„Neptúnus (reikistjarna)“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Undurhundur (spjall | framlög)
→‎Uppgötvun: lagfærði þýðingarvillur og kjánalegt orðalag (eins og leit að óþekktum líkama)
mEkkert breytingarágrip
Lína 25:
|Helíum = 19
}}
'''Neptúnus''' er áttunda og ysta [[reikistjarna]]n frá [[sól]]u talið og einn af [[gasrisi|gasrisum]] [[sólkerfið|sólkerfisins]]. Neptúnus er nefndurfjórða eftirstærsta [[Neptúnusreikistjarna (guð)|rómverskasólkerfisins sjávarguðinum]]miðað ogvið erþvermál, táknþriðja massamesta reikistjarnan og þéttasta [[þríforkurrisareikistjarna]]inn hið saman. VitaðMassi Neptúnusar er 17 Neptúnussinnum hefurmeiri 14en massi [[tunglJörðin|Jarðar]], enog þaðaðeins þekktastameiri eren massi [[TrítonÚranus (reikistjarna)|Úranusar]]. NeptúnusMeiri varmassi uppgötvaðurleiðir þanntil 23.þess september 1846lofthjúpur Neptúnusar er þéttari en lofthjúpur Úranusar vegna meiri þyngdarkrafts og síðanreikistjarnan þámælist hefurþví aðeinsminni eitt [[geimfar]]þvermáli. kannaðNeptúnus hann,er þaðaðallega varúr [[Voyagergasi 2]]og semvökva fórog þarhefur hjáþví 25.ekkert ágústfast 1989yfirborð. [[Sporbaugur]]Hann [[dvergreikistjarna|dvergreikistjörnunnar]]er [[Plútó]]s164,8 liggurjarðárhlutaganga fyrirkringum innansólina sporbaugí Neptúnusar.30,1 Helstu[[stjarnfræðieining]]a einkennifjarlægð Neptúnusar erumeðaltali (4,8 hringarmilljarða umkm). hannNeptúnus oger bergkjarninefndur semeftir er[[Neptúnus umlukinn(guð)|rómverska vatnisjávarguðinum]] og frosnuer metani.tákn Eitthans ár[[þríforkur]]inn eruí 165tákni jarðárreikistjörnunnar.
 
Neptúnus er ekki greinanlegur með berum augum og er eina reikistjarna sólkerfisins sem uppgötvaðist við útreikninga, fremur en með athugunum. Óvæntar breytingar á sporbaug Úranusar fengu franska stjörnufræðinginn [[Alexis Bouvard]] til að geta sér þess til að óþekkt reikistjarna væri að hafa áhrif á hann. [[John Couch Adams]] og [[Urbain Le Verrier]] spáðu svo seinna fyrir um staðsetningu Neptúnusar, og [[Johann Galle]] tókst að sjá hann með sjónauka 23. september 1846,<ref name="Hamilton">{{cite web |first=Calvin J. |last=Hamilton |date=4 August 2001 |url=http://www.solarviews.com/eng/neptune.htm |title=Neptune |publisher=Views of the Solar System |access-date=13 August 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070715223035/http://www.solarviews.com/eng/neptune.htm |archive-date=15 July 2007 |url-status=dead }}</ref> innan við einni gráðu frá þeim stað sem Le Verrier hafði spáð fyrir um. Stærsta tungl Neptúnusar, [[Tríton]], uppgötvaðist skömmu síðar, en ekkert af hinum 13 [[tungl Neptúnusar|tunglum Neptúnusar]] fannst fyrr en á 20. öld. Vegna fjarlægðar er mjög erfitt að rannsaka Neptúnus með sjónaukum á Jörðu. Aðeins eitt [[geimfar]] hefur kannað hann, það var [[Voyager 2]] sem fór þar hjá 25. ágúst 1989.<ref name="NYT-20141018-KC">{{cite news |last=Chang |first=Kenneth |title=Dark Spots in Our Knowledge of Neptune |url=https://www.nytimes.com/2014/08/19/science/dark-spots-in-our-knowledge-of-neptune.html |date=18 October 2014 |newspaper=[[The New York Times]] |access-date=21 October 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141028062618/http://www.nytimes.com/2014/08/19/science/dark-spots-in-our-knowledge-of-neptune.html |archive-date=28 October 2014}}</ref><ref>{{cite web|url=https://solarsystem.nasa.gov/planets/neptune/exploration?page=0&per_page=10&order=launch_date+desc,title+asc&search=&tags=Neptune&category=33|title=Exploration {{!}} Neptune|website=NASA Solar System Exploration|access-date=2020-02-03|quote="In 1989, NASA's Voyager 2 became the first-and only-spacecraft to study Neptune up close."|archive-date=17 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200717140051/https://solarsystem.nasa.gov/planets/neptune/exploration/?page=0&per_page=10&order=launch_date+desc,title+asc&search=&tags=Neptune&category=33|url-status=live}}</ref> Með tilkomu [[Hubble-geimsjónaukinn|Hubble-geimsjónaukans]] og nýrra stjörnusjónauka með [[aðlögunarsjóntækni]] hefur reynst auðveldara að skoða Neptúnus.
 
[[Sporbaugur]] [[dvergreikistjarna|dvergreikistjörnunnar]] [[Plútó]]s liggur að hluta fyrir innan sporbaug Neptúnusar. Helstu einkenni Neptúnusar eru 4 hringar um hann og bergkjarni sem er umlukinn vatni og frosnu metani.
 
== Saga ==