„Rómargangan“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
TKSnaevarr (spjall | framlög) Ný síða: {{Infobox military conflict | conflict = Rómargangan | image = Mussd.jpg | caption = Benito Mussolini og fasískir svartstakkar í göngunni | date =... |
TKSnaevarr (spjall | framlög) |
||
Lína 36:
Fjórmenningaráðið sem fór fyrir stjórn Fasistaflokksins, [[Emilio De Bono]], [[Italo Balbo]], [[Michele Bianchi]] og [[Cesare Maria de Vecchi]], skipulögðu gönguna á meðan Mussolini beið í [[Mílanó]]. Hann tók ekki þátt í göngunni, en leyfði þó ljósmyndurum að taka myndir af sér í för með fasísku göngumönnunum. Hann kom ekki til Rómar fyrr en næsta dag.<ref>{{Cite book|title=Italian Fascism 1919-1945|last=Morgan|first=Philip|publisher=Macmillan Press|year=1995|isbn=0-333-53779-3|location=Basingstoke, Hampshire|pages=58}}</ref> Hershöfðingjarnir Gustavo Fara og Sante Ceccherini hjálpuðu til við undirbúning göngunnar þann 18. október. Meðal annarra skipuleggjenda göngunnar voru markgreifinn [[Dino Perrone Compagni]] og Ulisse Igliori.
Þann 24. október 1922 lýsti Mussolini yfir fyrir framan 60.000 manns á flokksþingi fasista í [[
Aðeins tæplega 30.000 menn tóku þátt í göngunni en konungurinn óttaðist að borgarastyrjöld kynni að brjótast út þar sem svartstakkar höfðu þegar náð stjórn á Pódalnum og stóum hlutum landsins og ekki var lengur litið á fasisma sem ógn við stjórnarkerfið. Mussolini var boðið að mynda eigin stjórn þann 29. október 1922 á meðan um 25.000 svartstakkar marseruðu um götur Rómar. Mussolini komst því löglega til valda í samræmi við stjórnarskrá Ítalíu. Rómargangan var ekki valdaránið sem fasistar áttu síðar eftir að fagna, heldur hvati að valdatilfærslu innan vébanda stjórnarskrárinnar. Þessi valdatilfærsla gerði yfirvöldum kleift að gefast upp fyrir hótunum fasista á löglegan hátt. Margir leiðtogar í fjármálageiranum töldu að hægt yrði að nýta sér Mussolini, sem hafði í gömlum ræðum sínum lagt áherslu á [[markaðsfrelsi]] og talað gegn ríkisafskiptum af efnahaginum.<ref>Carsten (1982), p.76</ref> Þessar vonir urðu ekki að veruleika þar sem [[samráðshyggja]] Mussolini gerði ráð fyrir algerum ríkisyfirráðum á fyrirtækjum í gegnum iðnaðarráð sem fasistaflokkurinn stýrði. Samkvæmt þessu kerfi héldu fyrirtækin ábyrgð á eignum sínum en nutu lítils sem einskis frelsis yfir þeim. Árið 1934 sagðist Mussolini hafa þjóðnýtt „þrjá fjórðu af ítalska efnahaginum, bæði í iðnaði og landbúnaði“, meira en nokkuð annað ríki að Sovétríkjunum undanskyldum.<ref>T Gianni Toniolo, editor, ''The Oxford Handbook of the Italian Economy Since Unification'', Oxford University Press (2013) bls. 59; Mussolini’s speech to the Chamber of Deputies on May 26, 1934</ref>
Mussolini lét í fyrstu sem hann gæti látið sér nægja að taka við ráðuneyti í ríkisstjórn sem Giolitti eða Salandra skyldu leiða en krafðist síðan forsætisráðherraembættisins.<ref>{{cite book|last=Lyttelton|first=Adrian|title=The Seizure of Power: Fascism in Italy, 1919–1929|year=2009|publisher=Routledge|location=New York|isbn=978-0-415-55394-0|pages=75–77}}</ref> Af ótta við átök gegn fasistum afhenti valdastéttin Mussolini því völdin og leyfði honum að koma á [[einræði]] eftir að sósíalistastjórnmálamaðurinn [[Giacomo Matteotti]] var myrtur þann 10. júní árið 1924. Matteotti hafði nýlokið við að skrifa verk undir titlinum ''Fasistar afhjúpaðir: Ár af fasískri harðstjórn'' þegar fasisti að nafni [[Amerigo Dumini]] myrti hann.
== Tengt efni ==
|