„Mið-Austurlönd“: Munur á milli breytinga

▲Barein er [[Einræði|einræðisríki]], nánar tiltekið konungsríki sem er bundið af stjórnarskrá. Barein er konungsríki þar sem konungurinn (amir) fer fyrir framkvæmdavaldinu og velur í ríkisstjórn. Konungurinn er þjóðhöfðingi jafnt sem æðsti stjórnandi herafla Barein. Þrátt fyrir að konungurinn fari með framkvæmdavaldið hefur hann frá árinu 1956 framselt það að miklu leyti til ríkisstjórnarinnar. Konungurinn skipar forsætisráðherra sem velur og fer fyrir ríkisstjórn sem er skipuð 18 ráðherrum. Konungur og forsætisráðherra hafa báðir neitunarvald þegar kemur að ákvörðunum ríkistjórnarinnar. Stórt hlutfall ráðherra Barein tilheyra konungsættinni Al Khalifa.<ref>Countrystudies, „Bahrain: Government and Politics“, http://countrystudies.us/persian-gulf-states/41.htm (sótt 8.apríl 2016)</ref> Embætti konungs gengur að erfðum frá föður til elsta sonar en konungur getur þó ákveðið að framselja embættið til annars karlkyns ættingja. Dómstólar Barein eru aðskildir frá framkvæmdavaldinu. Löggjafarvald Barein er í höndum Þjóðþingsins. Þjóðþingið situr í tveimur deildum, fulltrúadeildinni sem hefur 40 þjóðkjörna þingmenn og Shura-ráðinu þar sem sitja 40 þingmenn skipaðir af konungi.<ref>The Economist, „Bahrain“, http://country.eiu.com/article.aspx?articleid=981597882&Country=Bahrain&topic=Summary&subtopic=Political+structure (sótt. 8.apríl 2016)</ref>

▲'''Egyptaland.'''

▲Íslamska lýðveldið Íran er eina klerkaveldið (e.theocracy) í heiminum. Klerkaveldi sem stjórnskipan flokkast undir [[einræði]]. Klerkaveldi er stjórnarform þar sem æðsti valdhafi er sagður fara með vald Guðs, öll löggjöf byggir á trúarbrögðum og á að tjá vilja Guðs. Íslamska lýðveldið Íran var sett á fót árið 1979 í kjölfar byltingar gegn einveldisstjórn keisararans Mohammad-Reza Shah Pahlavi. Tvær tegundir stjórnsýslustofnana eru við lýði í Íran. Embætti sem er kosið í og embætti sem er skipað í. Kerfið flækist síðan vegna þess hversu margir valdakjarnarnir eru. Hinir svokölluðu valdakjarnar eru stofnanir sem eru hugsaðar sem trúarleg viðbót við hinar hefðbundnu ríkisstofnanir. Þar af leiðandi deila valdakjarnarnir ábyrgð með þeim stofnunum sem þeir eru viðbót við. Æðsta yfirvald íslamska lýðveldisins Íran er embætti æðsta leiðtoga. Embættið sameinar trúarlegt og veraldlegt yfirvald. Leiðtoginn er skipaður ævilangt af samkundu sérfræðinga. Í samkundunni sitja 86 klerkar sem kosnir eru til átta ára í senn. Forsetinn er kosinn í almennum kosningum á fjögurra ára fresti. Hann verður að vera karlkyns og af grein tólfunga Shí´ita. Hann þarf ekki að vera klerkur þrátt fyrir að það sé algengast. Forsetinn fer fyrir framkvæmdavaldinu um öll málefni önnur en þau sem Leiðtoginn sér um. Forsetinn skrifar undir frumvörp sem þingið hefur samþykkt og staðfestir þau sem lög. Hann skipar ráðherra ríkisstjórnarinnar og ríkisstjóra fylkja. Þingið getur lýst vantrausti á forsetann og leiðtoginn síðan svipt hann embætti í kjölfarið. Íranska þingið situr í einni deild og er kallað Majles. Það hefur 290 þingmenn sem kosnir eru í almennum kosningum til fjögurra ára í senn. Allir þingmenn verða að vera múslimar utan fimm. Stjórnarskrá Íran kveður á um að kristnir eigi að hafa þrjá fulltrúa á þingi, Gyðingar einn og Zaraþústrar einn. Þingið hefur löggjafarvald en löggjöfin má ekki ganga gegn stjórnarskránni eða Íslam.<ref>H.E. Chahabi & Arang Keshavarzian,  „Politics in Iran“ í ''Comparative Politics Today,'' 10. útg., ritstj. G.Bingham Powell, Russel J Dalton og Kaare Strom. (New York: Longman, 2012), 520-534.</ref> Samkvæmt 156. grein stjórnarskrár Íran er dómsvaldið óháð framkvæmda- og löggjafarvaldinu. Leiðtoginn skipar æðsta yfirmann dómskerfisins sem útnefnir síðan forseta Hæstaréttar.<ref>Omar Sial, „A Guide to the legal system of the Islamic Republic of Iran,“ <nowiki>http://www.nyulawglobal.org/globalex/Iran.html</nowiki> (sótt 8. Apríl 2010).</ref>

▲Stjórnarfar í Jemen er óljóst í dag vegna yfirtöku vopnaðra samtaka sem kallast Houthis eða Ansar Allah á árunum 2014-2015. Samtökin tóku ríkið yfir og tilkynntu að þau myndu leysa upp þáverandi stjórnarfyrirkomulag.<ref>„Houthis take charge in yemen,“''Al Arabiya'', 5.febrúar 2015, http://english.alarabiya.net/en/News/middle-east/2015/02/06/Yemen-s-Houthi-to-issue-constitutional-decree.html (sótt 6.apríl 2016)</ref>

▲'''Jórdanía.'''

▲Jórdanía er [[Einræði|einræðisríki]], nánar tiltekið konungsríki sem er bundið af stjórnarskrá. Stjórnarskráin skiptir völdum ríkisstjórnarinnar í framkvæmdavald, löggjafarvald og dómsvald. Löggjafarvaldið er bæði í höndum konungs og þingsins. Konungurinn er líka handhafi framkvæmdavaldsins ásamt ríkisstjórninni sem kölluð er ráðherraráðið. Dómsvaldið er falið sjálfstæðum dómstólum sem eru óháðir framkvæmda- og löggjafarvaldinu.<ref>Countrystudies, „Jordan: The Government“, http://countrystudies.us/jordan/54.htm (sótt 8.apríl 2016)</ref> Löggjafarþingið er kallað þjóðþingið og situr í tveimur deildum. Efri deildin kallast Öldungadeild. Þar sitja 30 þingmenn skipaðir af konungi. Konungur skipar þingmennina til 4 ára í senn í tveimur lotum, annan helminginn þegar tvö ár eru liðin af kjörtímabilinu. Þeir þingmann sem þá eru skipaðir sinna embætti þangað til tvö ár eru liðin af næsta kjörtímabili. Neðri deildin kallast Fulltrúadeildin. Fulltrúadeildin hefur 30 þjóðkjörna fulltrúa. Þingið er í raun frekar valdalítið og konungur fer að mestu leyti með löggjafavaldið.<ref>Countrystudies, „Jordan: The Legislature“, http://countrystudies.us/jordan/56.htm (sótt 8.apríl 2016)</ref> Dómskerfið í Jórdaníu byggir á Sharia lögum Íslamstrúar ásamt lögum af evrópskum uppruna. Þrjár tegundir dómstóla eru í Jórdaníu: Borgararéttur, Trúarréttur og sérdómstólar.<ref>Countrystudies, „Jordan: The Judiciary“, http://countrystudies.us/jordan/57.htm (sótt 8.apríl 2016)</ref>

▲Marokkó er [[Einræði|einræðisríki]], nánar tiltekið konungsríki þar sem konungdæmið gengur í arf og er bundið af stjórnarskrá. Konungur fer með framkvæmdavaldið og hann skipar ríkistjórnina. Konungur getur rofið þing, ógilt stjórnarskrána og boðað til kosninga. Hann er einnig æðsti yfirmaður hersins. Þingið situr í tveimur deildum, fulltrúadeildinni og ráðgjafadeildinni. Þingið hefur samt í raun engin völd. Valdið liggur allt hjá konungi. Dómstólar eru formlega séð sjálfstæðir í Marokkó, en konungur hefur hins vegar mikil áhrif í dómskerfinu.<ref>Moulay Driss El-Maarouf, Mourad el Fahli and Jerome Kuchejda,“Morocco- Analisys of the Moroccan political system“ http://www.academia.edu/1788294/Morocco_-_Analysis_of_the_Moroccan_political_system (Sótt 10.apríl 2016)</ref>

▲'''Óman.'''

▲Óman er [[Einræði|einræðisríki]], nánar til tekið konungsríki. Í Óman er soldáninn (konungur) bæði þjóðarleiðtogi og forsætisráðherra ríkisstjórnarinnar, sem fer með framkvæmdavaldið. Soldáninn fer með löggjafarvaldið en hefur sér til aðstoðar 27 manna ráðgefandi ráð sem kallað er ráðherraráðið. Ráðherraráðið hefur þó engin raunverulög völd. Dómskerfi Óman byggir á túlkun Ibadi á hinum íslömsku Sharia-lögum. Dómstólar eru héraðsbundnir og er stjórnað í samvinnu við gadi. Gadi er dómari sem hefur fengið stöðu sína annaðhvort með því að útskrifast frá háskóla með gráðu í íslömskum lögum eða með því að hafa stundað nám hjá innlendum trúarbragðasérfræðingum. Þrátt fyrir að dómskerfið sé mjög háð Sharia-lögum er reynt að komast að niðurstöðu sem er sanngjörn fyrir alla aðila. Þar af leiðandi hafa ættbálkalög í mörgum tilvikum blandast trúarlegum lögum.<ref>Countrystudies, „Oman: Government Institutions“, <nowiki>http://countrystudies.us/persian-gulf-states/66.htm</nowiki> (sótt 8.apríl 2016)</ref>    

▲Sameinuðu Arabísku Furstadæmin eru sambandsríki sjö ríkja sem búa við [[einræði]]. Þau eru: Abú Dhabí, Ajman, Dúbaí, Fujairah, Ras al-khaimah, Sharjah og Umm al-Quwain. Ríkin búa við bráðabirgðastjórnarskrá sem sett var árið 1972. Stjórnarskráin skiptir ríkisvaldinu í löggjafarvald, framkvæmdavald og dómsvald. Hún skiptir einnig löggjafar- og framkvæmdavaldinu í alríkislögsögu og lögsögu furstadæmanna. Ríkisstjórnin fer með utanríkisstefnu sambandsríkjanna, varnar- og öryggismál þeirra, innflytjendamál og samskiptamál. Furstarnir fara með önnur völd. Framkvæmdavaldið samanstendur af Æðsta ráði sambandsins, Ráðherraráðinu og forsetanum. Æðsta ráðið fer með löggjafar- og framkvæmdavaldið á alríkisstiginu. Í Æðsta ráðnu sitja furstar ríkjanna sjö. Það kýs úr sínum röðum formann og varaformann til fimm ára í senn. Æðsta ráðið sér um alla stefnumótun og löggjöf fyrir alríkið. Forsetinn er stjórnarformaður æðsta ráðsins, hann er þjóðhöfðingi og æðsti stjórnandi herafla furstadæmanna. Forsetinn skipar forsætisráðherrann, varaforsætisráðherrana tvo, ráðherra ríkisstjórnarinnar og alla æðstu yfirmenn hersins. Dómsvaldið er óháð framkvæmda- og löggjafarvaldinu. Æðstu menn þess eru forseti dómsvaldsins og fimm aðrir dómarar sem forseti furstadæmanna skipar. Skipan þeirra er hins vegar einnig háð samþykki æðsta ráðsins.<ref>Countrystudies, „The United Arab Emirates: Government and Politics“, http://countrystudies.us/persian-gulf-states/90.htm (sótt 8.apríl 2016)</ref>    

▲'''Sádí-Arabía'''

▲Konungsríkið Sádí-Arabía er [[Einræði|einræðisríki]] með arfbundnu konungdæmi. Árið 1992 voru sett lög um rétt og ábyrgð ríkisstjórnarinnar sem kallast grunnlög um stjórnarhætti. Konungur Sádí-Araba er einnig forsætisráðherra, þjóðhöfðingi og æðsti stjórnandi hersins. Embætti konungs gengur í arf. Konungur skipar ríkisstjórnina eða ráðherraráðið á fjögurra ára fresti og mannar hana oftast fólki af konungsættinni. Löggjafarvaldið er í höndum konungs en hann hefur ráðgefandi þing sem kallað er Majlis as-Shura eða Shura-ráðið. Í ráðinu sitja 150 fulltrúar, skipaðir til 4 ára. Árið 2011 tilkynnti konungur að konur mættur sitja í ráðinu og skipaði 30 konur í ráðið. Löggjafarvald Sádí-Arabíu fylgir Sharia-lögum Íslamstrúar. Í réttarkerfi Sádía-Arabíu eru þrjú dómstig. Frumdómstólar sem eru almennir dómstólar, ógildingardómstólar (áfrýjunarréttur) og æðstu dómstólar.<ref>Helen Siegler and associates,“The Political System of Saudi Arabia,“ http://www.hziegler.com/articles/political-system-of-saudi-arabia.html (Sótt 9 apríl.2016)</ref>