„Eystribyggð“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip |
mEkkert breytingarágrip |
||
Lína 5:
Megnið af þeim rituðu heimildum sem til eru um búsetu Grænlendinga hinna fornu fjalla um Eystribyggð og mannlífið þar. Gerir það meðal annars að fjöldi staðanafna og örnefna hafa varðveist til seinni tíma. Það eru þó einungis tveir staðir sem með fullri vissu er hægt að staðsetja. Er það annars vegar biskupssetrið að [[Garðar (Grænlandi)|Görðum]] en þar hefur fundist gröf biskups með biskupskræklu og er það þar sem nú heitir [[Igaliku]]. Hins vegar er Hrafnsfjörður (sem í frásögu [[Ívar Bárðarson|Ívars Bárðarsonar]] er skrifað sem ''Rampnessfiord''), í firðinum var sögð eyja þar sem heitt vatn kom úr jörðu. Á eyju í þeim firði sem nú er nefndur Uunartoq er eina heita uppsprettan á Grænlandi. Útfrá þessum stöðum hefur verið hægt að staðsetja með allnokkru öryggi fjölda annarra staða meðal annars [[Brattahlíð|Bröttuhlíð]], [[Hvalsey]], [[Herjólfsnes]] og klaustrin tvö. Var annað nunnuklaustur í reglu Benediktínusar í Hrafnsfirði og hitt munkaklaustur í reglu Bendediktínusar sem helgað var Ólafi helga og heilögum Ágústínusi í Ketilsfirði.
Samkvæmt [[C-14 aldursgreining|C-14 aldursgreiningum]] hafa [[fornleifafræði]]ngar getað séð að landnám gerðist í tveimur áföngum, sá fyrri á áratugunum fyrir ár 1000 í kringum Eiríksfjörð og Einarsfjörð og sá seinni frá 1000 fram til 1050 á svæðinu fyrir sunnan og norðan þessa firði. Landslagið var þá að nokkru frábrugðið því sem seinna var, uppgröftur sýnir að strandlengjan með innfjörðum og dalir voru vaxnir [[birki]]trjám sem náðu milli 4 og 6 metra hæð og upp til heiða
Grænlendingar í Eystribyggð stunduðu jöfnum höndum landbúnað og veiðar. Þeir höfðu með sér [[sauðfé]], [[geit]]ur, [[svín]], [[kýr]], [[Hestur|hesta]], [[Hundur|hunda]] og [[Köttur|ketti]] (og þar að auki [[Húsamús|húsamýs]]) frá [[Ísland]]i. Sauðfé og geitur virðast hafa að mestu gengið úti á vetrum. Komið hefur á óvart hversu mikilvægar kýr voru í búskap Grænlendinga. Á minni bæjum voru 2 - 4 kýr en á stórbæjum mun fleiri til dæmis á Hvalsey um 16 kýr og á Görðum þar sem hægt var að hýsa um hundrað nautgripi. Veiðiskapur skipti miklu, bæði fiskveiði og sel- og hreindýraveiði. Hægt hefur verið að lesa úr beinamælingum að hlutfall sjávarafurða og landdýra í matarræði Grænlendinga snerist algjörlega við á þeim nærri 500 árum sem þeir bjuggu á Grænlandi. Mælingar í elstu gröfum við [[Þjóðhildarkirkja|Þjóðhildarkirkju]] sýna þeir sem þar voru grafnir fljótlega eftir ár 1000 höfðu lifað á um 40 % sjáfarafurða, bein þeirra sem grafnir voru um miðja 15. öld höfðu hins vegar lifað á 60-80 % sjáfarafurða.
|