„Vigdís Finnbogadóttir“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
m Leiðrétti stofnár leikhópsins Grímu. |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 29:
| undirskrift =
}}
'''Vigdís Finnbogadóttir '''(f. [[15. apríl]] [[1930]]) var fjórði [[forseti Íslands]] og gegndi
== Fjölskylda ==
Vigdís fæddist í [[Tjarnargata|Tjarnargötu]] 14 í Reykjavík og ólst þar upp fyrstu árin. Þegar hún var fjögurra ára fluttist fjölskyldan að [[Ásvallagata|Ásvallagötu]] 79 í Vesturbæ Reykjavíkur. Á sumrin var Vigdís í sveit í [[Eystra-Geldingaholt|Eystra-Geldingaholti]] í [[Gnúpverjahreppur|Gnúpverjahreppi]] í [[Árnessýsla|Árnessýslu]].
Árið 1954 giftist Vigdís Ragnari Arinbjarnar lækni en þau skildu sjö árum síðar. Árið 1972 varð Vigdís fyrst einhleypra kvenna á Íslandi til að ættleiða barn, er hún ættleiddi dóttur sína Ástríði Magnúsdóttur (f. [[1972]]).<ref>{{Vefheimild|url=https://vigdis.is/is/fram-ad-forsetatid-2/fjolskylda-2/|titill=Vigdís Finnbogadóttir - fjölskylda|höfundur=|útgefandi=|mánuður=|ár=|mánuðurskoðað=21. maí|árskoðað=2019|safnár=}}</ref>
== Menntun ==
Vigdís gekk í [[Landakotsskóli|Landakotsskóla]] og [[Gagnfræðaskóli Vesturbæjar|Gagnfræðaskóla Vesturbæjar]]. Hún lauk stúdentsprófi frá [[Menntaskólinn í Reykjavík|Menntaskólanum í Reykjavík]] árið [[1949]] og stundaði nám í frönsku og frönskum bókmenntum með leikbókmenntir sem sérsvið við háskólana í [[Grenoble]] og [[Sorbonne]] í París í [[Frakkland]]i á árunum [[1949]]-[[1953]]. Einnig stundaði hún nám í leiklistarsögu í Danmörku og Svíþjóð um nokkurra ára skeið. Hún lauk [[BA-próf]]i í [[franska|frönsku]] og [[enska|ensku]] við [[Háskóli Íslands|Háskóla Íslands]] árið [[1968]] og einnig námi í uppeldis- og kennslufræði.<ref>{{Vefheimild|url=https://vigdis.is/is/fram-ad-forsetatid-2/nam/|titill=Vigdís Finnbogadóttir - menntun|höfundur=|útgefandi=|mánuður=|ár=|mánuðurskoðað=21. maí|árskoðað=2019|safnár=}}</ref>
== Starfsferill fram að forsetakjöri ==
Lína 65:
[[Mynd:FinbogadottirJuliana1985.jpg|thumb|right|Vigdís (í miðjunni) árið 1985 í heimsókn hjá [[Beatrix Hollandsdrottning]]u (til vinstri) og [[Júlíana Hollandsdrottning|Júlíönu drottningarmóður]].]]
[[Mynd:Vigdis og Reagan.jpg|thumb|right|Vigdís árið 1986 ásamt [[Ronald Reagan]] Bandaríkjaforseta á göngu fyrir utan Bessastaði.]]
Vigdís lagði áherslu á að vera ópólitískur forseti og forðaðist að blanda sér í deilumál á vettvangi stjórnmálanna. Í ræðum
Í forsetatíð Vigdísar varð sú breyting á embættinu að starfsvettvangur forseta Íslands varð ekki nánast eingöngu innanlands eins og verið hafði, heldur ferðaðist Vigdís í mun meira mæli út fyrir landsteinana en forverar hennar. Henni var boðið í heimsóknir víða erlendis og hún lagði kapp á að nýta athyglina sem kjör hennar vakti í þágu lands og þjóðar. Í opinberum erindagjörðum Vigdísar erlendis voru gjarnan skipulagðir viðburðir þar sem íslensk framleiðsla var kynnt, listafólk var gjarnan með í för og íslenskir matreiðslumenn sem matreiddu úr íslensku hráefni. Á þessum tíma var umfjöllun um Ísland í erlendum fréttamiðlum af skornum skammti og þekking umheimsins á landi og þjóð takmörkuð, en kosning Vigdísar varpaði nýju ljósi á land og þjóð. Rúmum 20 árum eftir að Vigdís lét af embætti hlaut hún heiðursverðlaun útflutningsverðlauna forseta Íslands fyrir stuðning sinn við íslenskan útflutning og framleiðslu, með þeim orðum að „það hefði verið mikið lán fyrir íslenskan útflutning að njóta atbeina hennar.“<ref>''Ruv.is'', [https://www.ruv.is/frett/gudni-saemdi-vigdisi-heidursverdlaunum „Guðni sæmdi Vigdísi heiðursverðlaunum“], 19. apríl 2017, (skoðað 22. maí 2019)</ref>
Lína 71:
Erfiðasta árið á embættisferli Vigdísar var árið [[1995]] þegar snjóflóð féllu á [[Súðavík]] og á [[Flateyri]] með 9 mánaða millibili með þeim afleiðingum að 34 létust. Vigdís þótti sýna af sér mikla manngæsku á þeim minningarathöfnum sem haldnar voru um þá sem létust. Þar sýndi hún þeim sem misst höfðu ástvini samúð og hvatti íslensku þjóðina til þess að sýna samstöðu með Vestfirðingum á þessum erfiðu tímum.<ref>''Dagur'', [https://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=209795&lang=4 „Sorg þeirra er okkar sorg“], 27. október 1995, (skoðað 21. maí 2019)</ref>
Þrátt fyrir þann ásetning Vigdísar um að blanda sér ekki í pólitísk deilumál á forsetastóli, varð aðkoma hennar að tveimur málum nokkuð umdeild. Annað tengist lagasetningu sem batt enda á verkfall flugfreyja á kvennafrídaginn árið [[1985]] og hins vegar staðfestingu hennar á lögum um aðild Íslands að [[Samningur um evrópskt efnahagssvæði|EES-samningnum]] árið [[1993]].<ref>[[Guðni Th. Jóhannesson]], [https://www.visir.is/g/2012120619168 „Getur kona verið forseti?“], ''Visir.is'', 17. júní 2012 (skoðað 22. maí 2019)</ref>
<br />
| |||