„Arnarseturshraun“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Ahjartar (spjall | framlög)
Jók við textann, bætti við heimildum
Lína 1:
'''Arnarseturshraun''' er hraun á vesturhluta [[Reykjanesskagi|Reykjanesskaga]] norður af [[Grindavík]] og er kennt við einn af þeim hólumgíghólunum sem mynduðuþað er runnið hrauniðfrá og heitir [[Arnarsetur]]. Hraunið er með yngstu hraunum á Reykjanesskaga en það kom upp í svokölluðum [[Reykjaneseldar|Reykjaneseldum]] á árabilinu 1210-1240. Arnarseturshraun og [[Illahraun]] við [[Svartsengi]] eru talin jafngömul og runnin frá sömu gossprungu og eru því í raun hlutar af sama hrauni. Það er [[basalt]] af gerðinni [[þóleiít]]. Furðu litlum sögum fer af eldgosinu í annálum og rannöðrum rituðum líkindumheimildum. árið[[Gjóskulag|Gjóskulög]] gefa vísbendingu um aldur þess. Það er yngra en [[Miðaldalagið]] svokallaða, en það féll yfir svæðið árið 1226 samhliða gosi í sjó við [[Reykjanestá]]. Arnarseturshraun rann þar af leiðandi á árabilinu 1226-1240. Arnarseturshraun er að mestum hluta komið upp um 400 metraí langrialllangri gígaröð sem liggur um 500 metra austan [[Grindarvíkurvegur|Grindavíkurvegar]] á móts við [[Stóra Skógfell]]. Í upphafi gossins hefur gígaröðin verið mun lengri eða a.m.k. um tveir kílómetrar. Um 1 kílómetra norðaustur af aðalgígunum sést hluti af gígaröðinni sem var virk í gosbyrjun. Hún er slitrótt en um 500 metra löng. Virknin þar hefur dvínað fljótlega og gosið dregist saman á um 400 m langa gossprungu. Frá henni er allt meginhraunið runnið en aðrir hlutar gígaraðarinnar hafa færst í kaf. nemaHraunið áðurnefndirer 22 ferkílómetrar að flatarmáli, þykkt og gígkopparkargakennt.
 
'''Heimildir'''
{{Stubbur}}
* Kristján Sæmundsson og Magnús Á. Sigurgeirsson 2013. Reykjanesskagi. Í Júlíus Sólnes [ritstj.) Náttúruvá á Íslandi. Eldgos og Jarðskjálftar. Viðlagatrygging Íslands/Háskólaútgáfan. Bls 379-401.
*Kristján Sæmundsson, Haukur Jóhannesson, Árni Hjartarson, Magnús Á. Sigurgeirsson og Sigurður Garðar Kristinsson 2010. Jarðfræðikort af Suðvesturlandi 1<:100.000. [[Íslenskar Orkurannsóknir]].
 
[[Flokkur:Landafræði Íslands]]