„Þrælahald“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Sotiale (spjall | framlög)
m Tók aftur breytingar 212.30.242.74 (spjall), breytt til síðustu útgáfu Þjarkur
Merki: Afturköllun
Lína 1:
[[Mynd:Boulanger_Gustave_Clarence_Rudolphe_The_Slave_Market.jpg|thumb|right|''Þrælamarkaðurinn'' eftir [[Gustave Boulanger]] (fyrir 1882).]]
'''Þrælahald er''' kallast það þegar [[maður|menn]] eru meðhöndlaðir, lagalega eða félagslega, sem eign annarra manna. Fyrr á tímum var þrælahald oft [[lög]]legt og [[eignarréttur]] landeigenda og annarra efnamanna náði ekki einungis til landareigna og húseigna heldur einnig til vinnuafls. Slíkir þrælar áttu ekki rétt á [[laun]]agreiðslum og voru að öllu leyti háðir ákvörðunum eigenda sinna en þeir gátu þá skipað þeim fyrir verkum og hlutverkum og selt þá eins og hverja aðra eign. Einstaklingur gæti orðið þræll við fæðingu, kaupi eða handtöku.
 
Í víðari skilningi getur þrælahald einnig merkt að einstaklingur er í raun neyddur til þess að vinna gegn eigin vilja. Fræðimenn nota einnig fleiri almenn hugtök sem má nefna sem nauðungavinna eða ófrjáls [[vinna]] til að vísa í þrælahald.
Lína 11:
Blökkumenn í Evrópu voru ekki taldir vera gott [[vinnuafl]] og voru ekki einungis seldir í vinnu heldur líka til skemmtunar fyrir hvítt fólk þar sem útlit blökkumannsins þótti vera hlægilegt og tilvalið skemmtunarefni.
 
Á 17. öld börðust Bretar, Frakkar, Spánverjar og Hollendingar um nýlendur Norður-Ameríku. Árið 1607 fór hópur kaupmanna frá London og vesturströnd Englands til Ameríku en þeir höfðu fengið leyfi frá [[Jakob I Englandskonungur|Jakobi I]] til að stofna nýlendur í Norður-Ameríku. 12 árum síðar, árið 1619 sigldu hollenskir [[sjóræningjar]] að breskum nýlendum, Jamestown í Virginíu. Skipið var ekki tómt þar sem það voru u.þ.b 20 svartir þrælar um borð sem höfðu verið fluttir frá [[Vestur-Afríka|Vestur-Afríku]]. Þar höfðu þeir höfðu verið keyptir á þrælamörkuðum. Þetta var upphafið á þrælahaldi í [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]]. Svörtum þrælum átti eftir að fjölga stöðugt meir. Frá 16. öld til 19. aldar er talið að um 12 milljónir manna hafi unnið sem þrælar í Bandaríkjunum.
 
== Þrælahald á Íslandi ==
Ekki er vitað hversu algengt þrælahald var á Íslandi. Landnámsmenn tóku bæði með sér þræla frá [[Bretlandseyjar|Bretlandseyjum]] og norræna þræla. Lagasafnið [[Grágás]] sem var í gildi á 13. öld nefnir þræla.<ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.visindavefur.is/svar.php?id=65954|title=Hvaðan fengu Íslendingar flesta þræla sína og hvenær var þrælahald afnumið á Íslandi?|last=Gunnar Karlsson|first=|date=|website=Vísindavefurinn|language=is|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=2019-04-11}}</ref> Þrælahald var aldrei bannað á Íslandi,<ref name=":0" /> og þó að í dag sé nauðungarvinna og frelsissvipting bönnuð er þrælahald ekki sérstaklega nefnt í lögum.<ref>{{Cite web|url=http://www.humanrights.is/is/mannrettindi-og-island/ymiss-mannrettindi/bann-vid-thraeldomi-og-naudungarvinnu|title=Bann við þrældómi og nauðungarvinnu|website=Mannréttindaskrifstofa Íslands|language=is|access-date=2019-04-11}}</ref>
 
Frá 1490–1894 var á Íslandi í gildi [[vistarbandið]] svonefnda, þar sem jarðnæðislausu fólki var gert skylt að ráða sig í vinnumennsku. Það flokkast ekki sem þrældómur, en er skylt [[bændaánauð]]. Kripplingur.is tiktok
 
== Tengt efni ==