„Íslensk matargerð“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
→Saga: málfar |
ýmsar viðbætur |
||
Lína 1:
[[Mynd:Thorramatur.jpg|thumb|Ýmiss konar Þorramatur.]]
'''Íslensk matargerð'''
Við aukinn innflutning matvæla hefur íslensk matargerð færst nær evrópskum venjum. Neysla grænmetis og ávaxta hefur aukist á síðustu áratugum meðan dregið hefur úr neyslu fisks. Samt borða Íslendingar ennþá meiri fisk en aðrar vestrænar þjóðir.<ref>{{fréttaheimild|url=https://www.mbl.is/greinasafn/grein/721595/|titill=Mataræði Íslendinga hefur gjörbreyst|dagsetning=25. mars 2003|útgefandi=[[mbl.is]]}}</ref>
Síðustu árin hefur enn meiri áhersla verið lögð á gæði og rekjanleika hráefnis. Nýíslensk matargerð sækir innblástur í [[Nýnorræn matargerð|nýnorrænni matargerð]], þar sem
== Mótandi þættir ==
Norðlæg staða landsins með stuttu sumri og nálægð við hafið eru þeir þættir sem helst einkenna hráefnisöflun íslenskrar matargerðar fyrri tíðar. Innflutningur varnings hefur alla tíð verið mikilvægur til að sækja hráefni svo sem korn, salt og sykur. Afskekkt staðsetning landsins setti mark sitt á innflutninginn fyrr á öldum sem og [[einokunarverslun]] Dana á 17. og 18. öld.
Kindur, svín, geitur og nautgripir hafa verið í búsmala íslenskra bænda við landnám auk alifugla og hrossa. Kuldaskeið frá 14. öld olli því að nær eingöngu sauðfé og hross voru eftir og fáar kýr þegar komið er fram á 18. öld. Talið er að kornrækt hafi verið allnokkur við landnám en að hún hafi einnig lagst af vegna kuldatíðarinnar og vegna mannfalls í skæðum pestum á 15. öld en korn hefur þá verið flutt inn í staðinn.<ref>{{Vefheimild|url=https://rafhladan.is/bitstream/handle/10802/705/ArniBjornsson-DaglegtLifA18old.pdf?sequence=1|titill=Daglegt líf á 18. öld|höfundur=Árni Björnsson|útgefandi=|mánuður=|ár=|mánuðurskoðað=|árskoðað=|safnár=}}</ref><ref>{{Vefheimild|url=https://www.visindavefur.is/svar.php?id=65052|titill=Hver er saga bænda á Íslandi?|höfundur=|útgefandi=Vísindavefurinn|mánuður=|ár=|mánuðurskoðað=|árskoðað=|safnár=}}</ref> Garðyrkja er engin svo heitið geti fyrr en á 18 öld og verður ekki almenn fyrr en á 19. öld.<ref>{{Vefheimild|url=https://www.visindavefur.is/svar.php?id=2216|titill=Hvar og hvenær var fyrsta kartaflan ræktuð á Íslandi|höfundur=|útgefandi=Vísindavefurinn|mánuður=|ár=|mánuðurskoðað=|árskoðað=|safnár=}}</ref>
Vegna hins stutta vaxtartímabils eru varðveisluaðferðir svo sem þurrkun, kæsing, reyking og súrsun einkennandi fyrir íslenskan mat.
== Saga ==
|