„Gaffall“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Atcovi (spjall | framlög)
m Tók aftur breytingar 82.112.90.146 (spjall), breytt til síðustu útgáfu Addbot
Merki: Afturköllun
→‎Saga: bara málfræðivillur voru lagaðar og eöð sumra orða
Merki: Farsímabreyting Breyting frá farsímavef
Lína 5:
== Saga ==
 
Í [[Grikkland hið forna|Grikklandi hinu forna]] voru gaflar notaðir til að bera mat fram og mælt er um þá í [[Hebreska biblían|Hebresku biblíunni]]. Samt sem áður voru gaflar ekki notaðir víða í [[Evrópa|Evrópu]] þar til [[10. öldin|10. aldar]]. [[Rómaveldi|Rómaverjar]] notuðu gafla og mörg dæmi um þá eru sýnd í minjasöfnum um alla Evrópu, nokkur þeirra eru frá [[2. öldin|2. aldaröld e.Kr.]] Áður en uppfinninguruppfinningin gaflargafflar kom til sögunnar voru einustueinu mataráhöldmataráhöldin [[hnífur]] og [[skeið (áhald)|skeið]]. Því borðuðu flestir með höndunum og notuðu skeiðar aðeins þegar nauðsynlegt var. Þeir í [[aðall|aðlinum]] borðuðu stundum með tveimur hnífum og notuðu skeiðar til að borða [[súpa|súpur]] og [[seyði]].
 
Fyrstu gaflarnir voru með aðeins tveimur tindum en á skömmum tíma urðu gaflar með fleiri tindum vinsælir. Tindarnir á þessum göflum voru beinir og svo var ekki hægt að nota þá til að ausa mat upp. ÞessaÞess konar gaffall var áætlaður að halda t.d. kjöti föstu meðan á það var skorið, og var líka notaður til að stinga stykki af [[kjöt]]i og hrista það af óæskilegri [[sósa|sósu]] eða öðrum vökva. Áður en [[11. öld]] komst gaffall til [[Ítalía|Ítalíu]] ogen þar varð hann mjögekki vinsæll fyrr en [[14. öld]]. Fyrir árinu [[1600]] höfðu báðarbæði borgarastéttin og yfirstéttin byrjað að nota gaflagaffla. Það var talið kurteist að gestur kæmi með sinn eigin gafal sem var geymdur í lítlu boxi.
 
Í [[Norður-Evrópa|Norður-Evrópu]] gekk upptaka gaflargafla miklu hægar. [[Thomas Coryat]] var fyrsti sem skýrði fráfyrir notkun gaflargafla á [[enska|ensku]] í bindi frá skrifum sínum um ferðar sínar um Ítalíu (1611). Hann taldi gafalinn vera „ókarlmannleg“ tilgerð. [[Kaþólska kirkjan]] var sterklega á móti upptöku gaflargaffla og taldi hannþá „óhóflegur fínleiki“. Ekki fyrr en [[18. öld]] varð gafall vinsæll í [[Stóra-Bretland]]i en samkvæmt sumum heimildum voru gaflar notaðir í [[Frakkland]]i, [[England]]i og [[Svíþjóð]] á [[17. öld]]. Boginn gaffall eins og sá sem er nú notaður áí meginhluta heims var þróaður í [[Þýskaland]]i áí miðjumiðri 18 aldaröld. Hönnunin með fjórum tindum varð stöðluð á [[19. öld]].
 
Á [[20. öld]] var „[[skaffall]]inn“ hugsaður upp, það er að segja áhald sem er annar helmingur gaffall og hinn helmingur skeið. Með þessum nýjum skafli þarf aðeins eitt áhald til að borða (ef þarf ekki hníf). Bakhlið skaflar er skeiðarlöguð og þannig er hægt að ausa mat upp með honum. Skaffall er líka með stuttum tindum eins og gaffall sem má stinga mat með. Handhægt og auðvelt að nota er hann orðinn vinsæll á [[skyndibiti|skyndibitastöðum]] og í [[her]]num.