„Simeon Sachsen-Coburg-Gotha“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Skipti út 2017-07-04-MMPF-WP-IMG_7624.jpg fyrir Mynd:Simeon_Borisov_Sakskoburggotski_(Saxe-Coburg-Gotha,_Simeon_II)_in_2017.jpg (eftir CommonsDelinker vegna þess að: File renamed: [[:c:COM:FR#FR2|Criterio
Ekkert breytingarágrip
Lína 28:
 
==Æviágrip==
Símon fæddist þann 16. júní árið 1937 í [[Sófía|Sófíu]], höfuðborg Búlgaríu, og var sonur [[Bóris 3. Búlgaríukeisari|Bórisar 3. Búlgaríukeisara]] og [[Jóhanna af Ítalíu|Jóhönnu keisaradrottningar]]. Árið 1943 fór Bóris, sem hafði tekið afstöðu með [[Öxulveldin|Öxulveldunum]] í [[seinni heimsstyrjöldin]]ni, á fund [[Adolf Hitler|Adolfs Hitler]] í Þýskalandi en veiktist þar og var fluttur heim til Búlgaríu, þar sem hann lést þann 28. ágúst. Dauði Bórisar þótti dularfullur og marga grunaði að Hitler hefði látið eitra fyrir honum fyrir að neita að lýsa [[Sovétríkin|Sovétríkjunum]] stríð á hendur.<ref name=útlegð>{{Tímarit.is|''3583383''|''Í útlegð en lifir þó í voninni''|útgáfudagsetning=10. ágúst|blað=Heimilistíminn|skoðað=29. júní 2020}}</ref> Símon varð því keisari aðeins sex ára gamall, en þar sem hann var ólögráða fór ráð [[Ríkisstjóri|ríkisstjóra]] undir stjórn frænda hans, [[Kýrill, prins af Preslav|Kýrils prins]], með eiginleg völd í hans nafni.<ref name=gleymdur>{{Tímarit.is|''3612636''|''Gleymdur konungur kemur fram á sjónarsviðið''|útgáfudagsetning=16. mars 1958|blað=Sunnudagsblaðið|skoðað=29. júní 2020}}</ref>
 
Eftir ósigur Öxulveldanna í styrjöldinni tóku kommúnistar völdin í Búlgaríu, lögðu niður keisaradæmið og stofnuðu lýðveldi. Kýrill var tekinn af lífi en Jóhanna ekkjudrottning flúði land með Símon og systur hans, [[María Lovísa Búlgaríuprinsessa|Maríu Lovísu]]. Fjölskyldan hélt fyrst í útlegð til [[Egyptaland]]s, þar sem hún fékk hæli hjá [[Farúk Egyptalandskonungur|Farúk konungi]].<ref name=gleymdur/> Hún fluttist síðar til [[Madríd]] á [[Spánn|Spáni]], þar sem hún hlaut hæli hjá stjórn [[Francisco Franco|Francos]].<ref name=útlegð/> Fjölskyldan var fyrst um sinn fjárhagslega bágstödd en hagur þeirra vænkaðist nokkuð eftir að hún hlaut líftryggingu fyrir móðurafa Símons, fyrrum Ítalíukonunginn [[Viktor Emmanúel 3.]], sem lést árið 1947.<ref name=gleymdur/>
Lína 34:
Á Spáni hóf Símon feril sem athafnamaður og efnaðist ágætlega. Hann rak auk þess ráðleggingaskrifstofu fyrir Búlgara sem höfðu hrakist í útlegð frá heimalandinu og stýrði ráðstefnum búlgarskra útlaga sem viðurkenndu hann enn sem keisara. Árið 1962 kvæntist hann [[Margarita Gómez-Acebo y Cejuela|Margaritu Gómez-Acebo y Cejuela]], sem var af spænskum aðalsættum. Hjónin eignuðust fimm börn: Kardam, Kýril, Kúbrat, Konstantínus og Kalínu.<ref name=útlegð/>
 
Einræði kommúnista í Búlgaríu leið undir lok árið 1990. Sex árum síðar sneri Símon aftur til heimalandsins og hóf beina þátttöku í búlgörskum stjórnmálum (undir borgaralegu nafni sínu, Simeon Sachsen-Coburg-Gotha). Í fyrstu hugðist hann bjóða sig fram til forseta en mátti það ekki þar sem hann hafði ekki búið nógu lengi í Búlgaríu til að uppfylla kjörgengisskilyrði. Þess í stað stofnaði hann nýjan stjórnmálaflokk, Þjóðarhreyfinguna Símon 2., sem bauð fram á búlgarska þingið í fyrsta skipti árið 2001. Í aðdraganda kosninganna lagði Sachsen-Coburg-Gotha áherslu á markaðsumbætur, baráttu gegn spillingu og að Búlgaría gerðist aðili bæði að [[Evrópusambandið|Evrópusambandinu]] og [[Atlantshafsbandalagið|Atlantshafsbandalaginu]]. Þjóðarhreyfingin vann stórsigur í kosningunum með um 43 prósentum greiddra atkvæða og fékk 117 sæti á búlgarska þinginu.<ref>{{Tímarit.is|''3399023''|''Stórsigur flokks fyrrverandi konungs''|útgáfudagsetning=19. júní 2001|blað=Morgunblaðið|skoðað=29. júní 2020}}</ref>
 
Sachsen-Coburg-Gotha tók við völdum sem forsætisráðherra Búlgaríu þann 24. júlí 2001. Búlgarar bundu miklar vonir við fyrrum keisarann, sem lofaði því að þjóðin myndi njóta ávaxtar af stjórn hans á 800 dögum eftir embættistöku hans.<ref>{{Cite book
Lína 40:
|title=Най-богатите българи |edition=1
|location=Sofia |publisher="Кайлас" ЕООД |isbn=978-954-92098-9-1
|url=http://knigabg.com/index.php?page=book&id=34089|ref=harv |page=93}}</ref> Stjórnin þótti hins vegar ekki uppfylla fyrirheit sín á þeim tíma og vinsældir Sachsen-Coburg-Gotha skruppu verulega saman á næstu tveimur árum. Áframhaldandi hátt atvinnuleysishlutfall og lágar meðaltekjur urðu honum ekki til vinsælda og einnig var það umdeilt að á stjórnartíð hans ákváðu búlgörsk stjórnvöld að greiða Símoni og systur hans bætur upp á um 14 milljarða íslenskra króna fyrir eignir keisarafjölskyldunnar sem höfðu verið þjóðnýttar á kommúnistatímanum.<ref>{{Tímarit.is|''3481024''|''Konunglegt loforð rennur út í Búlgaríu''|útgáfudagsetning=8. október 2003|blað=Morgunblaðið|skoðað=29. júní 2020}}</ref>
 
Búlgaría gekk í [[Atlantshafsbandalagið]] á stjórnartíð Símons. Í þingkosningum árið 2005 lenti Þjóðarhreyfingin í öðru sæti og gekk í stjórnarsamstarf ásamt búlgarska Sósíalistaflokknum. Í kosningum árið 2009 hlaut flokkurinn aðeins 3,01% atkvæða og vann engin þingsæti. Þetta leiddi til þess að Sachsen-Coburg-Gotha sagði af sér sem flokksleiðtogi og hætti afskiptum af stjórnmálum.<ref>{{Cite web|url=http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=170311|title=Симеон Сакскобургготски подаде оставка|date=6. júlí 2009|publisher=Труд|language=búlgarska|accessdate=29. júní 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20090708001759/http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=170311|archive-date=8. júlí 2009|url-status=dead}}</ref>