„Jacques Chirac“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
TKSnaevarr (spjall | framlög) Ekkert breytingarágrip |
TKSnaevarr (spjall | framlög) Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 34:
|undirskrift = Jacques Chirac Signature.svg
}}
'''Jacques René Chirac''' (29. nóvember 1932 – 26. september 2019<ref>{{Vefheimild|titill=Jacques Chirac látinn|url=https://www.ruv.is/frett/jacques-chirac-latinn|útgefandi=RÚV|ár=2019|mánuður=26. september|árskoðað=2019|mánuðurskoðað=26. september|höfundur=Kristján Róbert Kristjánsson}}</ref>) var [[Frakkland|franskur]] stjórnmálamaður og fyrrverandi [[forseti Frakklands]]. Hann var kosinn í embætti árið [[1995]] og aftur [[2002]] en síðara kjörtímabil hans rann út árið [[2007]]. Í krafti embættis síns var hann einnig [[meðfursti Andorra]] og stórmeistari [[franska heiðursfylkingin|Frönsku heiðursfylkingarinnar]]. Áður var Chirac [[borgarstjóri Parísar]] [[1977]] til [[1995]] auk þess að gegna embætti [[forsætisráðherra Frakklands|forsætisráðherra]] tvívegis; fyrst [[1974]] til [[1976]]<ref>{{Cite news |url=http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=2902974 |work=Þjóðviljinn|title= Jacques Chirac |date=23. mars 1986}}</ref> og aftur [[1986]] til [[1988]]. Áður en hann náði kjöri sem forseti hafði Chirac boðið sig fram án árangurs í forsetakosningunum árin 1981 og 1988.
Chirac sigraði frambjóðanda sósíalistaflokksins, [[Lionel Jospin]], í forsetakosningunum árið 1995.<ref>{{Cite news |url=https://www.mbl.is/greinasafn/grein/197250/ |work=mbl.is|title= SIGUR CHIRACS Í FRAKKLANDI |date=9. maí 1995}}</ref> Í byrjun forsetatíðar sinnar viðurkenndi Chirac ábyrgð og þátttöku franskra stjórnvalda í [[Vichy-stjórnin|Vichy-stjórninni]] í ofsóknum á gyðingum á meðan á þýska hernáminu stóð í [[Seinni heimsstyrjöldin|seinni heimsstyrjöldinni]].<ref>{{Cite news |url=https://www.mbl.is/greinasafn/grein/213145/ |work=mbl.is|title= Chirac viðurkennir aðild Frakka að helförinni |date=19. júlí 1995}}</ref> Hann neyddist síðar til að hefja stjórnarsamband við sósíalistana og gera Jospin að forsætisráðherra eftir ósigur hægrimanna í þingkosningum árið 1997. Á kjörtímabilinu var haldin þjóðaratkvæðagreiðsla um stjórnarskrárbreytingar þar sem kjörtímbabil forsetans var stytt úr sjö árum í fimm. Chirac vann endurkjör til forseta árið 2002 í seinni umferð með 82,2 % atkvæða á móti [[Jean-Marie Le Pen]], frambjóðanda frönsku Þjóðfylkingarinnar. Þetta er enn í dag stærsti kosningasigur sem unninn hefur verið í forsetakosningum fimmta franska lýðveldisins. Á seinna kjörtímabili Chirac fóru vinsældir hans nokkuð dalandi en jukust á ný þegar Chirac neitaði að taka þátt í [[Íraksstríðið|Íraksstríðinu]] fyrir hönd Frakklands.<ref>{{Cite news |url=http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=3707581 |work=Fréttablaðið|title= Vinsælastur í Bagdad |date=5. október 2003}}</ref> Hann mælti einnig fyrir því í atkvæðagreiðslu að [[Samningur um stjórnarskrá fyrir Evrópu|ný stjórnarskrá]] fyrir [[Evrópusambandið]] yrði samþykkt en hún var að endingu felld. Chirac sóttist ekki eftir þriðja kjörtímabili og settist í helgan stein þegar kjörtímabilinu lauk árið 2007.
| |||