„Kyrrahafsskarkoli“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
mEkkert breytingarágrip
Málfar
Lína 16:
| range_map_caption =
}}
'''Kyrrahafsskarkoli''' ([[fræðiheiti]]: ''Limanda aspera'') er [[Flatfiskar|flatfiskur]] af [[flyðruætt]], með bæði augun staðsett á efri hlið líkamans og er munnurinn frekar lítill. Efri hlið líkamans er dökkbrún að lit og neðri hliðin er hvít. Uggarnir eru gulleitir með dökkum línum og er enskaenskt heiti fisksins (''Yellowfin sole'') dregið af því. Hreistrið er frekar gróft á báðum hliðum. Líkaminn er hringlaga og meðallengd hans er 33,5 cm þegar hann er fullvaxinn, en karlkynið getur orðið allt að 50 cm.
 
== Heimkynni og lifnaðarhættir ==
Kyrrahafsskarkoli er ein útbreiddasta flatfiskstegund í [[Norður-Kyrrahaf]]i. Hann lifir allt frá [[Kanada]] og suður með ströndum [[Asía|Asíu]] og meðfram ströndum [[Japan]]s. Hann er botnfiskur og heldur sig á mjúkum sandbotnum á allt að 700 metra dýpi og eru ýmis botndýr aðalfæða hans, meðal annars ormar og [[krossfiskar]], en seiðin borða eingöngu [[svif]]. Hann er einnig mikilvæg fæða fyrir aðrar fiskitegundir, og þá aðalagaaðallega [[Þorskur|þorsk]] og [[Lúða|lúðu]].
 
Á vorin, í kringum apríl og maí, fer húnhann á hrygningarslóðir í grunnan sjó í [[Bristolflói|Bristolflóa]] og við [[NunivakeyjaNunivak-eyja|NunivakeyjuNunivak-eyju]] til þess að hrygna og einnig til þess að borða. KvenkyniðKvendýrið verður kynþroska þegar húnþað nær um það bil tíu og hálfs árs aldri og er hún þá um 30 cm lönglangt. Kyrrahafs skarkoliKyrrahafsskarkoli er mjög afkastamikil tegund og getur getiðhrygnt af sér 1-31–3 milljónir eggja í einu. Kyrrahafsskarkoli hefur langan lífsferil og getagetur hrygnt mörgumörgum sinnum yfir æfinaævina, ólíkt mörgum laxfisktegundum sem deyja eftir hrygningu. Hann vex einnig tiltölulega hægt og eins og áður kom fram tekur það hanahann meira en tíu ár að ná 30 cm lengd. Veiðst hafa fiskar sem eru um 40 ára gamlir.
 
Vísindamenn frá [[Alaska]] áætla að mikið magn sé af flatfisktegundum eins og kyrrahafsskarkola í [[Beringshaf]]i og [[Alaskaflói|Alaskaflóa]] og hafa rannsóknir á síðustu árum sýnt fram á það að stofninn sé stór og stöðugur.
 
== Veiðar og vinnsla ==
[[Mynd:Kyrrahafs skarkoli.png|thumb|350px|left|Mynd 1. Veiðar á kyrrahafsskarkola]]
Veiðar á kyrrahafsskarkola eru stundaðar allt árið um kring en mest á vorin til desember. Veiðarnar eru takmarkaðar á ákveðnum tímabilum þegar mikið af lúðu og kröbbum veiðast sem meðafli. Notast er við botnvörpur til veiðanna og er byrjað að veiða fiskinn þegar hann er um sex ára gamall. Hann er ein mest veidda flatfisktegundin í Norður-Kyrrahafi. Mest er veitt af honum í BaringshafiBeringshafi.
 
Á mynd 1 má sjá heimsafla á kyrrahafsskarkola frá 1970 til 2010. Stofninn hefur verið stór og í miklu jafnvægi síðasta áratug og hafa veiðarnar aukist miðað við það. Frá 2000 til 2010 var veiðin að meðaltali 94.000 tonn og árið 2008 fór aflinn í 148.894 tonn, sem var þá mesti afli í 11 ár. Á 6.-8–8. áratugunumáratugnum var tegundinntegundin ofveidd og þá aðalegaaðallega vegna veiða erlendra skipa. En með bættri [[fiskveiðistjórnun]] hefur stofninn náð sér aftur á strik, en hann er talinn fara minnkandi á næstu árum vegna aukningar á veiðum, en er þó ekki talinn í hættu.
 
[[Mynd:Veiðar eftir löndum.png|thumb|350px|left|Mynd 2. Veiðar eftir löndum]]
Lína 36:
''NOAA Fisheries and the North Pacific Fishery Management Council'' fer með fiskveiðistjórnun í Norður-Kyrrahafi, og eru margar reglur um sókn á kyrrahafsskarkola.
 
Sjómenn verða að hafa leyfi til þess að taka þátt í veiðunum og eru leyfin takmörkuð til að stjórna heildarafla veiðanna. Fiskveiðistjórnin ákveður heildarafla fyrir hvert fiskveiðiár og 10% af kvótanum ereru úthlutaðúthlutuð samfélögum í Alaska sem eru háð fiskveiðum. Allur afli verður að koma í land til vinnslu.
 
Kyrrahafsskarkoli sem er unninunninn úti á hafi er seldur heill og einnig afhausaður og slægður. Heili fiskurinn er oftast seldur til [[Suður-Kórea|Suður-Kóreu]] en afhausaður og slægður fiskur er fluttur til [[Kína]] til frekari vinnslu. Svo er hann fluttur aftur til [[Bandaríkin|Bandaríkjanna]] og Kanada þar sem hann er seldur í veitingarhús og í búðir. Um það bil 80-90% af kyrrahafsskarkola sem er veiddur í Bandaríkjunum er fluttur til Asíu. Kyrrahafsskarkoli er mjög góður og hollur fiskur. Hann hefur sætt bragð og fína áferð. Hann er mögmjög ríkur af [[prótein]]um og nauðsynlegum næringarefnum.
 
== Heimildir ==