„Steypireyður“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Vesteinn (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Comp.arch (spjall | framlög)
mEkkert breytingarágrip
 
Lína 7:
| image = Blauwal01.jpg
| image_width = 250px
| image_caption = Steypireyður við Asóreyjar.
| image2 = Blue_whale_size.svg
| image2_width = 250px
Lína 24:
}}
 
'''Steypireyður''' <ref>[https://bin.arnastofnun.is/leit/steypirey%C3%B0ur Beygingarlýsing íslensks nútímamáls]</ref> ([[fræðiheiti]]: ''Balaenoptera musculus''), einnig kölluð '''bláhvalur''' er [[Skíðishvalir|skíðishvalur]] og er tegund í ættkvíslinni ''Balaenoptera'' ([[reyðar]]). Þeir eru hluti af ættinni [[reyðarhvalir]] (''Balaenopteridae'') sem má finna í öllum heimshöfum.
 
== Lýsing ==
Steypireyður er stærsta [[spendýr]] jarðar og stærsta dýrategund sem hefur lifað á jörðinni.<ref>Jón Már Halldórsson. „Er steypireyður stærri en stærstu risaeðlurnar voru?“. Vísindavefurinn 9.2.2005. http://visindavefur.is/?id=4747. (Skoðað 15.4.2009).</ref>. Fullvaxnir geta steypireyðir orðið rúmlega 30 [[metri|metrar]] að lengd. Þeir geta orðið allt að 150 [[tonn]] á þyngd, kvenkynið verður allt að 200 tonn með [[afkvæmi]].
 
Steypireyður er straumlínulaga með fremur smá bægsli en stórt höfuð hennar er nær fjórðungi af heildarlengd. Hvalurinn er blágrár nema neðanverð bægslin sem eru hvít. Misgráir litatónar mynda óreglulegt munstur um allan skrokkinn. Greinilega má sjá litamun á einstaklingum.
 
Meðgöngutími steypireyða er rúmlega 11 mánuðir og langalgengast er að [[kýr]]in gangi með einn [[kálfur|kálf]] í einu, þó stöku sinnum sjáist til steypireyðar með tvo kálfa. Um 2-32–3 ár líða á milli [[burður|burða]] hjá hverri steypireyði. Við fæðingu eru steypireyðarkálfar 7-87–8 metrar að lengd og um 2 tonn á þyngd. Kálfarnir vaxa hratt og þyngjast um u.þ.b. 90 [[kg]] á sólarhring, enda drekka þeir um 300 [[lítri|lítra]] af mjólk á dag. Kálfarnir eru á spena í 6 til 8 mánuði. Að þeim tíma loknum eru þeir orðnir um 16 metra langir.
 
Talið er að steypireyðar geti náð um 80-9080–90 ára aldri.
 
Steypireyður gefur frá sér [[lágtíðnihljóð]] sem mannseyrað greinir ekki. [[Tarfur|Tarfar]] í makaleit gefa frá sér baul sem mælist allt að 188 [[desibel]] og er það hæsta hljóð sem dýr gefur frá sér á jörðinni.