„Forseti Bandaríkjanna“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Merki: Farsímabreyting Breyting frá farsímaforriti Android app edit
Lína 2:
'''Forseti Bandaríkjanna''' ([[enska]]: '''President of the United States of America''') er hvort tveggja [[þjóðhöfðingi]] og [[Ríkisstjórnarleiðtogi|æðsti maður]] [[ríkisstjórn]]ar í [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]]. Embættið var stofnað við fullgildingu [[Stjórnarskrá Bandaríkjanna|stjórnarskrár Bandaríkjanna]] árið [[1789]]. [[Þrískipting ríkisvaldsins]] er í hávegum höfð í bandarískri stjórnskipun og er forsetinn yfir [[framkvæmdavald]]inu. [[Löggjafarvald]]ið liggur hjá [[Bandaríkjaþing|þinginu]] og [[dómsvald]]ið hjá [[Hæstiréttur Bandaríkjanna|Hæstarétti]]. Völd forsetans eru skilgreind í 2. grein stjórnarskrárinnar en þau eru helst að hann er æðsti yfirmaður [[Bandaríkjaher|heraflans]], getur synjað lögum staðfestingar, hann skipar ráðherra í ríkisstjórn, [[náðun|náðar]] menn og skipar með samþykki [[Öldungadeild Bandaríkjaþings|Öldungadeildarinnar]] í stöður æðstu embættismanna, sendiherra og dómara á alríkisstigi. Kjörtímabil forsetans er 4 ár og honum er ekki heimilt að sitja fleiri en tvö tímabil. Embætti [[Varaforseti Bandaríkjanna|varaforseta]] er einnig til staðar en varaforsetinn tekur við embætti forseta ef sá síðarnefndi fellur frá eða segir af sér.
 
Bandaríkin voru fyrsta þjóðin til þess að búa til embætti forseta til þess að gegna störfum þjóðhöfðingja í nútíma lýðveldi. Stjórnarfar af þessari gerð nefnist [[forsetaræði]] og tíðkast nú í mörgum löndum víða um heim en þó sérstaklega í [[Ameríka|Ameríku]] og [[Afríka|Afríku]]. [[Þingræði]] er hin megintegund stjórnarfars í lýðræðisríkjum og byggir á [[Bretland|breskri]] fyrirmynd, það er hið ráðandi kerfi í [[Evrópa|Evrópu]] og fyrrum nýlendum Breta. Frá upphafi hafa verið [[Listi yfir forseta Bandaríkjanna|45 forsetar]]. Sá fyrsti var [[George Washington]] en núverandi forseti er [[DonaldJoe TrumpBiden]] og er hann númer 4546 í röðinni. Frá því að Bandaríkin urðu risaveldi á fyrri hluta [[20. öldin|20. aldar]] hafa þeir sem gegnt hafa embættinu verið á meðal þekktustu manna í heiminum á hverjum tíma enda er embættið gjarnan talið vera það valdamesta í heimi.
 
== Tengt efni ==