„Óbó“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
viðurinn í blöðunum er ekki bambus heldur risareyr (Arundo donax)
m málfar
Lína 5:
[[Tónn]] óbósins hefur gríðarlegt magn [[yfirtónar|yfirtóna]]<ref>{{cite web|title=Sound Characteristics of the Oboe|url=http://www.vsl.co.at/en/70/3161/3168/3169/5562.vsl|publisher=Vienna Symphonic Library|accessdate=9 September 2012}}</ref> og því er auðvelt að stilla önnur hljóðfæri eftir honum. Til dæmis er alltaf stillt eftir óbóinu í [[sinfóníuhljómsveit]]um.<ref>{{Cite web|url=https://www.classicfm.com/discover-music/instruments/oboe/features/orchestras-tune-to-oboe/|title=Why do orchestras tune to an ‘A’?|website=Classic FM|language=en|access-date=2019-11-02}}</ref> Tónsvið þess er frá b til g′′′. Margir óbóleikarar ná hærra, alveg upp á cís′′′′, en það tónsvið þykir ekki mjög fimt nema með sérsmíðuðum blöðum (sem virka þá verr neðar á tónsviðinu). Miðað við önnur tréblásturshljóðfæri hefur óbóið mjög þykkan en næstum skerandi tón, samt er algengt að honum sé lýst sem angurværum.
 
Hljóðpípa óbósins er í laginu eins og löng og mjó keila með afskornum oddi, rúmlega 60 [[sentímetri|cm]] löng, en í stað odds tekur stöpullinn við. Óbóið er oftast búið til úr grendilla-viði (afrískurafrískum svartviðursvartviði) en blaðið er úr [[risareyr]] (''Arundo donax'') og stöpullinn, stysti, efsti og þrengsti hluti hljóðpípunnar, er ýmist úr [[brons]]i eða [[nikkel]]. Óbóið er í fjórum pörtum; neðsti og víðasti parturinn heitir bjalla, næst kemur „neðra stykkið“, svo toppstykkið og loks munnstykkið eða blaðið.
 
=== Óbóblöð ===
Lína 36:
Í sinfóníuhljómsveit eru yfirleitt tveir óbóleikarar; stundum bætist sá þriðji við og spilar hann þá oftast á enskt horn. Í sinfónískum verkum eru mjög oft stuttir einleikskaflar fyrir óbóið, til dæmis í Hamlett (fantasíuforleik) og í byrjun 2. kafla í sinfóníum 1 og 4 eftir [[Pyotr Ilyich Tchaikovsky]], í byrjun annars kafla fiðlukonserts eftir [[Johannes Brahms]] og mörgum fleiri.
 
Í [[kammertónlist]] á óbóið sinn staðsess. Tríósónöturnar sex eftir [[Jan Dismas Zelenka]] fyrir tvö óbó, [[fagott]] og [[basso continuo]] þykja mikil meistaraverk og hafa átt stærstan þátt í að endurvekja minningu þess gleymda meistara. Tríó fyrir tvö óbó og enskt horn eftir [[Ludwig van Beethoven]] var eitt vinsælasta verk hans meðan hann lifði. Mozart og [[Bohuslav Martinů]] sömdu báðir óbókvartetta og ekki má gleyma hlutverki óbósins í [[Tréblásarakvintett|tréblásarakvintettum]].
 
== Heimildir ==