Wikipedia

„Kokteilsósa“: Munur á milli breytinga

Fletta í gegnum breytingarskrá
← Eldri breytingNýrri breyting →
Efni eytt Efni bætt við
MyndræntWiki-texti
m Þjarkur færði Kokkteilsósa á Kokteilsósa: Stafsetning í öllum orðabókum, Fréttablaðinu, Morgunblaðinu, og framan á Gunnars kokteilsósu
viðbót
Lína 1:
[[Mynd:Kokkteilsósa.jpg|thumb|right|KokkteilsósaKokteilsósa á diskdiski]]
[[Mynd:Frysauce.JPG|thumb|Kokteilsósa með [[Franskar kartöflur|frönskum]].]]
'''KokkteilsósaKokteilsósa''' er heitiköld yfir kalda ljósrauðaljósrauð [[sósa|sósu]] sem að grunni er yfirleitt [[majónes]] en stundum [[sýrður rjómi]]. Við það er svo bætt annaðhvort [[Tómatsósa|tómatsósu]] eða [[tómatmauk]]i og kryddað með til dæmis [[sinnep]]i og öðru [[krydd]]i.

Á [[Ísland]]i er sósan töluvert vinsæl og mest notuð með [[Skyndibiti|skyndibitafæði]] þá oftast með [[Franskar kartöflur|frönskum kartöflum]].
 
== Uppruni ==
Ýmsum aðilum hefur dottið í hug að blanda saman majónesi og tómatsósu.
Því verið haldið fram að sósan væri íslensk að uppruna og var það haft eftir Úlfari Eysteinsyni á veitingastaðnum [[Þrír frakkar hjá Úlfari|Þremur frökkum hjá Úlfari]] í útvarpsviðtali og samkvæmt honum var hún komin frá Magnúsi Björnssyni á veitingastaðnum [[Askur (veitingastaður)|Aski]]. Magnús hefur þó borið það af sér og sagt að sósan sé einföld og ódýrari útgáfa af [[þúsund eyja sósa|þúsund eyja sósu]].<ref>{{cite web |url=http://nannarognvaldar.wordpress.com/2014/11/01/stora-kokkteilsosumalid|title=Stóra kokkteilsósu málið|publisher=Konan sem kyndir ofninn sin|accessdate=3. nóvember|accessyear=2014}}</ref>▼
 
Í [[Suður-Ameríka|Suður-Ameríku]] á það að hafa verið [[Argentína|argentínski]] [[Nóbelsverðlaunin|Nóbelsverðlaunahafinn]] {{ill|Luis Federico Leloir|en}} sem fann upp hina suðuramerísku kokteilsósu, eða „golf-sósu“ eins og þekkist þar, á þriðja áratug tuttugustu aldar.<ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.eater.com/2016/8/6/12054512/fry-sauce-utah-condiment|title=A Brief History of Fry Sauce, Utah's Favorite Condiment|date=2016-08-06|website=Eater|access-date=2017-04-08}}</ref>
 
Í [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]] varð kokteilsósan til í [[Utah]] árið 1940 og er þar þekkt sem „fry sause“.<ref name=":0" />
 
Svipaðar blöndur eru til í Þýskalandi, Frakklandi, Spáni og víðar.
=== Á Íslandi ===
▲ÞvíÁ Íslandi hefur því verið haldið fram að sósankokteilsósan værisé íslensk að uppruna, ogen varaðrir þaðvísa haftþeim eftir Úlfari Eysteinsynistaðhæfingum á veitingastaðnumbug.<ref [[Þrírname=":1" frakkar/><ref hjáname=":2" Úlfari|Þremur frökkum hjá Úlfari]] í/> útvarpsviðtali og samkvæmt honumKokteilsósan var húnm.a. kominvinsæl fráhjá Magnúsi BjörnssyniBjörnsson á veitingastaðnum [[Askur (veitingastaður)|Aski]]. Magnúsárið 1966, og hafa sumir haldið því fram að hann sé upphafsmaður sósunnar, en hann hefur þósjálfur borið það af sér og sagt að sósan sé einföld og ódýrari útgáfa af [[{{ill|þúsund eyja sósa|lt=þúsund eyja sósu]]|en|Thousand Island dressing}}.<ref name=":1">{{cite web |url=http://nannarognvaldar.wordpress.com/2014/11/01/stora-kokkteilsosumalid|title=Stóra kokkteilsósu málið|publisher=Konan sem kyndir ofninn sin|accessdate=3. nóvember|accessyear=2014}}</ref><ref name=":2">{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/20141658398d|title=Stóra kokteilsósumálið: Nanna Rögnvaldar segir sósuna ekki alíslenska - Vísir|last=Sigurþórsdóttir|first=Sunna Karen|website=visir.is|access-date=2021-03-02}}</ref>
 
KokkteilsósanKokteilsósan var mjög vinsæl á veitingastaðnum [[Tommaborgarar|Tommaborgurum]] snemma á [[1981–1990|níunda áratug]] [[20. öld|20. aldar]]. Áður var algengast að bera hana fram með [[fiskur|fiski]] eða [[skelfiskur|skelfiski]] en með [[skyndibiti|skyndibitamenningunni]] komst sú hefð á að bera hana fram með frönskum kartöflum.
 
== Í dægurmenningu ==
KokkteilsósaKokteilsósa kom fyrir í einu atriða [[kvikmynd]]arinnar [[Með allt á hreinu]]. Þar var hún blönduð meðal annars með [[lýsi]] eða [[laxerolía|laxerolíu]] til að gera hana óæta en í myndinni kemur fram að sósan hafi batnað til muna við þetta.
 
Í auglýsingum [[Icelandair]] „[[Góð„Góð hugmynd frá Íslandi]]“Íslandi“ ([[2006]]) biður bretiBreti um „cocktail sauce“ með frönskunum sínum, og er þar gefið í skyn að hún sé „íslensk uppfinning“.
 
== Tilvísanir ==
{{reflist}}
<div class="references-small"><references/></div>
 
== Tenglar ==
Sótt frá „https://is.wikipedia.org/wiki/Kokteilsósa“