Wikipedia

„Wikipedia:Grein mánaðarins/09, 2019“: Munur á milli breytinga

Fletta í gegnum breytingarskrá
Efni eytt Efni bætt við
MyndræntWiki-texti
Ný síða: <div style="float:left; margin: 0px 15px 0 0; border: 1px solid #333333"> 170px</div> '''Nes við Seltjörn''' er fornbýli á Seltjarnarnesi....
 
Haukurth (spjall | framlög)
1.130 breytingar
"kirkja með prestskyldu"; eða kannski "kirkja prestskyld"?
 
Lína 3:
'''[[Nes við Seltjörn]]''' er fornbýli á [[Seltjarnarnes]]i. Þar hafa fundist mannvistarleifar sem spanna langt tímabil en talið er að búið hafi verið á jörðinni allt frá því um 900 eða tiltölulega fljótlega eftir [[landnám Íslands]]. Staðurinn er nú einna þekktastur fyrir [[Nesstofa|Nesstofu]], bústað fyrsta landlæknisins og þar hefur til skamms tíma verið rekið [[Lækningaminjasafn Íslands]].
 
Elsta heimildin sem getur um Nes er frá því um 1200. Í kirknatali [[Páll Jónsson (biskup)|Páls biskups Jónssonar]] er talin kirkja með prestskyldprestskyldu í Nesi. Fyrstu nafngreindu ábúendurnir í Nesi voru Hafurbjörn Styrkársson og Guðrún Þorláksdóttir, en þau bjuggu þar á síðari hluta 13. aldar. Hafurbjörn var kominn af Ásbirni Össurarsyni í beinan karllegg, en Ásbjörn var bróðursonur [[Ingólfur Arnarson|Ingólfs Arnarsonar]]. Hjónanna Hafurbjörns og Guðrúnar er getið í [[Árna saga biskups|Árna sögu biskups]] þar sem segir að þau hafi verið stórauðug af peningum. Veturinn 1280-1281 hafði [[Loðinn leppur]], sem konungur hafði sent til Íslands með [[Jónsbók]], vetursetu hjá þeim hjónum. Þess var getið að í Nesi hafi verið hið ríkmannlegasta heimili á landinu og hið mesta höfuðból.
 
Óljóst er um eignarhald á jörðinni á miðöldum, eða frá 1341 og fram undir [[Siðaskiptin á Íslandi|siðaskipti]] 1550. Við siðaskiptin komst jörðin í eigu [[Skálholt|Skálholtsstóls]]. Árið 1556 eignaði konungur sér Nes og á meðan jörðin var í hans eigu bjuggu þar aðallega prestar og veraldlegir embættismenn. [[Bjarni Pálsson]] var skipaður fyrsti [[Landlæknisembættið|landlæknirinn]] á Íslandi með konungsúrskurði árið 1760. Í fyrstu bjó hann á [[Bessastaðir|Bessastöðum]] en árið 1761 hófst bygging [[Nesstofa|Nesstofu]] við Seltjörn. Þar skyldi vera bústaður og vinnustaður landlæknis. Nesstofa var fullbyggð árið 1763. Hún var bústaður fimm fyrstu landlæknanna og fjögurra fyrstu lyfsalanna.
Sótt frá „https://is.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Grein_mánaðarins/09,_2019“