„Kópavogur“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
m →‎Náttúra: atlantshafslax
Lína 108:
=== Náttúra ===
[[Mynd:Kópavogur Panorama 1 crop.JPG|thumb|center|1000px|Víðmynd af Kópavogsbæ tekin á Arnarnesi. Vinstra megin á myndinni eru [[Kársnes]], [[Kópavogskirkja]] og [[Hamraborg (gata)|Hamraborg]]. Fyrir miðri mynd eru Suðurhlíðar Kópavogs. Hægra megin á myndinni eru blokkir í Engihjalla, Kópavogsdalur, íþróttahúsið Fífan og [[Smáratorg 3]]. Í forgrunni er Kópavogur.]]
Vesturhluti Kópavogs liggur á því [[grágrýti]]ssvæði sem meginhluti höfuðborgarsvæðisins stendur á. Þetta grágrýti er að minnsta kosti 100.000 ára gamalt. Austari hlutar sveitarfélagsins eru á hraunum sem hafa runnið eftir [[ísöld]] og sum eftir [[Landnám Íslands|landnám]]. Þá er [[Móberg (jarðfræði)|móberg]] frá því um miðbik ísaldar neðst í Kópavogsdal. Land Kópavogs ber þess ýmis merki að hafa verið mótað af ísaldarjöklum. Þinghóll er í raun hluti af 10.000 ára gömlum jökulgarði og stór jökulgarður liggur frá [[Álftanes]]i og neðansjávar upp að norðurströnd Kársness. Í landi Kópavogs eru ýmis [[náttúruvætti]]. Í botni Kópavogs og Fossvogs eru [[Leira|leirur]] með fjölbreyttu fuglalífi, og má þar nefna tegundir eins og [[Tjaldur|tjald]], [[stokkönd]], [[stúfönd]], [[Rauðbrystingur|rauðbrysting]], [[Tildra|tildru]] og [[Lóuþræll|lóuþræl]]. Kópavogsleira er um 21 hektari að stærð og er dvalarstaður fyrir alls 30 staðbundnar fuglategundir og um 10 [[farfugl]]ategundir. [[Borgarholt]] á Kársnesi er friðlýst náttúruvætti þar sem eru greinileg ummerki um hærri sjávarstöðu á [[Höfuðborgarsvæðið|höfuðborgarsvæðinu]]. Grágrýtishnullungar einkenna holtið og neðri mörk þeirra marka hina fornu sjávarstöðu. Einnig er áhugavert samfélag villtra gróðurtegunda á Borgarholti sem hefur þrifist í návist við erlendan garðagróður í nágrenninu.<ref name="borgarholt">{{vefheimild|url=http://www.kopavogur.is/index.php?option=com_content&task=view&id=176&Itemid=177|titill=Borgarholt og Leirur}}</ref> Víghólar eru einnig friðlýstir en þeir eru jökulsorfnar grágrýtisklappir á hæsta punkti Kópavogsháls í um 70 metra hæð yfir sjávarmáli. Elliðavatn er á náttúruminjaskrá, en það er grunnt sigdældarvatn sem í er þykkt [[kísilgúr]]lag og mikið lífríki. Botnplöntur eru mjög áberandi og dýralíf við fjöruna mjög mikið. Í Elliðavatni er góð [[Silungur|silungsveiði]], en í vatnakerfinu lifa allar tegundir villtra ferskvatnsfiska á Íslandi; [[bleikja]], [[atlantshafslax|lax]], [[urriði]], [[áll]] og [[hornsíli]]. Vatnið í Elliðavatni er að uppruna lindarvatn sem streymir upp víðs vegar umhverfis vatnið. Vatnið stækkaði verulega til suðurs eftir að það var stíflað á árunum [[1924]]-[[1925]]<ref name="vigholl">{{vefheimild|url=http://ferlir.is/?id=3401|titill=Ferlir - Kópavogur - minjar og þjóðsögur I}}</ref><ref name="ellidavatn">{{vefheimild|url=http://www.kopavogur.is/index.php?option=com_content&task=view&id=179&Itemid=177|titill=Elliðavatn og nágrenni}}</ref><ref name="saga"/>
 
Næstum því helmingur af landi Kópavogs, eða 37 km², er innan Bláfjallafólkvangs. Svæðið er á Reykjanesgosbeltinu og á því eru margs konar ummerki um eldvirkni, svo sem hraun, [[Eldgígur|eldgígar]] og móbergsmyndanir. Hraun frá að minnsta kosti 15 eldstöðvum innan fólkvangsins eru að hluta innan marka Kópavogs. Í [[Þríhnúkagígur|Þríhnúkagíg]], syðst í landi Kópavogs, er 120 metra djúpur gígketill sem er sá stærsti sinnar tegundar á Íslandi og er af mörgum talin ein merkasta náttúrumyndun landsins. Inn af botni ketilsins er 115 metra langur hellir. <ref name="blafjoll">{{vefheimild|url=http://www.kopavogur.is/index.php?option=com_content&task=view&id=180&Itemid=177|titill=Bláfjallafólkvangur og fleira}}</ref> Þríhnúkagígur hefur verið gerður aðgengilegan fyrir almenning með göngum inn í hann og er þar útsýnispallur. Auk þess er hægt ð fá að síga ofan í hann. <ref name="thrihnjukar">{{vefheimild|url=http://ferlir.is/?id=7614|titill=Ferlir - Þríhnjúkagígur - fyrirhugað aðgengi}}</ref>