„Marflær“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
RagnhildurG (spjall | framlög)
m Bætti við og einfaldaði texta
Lína 20:
}}
'''Marflær''' ([[fræðiheiti]]: ''Amphipoda'') eru [[ættbálkur (flokkunarfræði)|ættbálkur]] lítilla [[krabbadýr]]a sem lifa aðallega í [[sjór|sjó]].
Ættbálkurinn ''Amphipoda'' er af undirflokki [[Stórkrabbar|stórkrabba]] sem tilheyrir undirfylkingunni krabbadýr sem svo aftur heyrir undir fylkinguna liðdýr. MarflærÍ lifaþeirri aðallegafylkingu í sjófinna fleiri stóra dýrahópa á borð við skordýr (Insecta). ÞærMarflær hafa mjög þéttanliðskiptan líkama en enga skel, eru oftast brúnleitar að lit og misstórar eða 1 til 340 millimetrar að lengd. Útlit og stærð er mismunandi eftir tegundum og endurspegla gjarnan búsvæði viðkomandi hóps. Heitið ''AmpipodaAmphipoda'' þýðirmætti þýða sem ''öðruvísi fæturmismunafætlur'' á latínu þar sem fætur marflóarinnar eru með mismunandi form. Forskeitið ''amphi-'' er komið úr grísku og þýðir mismunandi en ''poda'' er komið úr latínu og þýðir fætur.
 
Á Íslandi hafa marflær aðallega verið tengdar við hafið en þær eru mjög algengar í fjörum um allt land og er heiti þeirra þannig tilkomið þar sem forskeitið mar- vísar til hafsins. Um aldamótin síðustu uppgötvuðust hins vegar tvær tegundir af marflóm í grunnvatni á Íslandi þannig þær eru ekki eingöngu bundnar við sjóinn hér frekar en annars staðar í heiminum. Þessar tegundir eru ''[[:en:Crangonyx_islandicus|Crangonyx islandicus]]'' og ''Crymostygius thingvallensins'' og fundust þær í lindaruppsprettum við [[Þingvallavatn]].
 
== Bygging ==
Líkami marflóa skiptist í 13 hluta sem hægt er að flokka frá höfði, brjósti og að kvið.
Höfuðið rennur saman við brjóstkassa og ber tvö pör af skynfærum og par af samsettum augum. Einnig hefur marflóin munn en hann er mestu leyti falinn.
Brjóst og kviður er yfirleitt mjög áberandi en marflóin hefur mismunandi fætur, sem eru oftast lárétt og liggja þétt að líkamanum þar sem engin skel er. Brjóstkassinn ber átta pör af af festumútlimum, fyrstu festarnarútlimirnir eru til hjálpar við munnopið og næstuhjálpa til við fæðunám. Næstu 4 pör eru notuð til að beina marflónni áfram og síðustu 3 pörin eru til þess að beina henni aftur á bak. Á brjóstholi eru tálkn og þar er opið blóðrásarkerfi að hjartanu. Tálkn eru til staðar á brjóstholi og er súrefnið borið um líkamann með rauðkornavefjum. Upptaka seltu er stýrð af sérstökum kirtlum á skynfærum þeirra.
Kviðnum er skipt í tvö hluta:, annars vegar þar sem sundfætursundfæturnir eru og svo er þar semhins halinnvegar erhalasvæði.
 
=== Stærð ===
Stærð marflómarflóa er yfirleitt minna en 10 mm að lengd. Lengsta lifandi marflóin sem hefur verið skráð voru 280 mm og fannst hún mynduð á 5300 m dýpi í Kyrrahafi. Sýni frá Atlandshafi sem var 340 mm að lengd hefur verið skráð frá sömu tegund Alicella gigantea. Minnsta marfló sem er vitað um er minni en 1 mm að lengd. Stærðin takmarkast af skorti af uppleystu súrefni og fer því stærð eftir hvaða hæð marflóin lifir í.
 
== Fæðuvistfræði ==
Marflær eiga til að leggjast á hræ en lifa þó flestar á leifum plantna og dýra. Þær eru mikilvægur hluti vistkerfisins í bæði sjó og ferskvatni.
Í ferskvatni og sjó hjálpa þær til að brjóta niður rotnandi plöntur og dýr. Einnig eru þær mikilvæg fæða nytjafisk eins og þorsk og ýsu . (Hafrannsóknarstofnun, e.d).
 
== Heimkynni ==