„Skógræktin“: Munur á milli breytinga

ÞegarVið Skógræktinlandnám tóker tiltalið starfa 1908 varað birkiskóglendi sem við landnám hafðihafi þakið 25%-40% landsins. Þegar Skógræktin tók til starfa 1908 var birkiskóglendi aðallega slitrur hér og hvar, samtals líklegainnan á undirvið hálfuhálft prósentiprósent landsins. Fáeinir heillegir skógar voru eftir. Þeirra þekktastir voru [[Hallormsstaðaskógur]] og [[Vaglaskógur]] sem ríkið hafði keypt nokkru áður til að forða þeim frá eyðingu. Skógræktin fékk svo það hlutverk að forða fleiri birkiskógum frá eyðingu og vinna að því að birkiskóglendi gæti breiðst út á ný. Það reyndist torvelt verk enda sauðfjárbeit um allt land sem kemur í veg fyrir endurnýjun birkiskóga og útbreiðslu þeirra. Smám saman fjölgaði birkiskógum undir verndarvæng Skógræktarinnar. Stofnunin hefur haft umsjón með Þórsmörk og Goðalandi frá 1920 og þar hefur skógur sem var á fallanda fæti margfaldast og breiðist enn út. Vatnaskógur í Svínadal, Laugarvatnsbrekkur, [[Ásbyrgi]], Arnaldsstaðaskógur í Fljótsdal, Sigríðastaðaskógur í Ljósavatnsskarði, Mela- og Skuggabjargaskógur og fleiri skógar í [[Fnjóskadalur|Fnjóskadal]] eru einnig meðal birkiskóga sem Skógræktin verndar og varðveitir. Alla sína tíð hefur Skógræktin gert tilraunir með útbreiðslu birkis og talað fyrir verndun lands svo að birki gæti breiðst út. Birki hefur einna helst átt skjól þar sem land hefur verið friðað fyrir beit, ekki síst á skógræktarsvæðum þar sem ræktaðir eru nytjaskógar. Þar kemur birkið ævinlega upp, sé nokkur fræuppspretta í grenndinni. Minnkandi beit og friðun lands á vegum ríkis, sveitarfélaga, fyrirtækja og einstaklinga hefur líka leitt til aukinnar útbreiðslu birkis. Birkiskógur og birkikjarr þrífst nú á 1,5% landsins.

Frá upphafi vann Skógræktin að því að reyna innfluttar trjátegundir til skógræktar á Íslandi eins og kveðið var á um í lögum um stofnunina. Á þeim tíma sem liðinn er hafa verið reyndir tugir nytjatrjátegunda. Best hafa reynst þær fimm trjátegundir sem nú eru megintegundir í nýskógræktarverkefnum hérlendis, [[Alaskaösp|alaskaösp]], [[Ilmbjörk|ilmbjörk]], [[Rússalerki|rússalerki]], [[Sitkagreni|sitkagreni]] og [[Stafafura|stafafura]]. Um miðja 20. öld voru miklar vonir bundnar við [[Skógarfura|skógarfuru]] í skógrækt hérlendis og var hún gróðursett í stórum stíl víða um land fram yfir 1960 þegar furulús varð flestum trjánum að aldurtila og notkun tegundarinnar var hætt. Fáein tré stóðu lúsina þó af sér og frærækt af þeim gefur vonir um að tegundina megi nota að einhverju marki, í það minnsta til skrauts í skógum og til garðræktar. Þá var lengi vel talið að [[Rauðgreni|rauðgreni]] væri hentugri grenitegund en sitkagreni, ekki síst á Norður- og Austurlandi. Sú hefur ekki verið raunin því rauðgrenið vex mun hægar og er því lengur að gefa af sér afurðir. Skógræktin hefur undanfarna áratugi unnið að kynbótum á lerki og útkoman úr því er blendingur sem fæst með blöndun úrvalstrjáa rússalerkis og evrópulerkis. Blendingurinn kallast '[[Hrymur]]' og hefur svokallaðan blendingsþrótt, þ.e. hann sýnir kosti beggja foreldranna, vex vel eins og evrópulerki og þrífst betur við íslenskar aðstæður en rússalerki, einkum þar sem [[Úthafsloftslag|hafræns]] loftslags gætir.