„Aftaka“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
→Eitt og annað um aftökur: „höggðu betur, maður!“ |
m →Eitt og annað um aftökur: tenglar |
||
Lína 509:
= Eitt og annað um aftökur =
* Segja má að [[Ari Magnússon]], sýslumaður í Ögri, hafi lagt sig fram um að breyta [[Spánverjavígin|Spánverjavígunum]] árið [[1615]] úr fjöldamorði, það er löglausu ódæði, í lögmæta aftöku, þegar hann kvað upp dóm um það, eftir verknaðinn, að basknesku skipbrotsmennirnir sem þar voru ráðnir af dögum væru réttdræpir óbótamenn. Þeirra er þó ekki getið á lista ''Dysja hinna dæmdu'' yfir aftökur á Íslandi.
* Árið [[1602]] var Björn Þorleifsson, 47 ára gamall bóndi og „vandræðamaður“ frá Snæfellsnesi, hálshogginn á [[Alþingi]] „fyrir kvennamál, svall og „með mörgum sönnum líkindum“ þjófnað“. Hin fleygu orð „Höggðu betur, maður“ eru komin úr eftirfarandi frásögn Skarðsárannáls af aftöku Björns: „Hann kvaddi menn með handabandi, áður sig niður lagði á höggstokkinn, og bauð svo öllum góða nótt. Var hann með öllu óbundinn. Jon böðull, er höggva skyldi, var þá orðinn gamall og slæmur og krassaði í höggunum, en Björn lá kyr á grúfu, og þá sex höggin voru komin, leit Björn við og mælti: Höggðu betur, maður! Lá hann svo grafkyr, en sá slæmi skálkur krassaði ein 30 högg, áður af fór höfuðið, og var það hryggilegt að sjá.“<ref> Björn Jónsson, ''Skarðsárannáll'' eða ''Annalar Þess froma og velvitra Sauluga Biørns Jonssonar á Skardsau Fordum Løgrettumanns í Hegranes-Sýslu'', 1774. Ritið finnst á bækur.is. Frásögnin er skráð með ógotnesku letri í ''Alþingisbækur Íslands'' III. bindi, 1595-1605.</ref>
* [[Jóhannes skírari]] var tekinn af lífi þann [[29. ágúst]] og er sá dagur síðan kenndur við aftöku hans og nefnist því [[höfuðdagur]].
* Upphaf [[Skáldsaga|skáldsögunnar]] [[Hundrað ára einsemd]], eftir [[Gabriel Garcia Marquez]] hefst á aftöku: ''Á meðan Aurelíano Búendía liðþjálfi stóð andspænis aftökusveitinni átti hann eftir að minnast löngu liðna kvöldsins, þegar faðir hans leiddi hann sér við hönd og sýndi honum ísinn''.
| |||