„Fjallarauðviður“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
lagfæring |
Bjarga 2 heimildum og merki 0 sem dauðar.) #IABot (v2.0.8 |
||
Lína 19:
[[Mynd:S giga cone.JPG|thumb|vinstri|Barr og köngull.]]
'''Fjallarauðviður''', '''risarauðviður''' eða '''mammúttré''' (og áður þekkt sem ''risafura'')([[fræðiheiti]]: ''Sequioadendron giganteum'')er [[barrtré]] sem vex í fjalllendi [[Kalifornía|Kaliforníu]]. Heimkynni þeirra eru í 1.000-2.000 metra hæð í vesturhlíðum Snjófjalla ([[Sierra Nevada]]). <ref>{{Cite web |url=http://www.skogur.is/um-skograekt-rikisins/frettir/nr/1975 |title=Geymd eintak |access-date=2015-10-22 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304230053/http://www.skogur.is/um-skograekt-rikisins/frettir/nr/1975 |dead-url=yes }}</ref> Fjallarauðviður er verndaður innan þjóðskóga eða þjóðgarða. Það tekur þúsund ár eða meira að ná þeim gríðarlega sverleika sem þær eru þekktastar fyrir. Þær sverustu eru meira en 3000 ára gamlar.
Fjallarauðviður er stærsta tré í heimi. Stærsta eintakið heitir [[Sherman hershöfðingi]] og vex í [[Sequoia National Park|Sequoia-þjóðgarðinum]]. Sherman er 83,8 m hár og ummál er 31,3 m við jörð. <ref>http://www.visindavefur.is/svar.php?id=676</ref> Trén geta orðið allt að 95 metrar á hæð. <ref>http://www.visindavefur.is/svar.php?id=5443</ref>
[[Mynd:Ed by Ned - 2 Trees (6160589201).jpg|thumb|miðja|Í Sequioa national park, Kaliforníu.]]
Tréð hefur verið þekkt lengi á íslensku sem risafura en það er ekki nákvæmt þar sem tréð er ekki af [[furur|furuætt]], heldur [[einisætt]]. Skyld tegund heitir [[strandrauðviður]]. <ref>{{Cite web |url=http://www.skogur.is/um-skograekt-rikisins/frettir/nr/1975 |title=Geymd eintak |access-date=2015-10-22 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304230053/http://www.skogur.is/um-skograekt-rikisins/frettir/nr/1975 |dead-url=yes }}</ref> Eintök af tegundinni má finna víða í [[trjásafn|trjásöfnum]] í Evrópu.
Árið 1985 fékk [[Náttúrufræðistofnun Íslands]] til varðveislu sneið af fjallarauðvið sem ríkisstjórn Bandaríkjanna gaf íslensku þjóðinni á 1100 ára afmæli Íslandsbyggðar árið 1974. Vegna húsnæðisvanda Náttúrufræðistofnunar var þjóðargjöfinni komið fyrir í [[Háskólabíó]]i til bráðabirgða. Sneiðin er nú til sýnis í [[Perlan|Perlunni]].
| |||