíðarsniði; „Ég ''tala'' á morgun“. '''Þáframtíð''' segir að verknaði sé lokið en sýnir óvissu. '''Skildagatíðirnar''' tákna skilyrtan verknað.
Hjálparsagnir geta verið fleiri en '''hafa''' og '''munu''', t.d. '''skulu, vilja, vera, verða, ætla'''.
== Heimildir ==
* {{bókaheimild|höfundur=Bjarni Ólafsson|titill=Íslenskur málfræðilykill|útgefandi=Mál og menning|ár=1995|ISBN=ISBN 9979308745}}
* {{bókaheimild|höfundur=Þórunn Blöndal|titill=Almenn málfræði|útgefandi=Mál og menning|ár=1985}}
== Tengt efni ==
*[http://www.lexis.hi.is/beygingarlysing/index.html Beygingarlýsing íslensks nútímamáls]
[[Flokkur:Málfræði]]
[[Flokkur:Sagnorð]]
| 