Wikipedia

„Bergflétta“: Munur á milli breytinga

Fletta í gegnum breytingarskrá
← Eldri breytingNýrri breyting →
Efni eytt Efni bætt við
MyndræntWiki-texti
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 15:
| binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|L.]]
}}
'''Bergflétta''' (eðaeinnig kölluð '''viðvindill''' eða '''vafningsviður''') ([[fræðiheiti]]: ''Hedera helix'') er sígræn planta af Árelíuætt[[bergfléttuætt]] með [[klifurrætur]] og getur vaxið allt upp í 20 til 30 metra upp [[tré]], [[Klettur|kletta]] eða [[Veggur|húsveggi]].
 
Bergflétta og beykitré ([[Beyki|Fagus sylvaticabeykitré]]) hafa þróast saman. Í beykiskógum vefur bergfléttan sig upp eftir stofni beykitrjáa og blómgast ekki fyrr en hún nær um 2. mmetra hæð. Bæði bergflétta og beykitré hafa hag af þessu samlífi. Bergfléttan myndar nærskjól sem ver stofn og lauf beykitrjáa. ogAuðvelt stofn.er að fjölga bergfléttu með græðlingum.
 
== Bergfléttan á Íslandi ==
Bergflétta hefur þrifist á Íslandi síðan hún var gróðursett í garð við Hringbraut 10 um 1950. Sá klónn er kallaður Sóleyjargötubergfléttan[[sóleyjargötubergflétta]]n og er talinn hafa borist frá Edinborg í Skotlandi. Um 1970 var fluttur inn klónn sem kallast Baltica''baltica'' en hann er ættaður frá [[Eystrasaltslöndin|Eystrasaltslöndum]] og er fíngerðari og þéttvaxnari en Sóleyjargötubergfléttansóleyjargötubergfléttan.<ref>Hafsteinn Hafliðason, Bergfléttan og hennar nánustu, Garðyrkjuritið 2017, bls. 108-111</ref>
[[Matthías Johannessen]] skrifaði grein í [[Morgunblaðið]] árið [[1965]] sem nefndist ''Hversdagsganga um borgina''. Greinin fjallar um gömul hús í [[Reykjavík]], en einnig tré í görðum Reykvíkinga og út frá því nefnir hann Bergfléttuna á húsi Björns Ólafssonar við [[Hringbraut]]ina. Hann gengur síðan þangað, með Hákoni Bjarnasyni. Þar hitta þeir konu Björns og segir svo: ▼
:Frúin sagðist taka afleggjara [af bergfléttunni] eða græðlinga í ágúst. Ég spurði hvenær hún hefði fengið fyrstu plönturnar og sagði hún að þær hefði kona Einars Péturssonar komið með, þær eru frá [[Skotland]]i. Áður var reynt að flytja þennan vafningsvið inn frá Danmörku, en tókst ekki. Frúin sagði að bergfléttan hefði þolað páskahretið mikla 1963, „samt var ég nýbúin að pilla laufin af, þegar kuldakastið kom“. <ref>[http://www.timarit.is/titlebrowse.jsp?issueID=417063&pageSelected=9&lang=0 Morgunblaðið 1965]</ref>▼
 
▲[[Matthías Johannessen]] skrifaði grein í [[Morgunblaðið]] árið [[1965]] sem nefndist ''Hversdagsganga um borgina''. Greinin fjallar um gömul hús í [[Reykjavík]], en einnig tré í görðum Reykvíkinga og út frá því nefnir hann Bergfléttunabergfléttuna á húsi Björns Ólafssonar við [[Hringbraut]]inaHringbrautina. Hann gengur síðan þangað, með Hákoni Bjarnasyni. Þar hitta þeir konu Björns og segir svo:
Auðvelt er að fjölga bergfléttu með græðlingum.
▲:Frúin sagðist taka afleggjara [af bergfléttunni] eða græðlinga í ágúst. Ég spurði hvenær hún hefði fengið fyrstu plönturnar og sagði hún að þær hefði kona Einars Péturssonar komið með, þær eru frá [[Skotland]]iSkotlandi. Áður var reynt að flytja þennan vafningsvið inn frá Danmörku, en tókst ekki. Frúin sagði að bergfléttan hefði þolað páskahretið mikla 1963, „samt var ég nýbúin að pilla laufin af, þegar kuldakastið kom“. <ref>[http://www.timarit.is/titlebrowse.jsp?issueID=417063&pageSelected=9&lang=0 Morgunblaðið 1965]</ref>
 
== Tilvísanir ==
Lína 31 ⟶ 30:
== Tenglar ==
* [http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=1475742 ''Bergflétta - inni og úti''; grein í Morgunblaðinu 1976]
 
{{commons|Hedera helix}}
{{wikilífverur|Hedera helix}}
 
{{Stubbur|líffræði}}
 
[[Flokkur:Bergfléttuætt]]
Sótt frá „https://is.wikipedia.org/wiki/Bergflétta“