„Hekla“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Bjarga 0 heimildum og merki 1 sem dauðar.) #IABot (v2.0.8 |
|||
Lína 20:
==Forsöguleg gos í Heklu==
Einhver mestu [[Eldgosaannáll Íslands|hamfaragos]] á Íslandi áttu sér stað í Heklu fyrir 7000, 4500 og 2900 árum. Þá var gosvirkni í Heklu öðruvísi en nú er. Lengra leið á milli gosa og sprengivirkni þeirra var mun meiri, en eingöngu kom upp [[kísill|kísilrík]] (súr) [[gjóska]] og að öllum líkindum runnu engin hraun í þessum gosum. Ummerki um þessi gos má finna í formi gjóskulaga sem dreifðust yfir stóran hluta landsins, einkum í [[norður|norðurátt]].
Það var [[jarðfræði|jarðfræðingurinn]] [[Sigurður Þórarinsson]] sem gaf þessum gjóskulögum nöfn og nefndi þau H5, H4 og H3, en af þeim er H3 mesta og útbreiddasta gjóskulagið. Ummerki hafa einnig fundist um fjórða [[sprengigos|sprengigosið]] sem líklega varð fyrir um 3500 árum en það er þó mörgum stærðargráðum minna en hin. Vikurinn frá þessu gosi nefndi Sigurður Þórarinsson upphaflega H2 þar sem hann taldi hann vera yngri en H3 gjóskuna. Síðar kom í ljós að svo var ekki og hefur vikurinn sem myndaðist í þessu gosi síðan gengið undir nafninu Selsundsvikurinn. Eina gos Heklu á [[sögulegur tími|sögulegum tíma]] sem sambærilegt er við þessi forsögulegu gos, er gosið árið 1104 sem einnig var sprengigos, en gjóskufallið frá því gosi lagði t.a.m. byggð í [[Þjórsárdalur|Þjórsárdal]] í eyði.
| |||