„Davíð Stefánsson“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Skogarpesi (spjall | framlög)
m Ýmsar minni háttar lagfæringar. Það er varla hægt að segja að Davíð hafi verið hægrisinnaður, jafnvel þótt för hans til Sovétríkjanna hafi gert hann afhuga Sovétkommúnismanum. Ljóðin í Svörtum fjöðrum eru ekki öll samkvæm hinni íslensku braghefð og í raun má segja að Davíð geri svolitla uppreisn gegn ljóðhefðinni í bókinni, jafnvel þótt hann sé trúr stuðlasetningunni að mestu.
Lína 1:
{{mannaðgreiningartengill|Davíð Stefánsson (aðgreining)|Davíð Stefánsson}}
'''Davíð Stefánsson frá Fagraskógi''' ([[21. janúar]] [[1895]] – [[1. mars]] [[1964]]) var [[Ísland|íslenskur]] [[rithöfundur]] og [[skáld]]. Hann er kenndur við [[Fagriskógur|Fagraskóg]] á [[Galmaströnd]] í [[Eyjafjörður|Eyjafirði]]. Hann er einna þekktastur fyrir fyrstu ljóðabók sína, ''[[Svartar fjaðrir]]'', og leikrit sittleikritið ''Gullna hliðið.''
 
Davíð var eitt vinsælasta ljóðskáld á Íslandi á fyrri hluta 20. aldar.
 
== Æviágrip ==
Davíð fæddist í Fagraskógi þann [[21. janúar]] árið [[1895]]. Foreldrar hans voru [[Stefán Baldvin Stefánsson]], bóndi og síðar alþingismaður, og Ragnheiður Davíðsdóttir frá [[Hof (Hörgárdal)|Hofi]] í [[Hörgárdalur|Hörgárdal]]. HeimiliðÞau voru í sæmilegum efnum á varþess þokkalegatíma efnaðvísu.
 
Davíð lauk [[gagnfræðapróf]]i frá [[Gagnfræðaskólinn á Akureyri|Gagnfræðaskólanum á Akureyri]] árið [[1911]]. Hann frestaði því að fara í menntaskóla eftir að hafa veikst með fleiðrubólgu ''(pleuritis)''. Það getur oft verið undanfari [[Berklar|berkla]], lífshættulegrar bakteríusýkingar í lungum sem hrjáði marga á þessum árum. Hann lá á berklahælinu á [[Vífilsstaðir|Vífilsstöðum]] um tíma, en fékk þó ekki berklasýkingu.
 
Á árunum [[1915]]<nowiki/>-<nowiki/>[[1916]] dvaldist Davíð í [[Kaupmannahöfn]]. Þar stofnaði hann ásamt öðrum ungum Íslendingum ljóðafélagið Boðn. Hann kynntist [[Sigurður Nordal|Sigurði Nordal]] [[Bókmenntafræðingur|bókmenntafræðingi]] sem heillaðist af Davíð og fékk sjö af ljóðum hans birt í tímaritunum [[Eimreiðarhópurinn|Eimreiðinni]] og Iðunni árin 1916-1919. Sum þeirra ljóða náðu miklum vinsældum.
 
Árið 1916 fékk Davíð inngöngu í [[Menntaskólinn í Reykjavík|Menntaskólann í Reykjavík]]. Veturinn 1917-1918 var nám lagt niður fyrir árganginn hans í sparnaðarskyni vegna heimstyrjaldarinnar og var Davíð því heima í Fagraskógi þann vetur. Veturinn 1918-1919 var Davíð formaður nemendafélags, nemendaembætti sem bar latneska titilinn ''inspector scholae''. Hann veiktist af [[Spænska veikin|spænsku veikinni]] og lá rúmfastur nokkrar vikur. Hann lauk [[stúdentspróf]]i vorið 1919.
 
Veturinn 1919-1920 lærði Davíð [[heimspeki]] við [[Háskóli Íslands|Háskóla Íslands]] og starfaði meðframmeð fram því sem ritari á Alþingi. Rétt fyrir jólin 1919 kom fyrsta ljóðabók hans út, ''Svartar fjaðrir.''
 
ViðNæstu tókuárin nokkurvar árDavíð mikið á flakkiferðalögum. Hann ferðaðist til Kaupmannahafnar 1920, [[Ítalía|Ítalíu]] 1920-1921, og [[Noregur|Noregs]] 1923-1924. Ljóðin í bókumtveimur bóka hans, ''KvæðiKvæðum'' frá 1922 og ''Kveðjum'' frá 1924, eru mörg innblásin af ferðalögum hans.
 
Árið [[1925]] tók Davíð við föstu starfi sem bókavörður á [[Amtsbókasafnið|Amtsbókasafninu]] á Akureyri og starfaði þar allt til [[1951]].
 
Líkt og margir listamenn þess tíma var Davíð nokkuð róttækur, allavegaí tilþað minnsta byrjaframan meðaf ferli sínum. [[Einar Olgeirsson]], einn stofnenda [[Kommúnistaflokkur Íslands|Kommúnistaflokks Íslands]], fékk Davíð til að komaslást í för með sendinefnd til [[Sovétríkin|Sovétríkjanna]] 1928, en. Davíð mislíkaði það sem þar bar fyrir sjónir. Eftir þá ferð varðvar Davíð munafhuga þeim sósíalisma sem iðkaður var í hægrisinnaðriSovétríkjunum.<ref>https://www.mbl.is/greinasafn/grein/1176309/</ref>
 
Árið 1955, á sextugsafmæli skáldsins, var Davíð gerðurútnefndur heiðursborgari heiðursborgara AkureyrarbæjarAkureyrar.
 
Davíð Stefánsson frá Fagraskógi lést á [[Akureyri]] þann 1. mars árið 1964, þá 69 ára gamall. Hann er jarðaðurjarðsettur á [[Möðruvellir (Hörgárdal)|Möðruvöllum í Hörgárdal]] en þar hvíla einnig foreldrar hans og önnur ættmenni. Davíð var einbúiókvæntur og giftist aldreibarnlaus.
 
== ''Svartar fjaðrir'' ==
Fyrsta ljóðabók hansDavíðs, Svartar fjaðrir, kom út haustið eftir útskriftstúdentspróf Davíðs úr menntaskólahans. Hann var þá 2524 ára. Ljóðabókin sló í gegn og hlaut lofsamlega dóma.
 
Bókin varð gríðarlegra vinsæl meðal allra landsmanna, en hún höfðaði þóekki einkumsíst til ungra kvenna. Ljóðin þóttu ofsafengin og tilfinningarík. Draumkenndur stíll hans var hrífandi, og þótti losa um bældar langanir og jafnvel vekja upp kynóra, þó efnið væri ekki beinlínis af kynferðislegum toga), í það minnsta ekki á mælikvarða nútímans. Ljóðin eru að miklu leyti á hefðbundnu formi, þ.e. þau notast við stuðla, höfuðstafi, og rím. Þó er víða að finna í bókinni nokkra uppreisn frá hinu hefðbundna formi. Textinn er aðgengilegur og frekar auðskiljanlegur. Davíð orti undir áhrifum [[Nýrómantík|nýrómantíkinnarnýrómantíkurinnar]].
 
== Ritverk ==
Lína 57:
 
== Rithöfundarverðlaunin ''Davíðspenninn'' ==
[[Félag íslenskra rithöfunda]] veitti frá 1991-1997 nær árlega rithöfundaverðlaunin ''[[Davíðspenninn|Davíðspennann]]'' til minningar um Davíð, sem var einn af stofnendum félagsins 1945.
 
== Heimildir ==