„Persónufornafn“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Lína 16:
Kyngreinandi tungumál geta haft ólík form persónufornafna eftir [[kyn (málfræði)|málfræðilegu kyni]] orðsins sem vísað er til eða [[kyn]]i þeirrar manneskju sem vísað er til. Þar sem ekki er vitað hvers kyns tilvísunin er er notast við sjálfgefið kyn, sem getur verið eftir atvikum hvorugkyn (í ensku ''it''), karlkyn (í frönsku ''il'') eða kvenkyn (í [[velska|velsku]] ''hi''). Í sumum tungumálum getur verið ótækt að vísa til fullorðinnar manneskju með hvorugkynsfornafni og er þá annað fornafn notað þegar óvíst er um kyn eins og til dæmis ''they'' í eintölu í ensku. Sama gildir um fleirtöluna þegar vísað er til hóps fólks af blönduðu kyni, en í sumum málum, eins og íslensku, getur hvorugkynið („þau“) í því tilviki komið í staðinn fyrir sjálfgefna kynið („þeir“).
 
Þar sem málfræðilegt og líffræðilegt kyn flækist saman með ýmsum hætti<ref>{{vefheimild|höfundur=Eiríkur Rögnvaldsson|titill=Kynusli|dags=18.10.2019|skoðað-þann=30.7.2021|url=https://uni.hi.is/eirikur/2019/10/18/kynusli/}}</ref> hefur í sumum tungumálum komið upp þörf til að búa til ókyngreind persónufornöfn sem vísa til fólks þar sem kynið er óvíst, vísað er til [[kynsegin]] manneskju eða hið sjálfgefna kyn á annan hátt óviðeigandi. Þannig hefur verið stungið upp á þriðju persónufornafninu ''hen'' í [[sænska|sænsku]] (ókyngreinda fornafnið ''hän'' var til fyrir í [[samíska|samísku]]), ''hin'' í [[norska|norsku]] og ''hán'' í íslensku.<ref>{{vefheimild|titill=Hán - Kynhlutlaus persónufornöfn|vefsíða=Hinsegin frá Ö til A|höfundur=Auður Magndís Auðardóttir, Íris Ellenberger|url=https://otila.is/hinsegin-regnhlifin/kynvitund-og-kyntjaning/kynhlutlaus-personufornofn-han-he-hin/}}</ref> Þessi ókyngreindu fornöfn hafa áunnið sér mismikinn sess í málunum.
 
Mörg tungumál sem ekki hafa kyngreind persónufornöfn hafa komið sér upp staðgenglum fyrir kyngreiningu vegna áhrifa frá öðrum málum, eða vegna [[þýðing]]a. Snemma á 20. öld tók [[mandarín]] til dæmis upp sértákn fyrir „hún” (她) þótt fornafnið sé það sama í talmáli. Í [[kóreska|kóresku]] er orðið ''geunyeo'' (그녀) notað í ritmáli til að þýða „hún“, en það hljómar óeðlilega í talmáli þar sem það þýðir bókstaflega „þessi kona“.