„Versalasamningurinn“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
mEkkert breytingarágrip
Lína 3:
'''Versalasamningurinn''' var friðarsáttmáli sem batt enda [[Fyrri heimsstyrjöldin|fyrri heimstyrjöldina]]. Samningurinn var undirritaður í [[Versalir|Versölum]] utan við [[París]] árið [[1919]] þann 28. júní, fimm árum upp á dag eftir morðið á [[Franz Ferdinand erkihertogi|Franz Ferdinand erkihertoga]]. Hann var gerður milli [[Bandamenn (fyrri heimsstyrjöldin)|Bandamanna]] og [[Þýskaland|Þjóðverja]] og kvað á um að Þjóðverjar bæru ábyrgð á styrjöldinni. Þeim var gert að greiða háar stríðsskaðabætur til Bandamanna, láta lönd af hendi til [[Frakkland]]s, [[Pólland]]s, [[Tékkóslóvakía|Tékkóslóvakíu]], [[Danmörk|Danmerkur]] og [[Belgía|Belgíu]] auk þess sem sum héröð voru sett undir stjórn [[þjóðabandalagið|Þjóðabandalagsins]]. Ennfremur var öllum nýlendum Þjóðverja skipt upp milli annarra nýlenduvelda og þeir mátti einungis hafa 100.000 manna herlið. Þeim var einnig bannað að hafa flugher og skipaflotinn var tekin af þeim. Samningurinn var einkar óvinsæll í Þýskalandi og var ein ástæðan fyrir því að [[nasismi|nasistar]] náðu völdum í Þýskalandi 1933.
 
Hagfræðingar, sérstaklega [[John Maynard Keynes]], töldu samninginn of strangan og litu svo á að skaðabótaupphæðin væri of há og myndi ekki hafa tilætluð áhrif. Sagnfræðingar fjölmargra landa hafa æ síðan deilt um þessi sjónarmið. Á hinn bóginn fannst mörgum í röðum Bandamanna, þ. á. m. franska marskálknum [[Ferdinand Foch]], sáttmálinn taka of mjúkt á Þjóðverjum og ekki gera nóg til þess að draga úr hernaðargetu þeirra til frambúðar. Ólík og ógagnkvæm ætlunarverk sigurvegaranna leiddu til málamiðlunar sem geðjaðist engum: Þýskaland var hvorki friðþægt né sátt, né veikt til frambúðar.
 
== Tengill ==