6.580
breytingar
Geri grein almennari. Óþarfi að kljúfa geðsjúkdóma frá geðröskunum almennt
(Tek aftur breytingu 1555424 frá 89.160.196.18 (spjall)) |
(Geri grein almennari. Óþarfi að kljúfa geðsjúkdóma frá geðröskunum almennt) |
||
|
'''Geðröskun''' (eða '''geðrænn kvilli''') er truflun í andlegu lífi einstaklings eða hegðunarmynstri hans sem veldur honum vanlíðan eða dregur úr getu hans inna verk af hendi.<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=Ohzt1HBilXcC&pg=PA6|title=What is Mental Disorder?: An Essay in Philosophy, Science, and Values|last1=Bolton|first1=Derek|date=2008|publisher=OUP Oxford|isbn=978-0-19-856592-5|page=6|name-list-style=vanc}}</ref>
'''Geðsjúkdómur''' (áður kallað '''geðveiki''') er hugtak, sem er notað til að vísa til alvarlegra [[Geðröskun|geðraskana]], þ.e. truflana í andlegu lífi einstaklings, sem einkennast af ranghugmyndum, ofskynjunum og skertu veruleikaskyni<ref name="heiðdís">Heiðdís Valdimarsdóttir. „Hvað er geðveiki? “. Vísindavefurinn 11.12.2005. http://visindavefur.is/?id=5476. (Skoðað 3.5.2009).</ref> og veldur vanlíðan eða afbrigðilegri [[hegðun]], jafnvel [[fötlun]]. Algengir geðsjúkdómar eru [[geðhvörf|geðhvarfasýki]] og [[geðklofi]], [[hugsýki]] og [[persónuleikaröskun]].▼
Meðal algengra geðraskananna eru [[Þunglyndi (geðröskun)|þunglyndi]], [[geðhvarfasýki]], [[elliglöp]], [[geðklofi]], [[áfallastreituröskun]], [[Átröskun|átraskanir]], [[félagsfælni]], og [[athyglisbrestur]].<ref name="WHO2019">{{cite web|url=https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/mental-disorders|title=Mental Disorders|website=World Health Organization|publisher=World Health Organization|accessdate=20 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://gedhjalp.is/fraedsla/gedraskanir/|title=Geðraskanir|last=opex|website=Geðhjálp|language=en-US|access-date=2020-11-02}}</ref>
▲Alvarlegar geðraskanir eru oft nefndar '''
Sérfræðinga greinir á hvort flokka beri geðraskanir sem [[sjúkdómur|sjúkdóma]] en það viðhorf nýtur mikillar hylli.<ref name="heiðdís"/> Orsakir alvarlegra geðraskana geta verið [[líffræði]]- eða [[lífeðlisfræði]]legar. [[Uppeldi]], [[umhverfi]] og [[persónuleiki]] geta skipt máli en einnig erfðafræðilegir þættir.<ref name="heiðdís"/><ref name="gylfi">Gylfi Ásmundsson. „Eru geðsjúkdómar ættgengir?“. Vísindavefurinn 12.3.2002. http://visindavefur.is/?id=2179. (Skoðað 3.5.2009).</ref> Til dæmis er vitað að geðhvarfasýki er að miklu leyti arfgengur sjúkdómur sem á sér líffræðilegar orsakir enda þótt genin sem valda sjúkdómnum séu enn óþekkt.<ref name="gylfi"/> Sömu sögu er að segja um geðklofa.
| |||