„Jarisleifur Valdimarsson“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
TKSnaevarr (spjall | framlög) Ekkert breytingarágrip |
TKSnaevarr (spjall | framlög) Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 24:
==Æviágrip==
Jarisleifur fæddist í kringum árið 978. Hann hlaut þjálfun í vopnaburði hjá frænda sínum, herforingjanum [[Dobrynja]] (bróður föðurömmu Jarisleifs, [[Malúsja|Malúsju]]) og varð síðan fursti yfir [[Hólmgarður|Hólmgarði]].
Eftir dauða Valdimars varð Jarisleifur að heyja valdabaráttu við hálfbróður sinn, [[Svjatopolk 1.]], sem hafði drepið nokkra aðra bræður þeirra til að tryggja sér völd yfir Kænugarði. Svjatopolk naut stuðnings Pólverja en Jarisleifi tókst að sigra hann eftir stutta borgarastyrjöld með stuðningi Hólmgerðinga og her Væringja. Jarisleifur vann fullnaðarsigur árið 1036 og náði öllu Kænugarðsríkinu undir sína stjórn.<ref name=saga>{{Cite book|author=Klaus Berndl|author2=Markus Hattstein|author3=Arthur Knebel|author4=Hermann-Josef Udelhoven|editor=Illugi Jökulsson|title=Saga mannsins: Frá örófi fram á þennan dag|publisher=Skuggi – forlag|year=2008|place=Reykjavík|page=206|isbn=978-9979-9810-7-7|translator=Ásdísi Guðnadóttur, Ásmund Helgason, Hannes Rúnar Hannesson, Hauk Ingason, Heiðdísi Lilju Magnúsdóttur, Hrefnu Maríu Ragnarsdóttur, Nönnu Maríu Cortes, Pétur Ólafsson og Snorra G. Bergsson}}</ref>
Árið 1024 gerði bróðir Jarisleifs, [[Mstislav af Tsjernigov]], uppreisn gegn honum. Jarisleifur neyddist til að hörfa til Hólmgarðs en árið 1026 tókst honum að sættast við Mstislav. Bræðurnir sömdu um að skipta með sér völdum í Garðaríki eftir [[Dnjepr]]fljóti svo að Jarisleifur fékk völd yfir vesturbakkanum en Mstislav fékk hinn eystri.<ref>{{Cite book|title=Rússa sögur og Igorskviða|page=183}}</ref> Tvíveldi bræðranna stóð til ársins 1036, en þá lést Mstislav í veiðiferð. Eftir það var Jarisleifur einvaldur í Garðaríki.<ref>{{Cite book|title=Rússa sögur og Igorskviða|page=186}}</ref>
Árið 1036 unnu hersveitir Jarisleifs stórsigur gegn [[Petsjenegar|Petsjenegum]], tyrknesku þjóðarbroti sem hafði lengi átt í hernaðardeilum gegn Rús-þjóðunum í Garðaríki. Tveimur árum síðar fór Jarisleifur í herfarir í norðurátt að bökkum [[Narew]]-fljóts og réðst árið 1040 inn í [[Litháen]]. Aftur á móti misheppnaðist herför elsta sonar Jarisleifs, [[Valdimar Jarisleifsson|Valdimars]], gegn [[Austrómverska keisaradæmið|Býsansríkinu]] árið 1043 herfilega. Árið 1047 réðst Jarisleifur gegn [[Masóvía|Masóvíu]], drap þar furstann [[Miecław]] og setti héraðið aftur undir stjórn [[Kasimír 1.|Kasimírs 1.]] af Póllandi.
| |||