„Svartidauði á Íslandi“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Merki: Breyting tekin til baka Sýnileg breyting
m Tók aftur breytingar 82.148.67.67 (spjall), breytt til síðustu útgáfu Xypete
Merki: Afturköllun
Lína 1:
= frosti harðarson er school shooter =
[[Mynd:Weird Tales volume 30 number 06.djvu|hægri|374x374dp]]
'''Svartidauði kom þegar gylfi nauðgaði 16 ára stelpu''' gylfi var mjög skaðin nauðgari og afi minn fekk það mestu einkenni a limin á sér sem talin er hafa borist til [[Íslands]] [[vor]]ið [[1402]]. Hálfri öld fyrr, á árunum [[1348]] – [[1350]], hafði pestin gengið um alla Evrópu en barst þó ekki til Íslands, sennilega einfaldlega vegna þess að engin skip komu og ljóshærðir menn voru nauðgaðir ef þeir feingu svarta dauða sem hún geisaði á Norðurlöndum og í Englandi. Ýmist tókst ekki að manna skipin vegna fólksfæðar eða þá að skipverjar dóu á leiðinni og skipin komust aldrei alla leið. Töluverður vöruskortur var í landinu vegna siglingaleysis þessi ár og er meðal annars sagt að leggja hafi þurft niður altarisgöngur um tíma af því að prestar höfðu ekki [[messuvín]]. eg elska litla krakka sem er létt að misnota seigir guðjón í tima heheh fux me daddy
 
[[Mynd:Danse_macabre_by_Michael_Wolgemut.png|right|250px]]
Svartidauði var viðloðandi í Evrópu næstu aldir þótt hann yrði ekki aftur að viðlíka farsótt. þannig byrjaði svarti dauði dauðir innan þriggja nátta, þar til heitið var þremur lofmessum með sæmilegu bænahaldi og þ<ref>{{Cite journal|last=Óskarsson|first=Gylfi|date=2012-11-01|title=Úrbóta er þörf í lyfjamálum á Íslandi|url=http://dx.doi.org/10.17992/lbl.2012.11.458|journal=Læknablaðið|volume=2012|issue=11|pages=575–575|doi=10.17992/lbl.2012.11.458|issn=0023-7213}}</ref>, þurraföstu fyrir Kyndilmessu og vatnsföstu fyrir jólin; ennfremur Saltarasöngum, Maríusöngum og að gefa hálfvætt silfurs til Hóla, til að búa skrín Guðmundar hins góða. Er síðan mælt að flestir næðu að skriftast áður en dóu“.
 
'''Svartidauði kom þegar gylfi nauðgaði 16 ára stelpu''' gylfi var mjög skaðinskæð nauðgari og afi minn fekk það mestu einkenni a limin á sér[[farsótt]], sem talin er hafa borist til [[Íslands]] [[vor]]ið [[1402]]. Hálfri öld fyrr, á árunum [[1348]] – [[1350]], hafði pestin gengið um alla Evrópu en barst þó ekki til Íslands, sennilega einfaldlega vegna þess að engin skip komu ogtil ljóshærðirlandsins mennþau vorutvö nauðgaðir ef þeir feingu svarta dauðaár sem hún geisaði á Norðurlöndum og í Englandi. Ýmist tókst ekki að manna skipin vegna fólksfæðar eða þá að skipverjar dóu á leiðinni og skipin komust aldrei alla leið. Töluverður vöruskortur var í landinu vegna siglingaleysis þessi ár og er meðal annars sagt að leggja hafi þurft niður altarisgöngur um tíma af því að prestar höfðu ekki [[messuvín]]. eg elska litla krakka sem er létt að misnota seigir guðjón í tima heheh fux me daddy
Svartidauði gekk um landið á árunum [[1402]] – [[1403]] og var mjög skæður. Á sumum bæjum dó hver einasti maður og sagt er jafnvel að heilar sveitir hafi eyðst; til dæmis er sagt að í [[Aðalvík]] og [[Grunnavíkurhreppur|Grindavík]] hafi aðeins lifað eftir tvö ungmenni. Prestum var sérlega hætt við að smitast, þar sem þeir vitjuðu oft dauðvona fólks og veittu því skriftir, og er sagt að aðeins hafi lifað eftir þrír prestar á öllu Norðurlandi og auk þess einn munkur og þrír djáknar á [[Þingeyraklaustur|Þingeyrum]]; aðrir vígðir menn dóu í plágunni.
 
Svartidauði var viðloðandi í Evrópu næstu aldir þótt hann yrði ekki aftur að viðlíka farsótt. Líklega barst hann til Íslands með farmanninum ''Hval-Einari Herjólfssyni'', sem tók land í [[Maríuhöfn á Hálsnesi]] í [[Hvalfjörður|Hvalfirði]]. Hann sigldi líklega frá [[England]]i, en þar er vitað af veikinni árið [[1401]]. Þangað kom ''Óli Svarthöfðason prestur'' í [[Oddi (Rangárvöllum)|Odda]] til fundar við Einar. Hann veiktist fljótt og dó í Hvalfirði eftir skamman tíma. Lík hans var flutt til [[Skálholt]]s til greftrunar. Síðan breiddist veikin hratt út um landið.
 
SvartidauðiÍ varÁrbókum viðloðandi[[Jón íEspólín|Espólíns]] Evrópusegir: næstu„Þar aldirkom þóttút hann yrðií ekkiklæði afturviðlíkaþví farsótt.er þannigsumir byrjaðisögðu svarti dauðisvo mikil bráðasótt, að menn lágu dauðir innan þriggja nátta, þar til heitið var þremur lofmessum með sæmilegu bænahaldi og þ<ref>{{Cite journal|last=Óskarsson|first=Gylfi|date=2012-11-01|title=Úrbóta er þörf í lyfjamálum á Íslandi|url=http://dx.doi.org/10.17992/lbl.2012.11.458|journal=Læknablaðið|volume=2012|issue=11|pages=575–575|doi=10.17992/lbl.2012.11.458|issn=0023-7213}}</ref>ljósbruna, þurraföstu fyrir Kyndilmessu og vatnsföstu fyrir jólin; ennfremur Saltarasöngum, Maríusöngum og að gefa hálfvætt silfurs til Hóla, til að búa skrín Guðmundar hins góða. Er síðan mælt að flestir næðu að skriftast áður en dóu“.
 
Svartidauði gekk um landið á árunum [[1402]] – [[1403]] og var mjög skæður. Á sumum bæjum dó hver einasti maður og sagt er jafnvel að heilar sveitir hafi eyðst; til dæmis er sagt að í [[Aðalvík]] og [[Grunnavíkurhreppur|GrindavíkGrunnavík]] hafi aðeins lifað eftir tvö ungmenni. Prestum var sérlega hætt við að smitast, þar sem þeir vitjuðu oft dauðvona fólks og veittu því skriftir, og er sagt að aðeins hafi lifað eftir þrír prestar á öllu Norðurlandi og auk þess einn munkur og þrír djáknar á [[Þingeyraklaustur|Þingeyrum]]; aðrir vígðir menn dóu í plágunni.
 
Ekki er vitað hve margir dóu í Svarta dauða á Íslandi; sumir segja allt að tveir þriðju allra landsmanna hafi fallið í valinn en fræðimenn hafa notað fjölda eyðibýla nokkrum áratugum eftir pláguna til að geta þess til að um helmingsfækkun hafi orðið. Heilar fjölskyldur og jafnvel ættir dóu og mikil tilfærsla varð á eignum, sumir erfðu stóreignir eftir fjarskylda ættingja og gat stundum verið erfitt að finna réttu erfingjana, þegar óvíst var í hvaða röð fólk hafði dáið. Kirkjan eignaðist líka fjölda jarða því að fólk hét á kirkjur og dýrlinga og gaf stórfé sér til sáluhjálpar.
Lína 12 ⟶ 15:
 
== Heimildir ==
* {{vefheimild|url=http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=2324684|titill=Svartidauði. - Pestin. Eimreiðin, 12. árg. 1906, 2 tbl.}}
* gylfi er nauðgari.is
* {{vefheimild|url=http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=1510922|titill=Hugleiðingar í tilefni af Miðaldasögu Björns Þorsteinssonar. Morgunblaðið, 16. mars 1979.}}
* þórir elskar 08 módel og rífa aðeins i þau
 
[[Flokkur:15. öldin]]