„Krýsuvík“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Míteró (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Það vantar ekki fögru orðin
Lína 3:
[[Mynd:Krýsuvikurkirkja.JPG|thumb|Krýsuvíkurkirkja]]
 
'''Krýsuvík''' (oft einnig ritað '''Krísuvík''') er jarðhitasvæði sunnan við [[Kleifarvatn]]. Það er fornt [[höfuðból]] sem lagðist í eyði á síðustu öld og er nú í eigu [[Hafnarfjörður|Hafnarfjarðarbæjar]].
'''[[Krýsuvík]]''', oft einnig ritað '''Krísuvík''', er fornt [[höfuðból]] sunnan við [[Kleifarvatn]] sem lagðist í eyði á síðustu öld og er nú í eigu [[Hafnarfjörður|Hafnarfjarðarbæjar]]. Krýsuvík er ein fegursta náttúruperla Íslands. Þar er stórbrotið landslag sem mótað er af umbrotum og jarðeldum, og er það vel fallið til útivistar og náttúruskoðunar. Áhugavert er að skoða sprengigígana [[Grænavatn (sprengigígur)|Grænavatn]] og [[Gestsstaðavatn]], leirhverina við [[Seltún]] og [[Kleifarvatn]]. Og síðast en ekki síst [[Krýsuvíkurbjarg]] sem er fuglabjarg niðri við ströndina, þar verpa um 57.000 sjófuglapör aðallega rita og svartfugl. Þar verpir einnig nokkuð af fýl, toppskarfi og silfurmáfi. Í Krýsuvík er mikið um gamlar gönguleiðir sem áhugavert er að skoða.
 
Krýsuvík er vinsælt náttúrusvæði, meðal sprengigíga eru [[Grænavatn (sprengigígur)|Grænavatn]] og [[Gestsstaðavatn]], og við [[Seltún]] og [[Kleifarvatn]] eru leirhverir. [[Krýsuvíkurbjarg]] er fuglabjarg niðri við ströndina, þar verpa um 57.000 sjófuglapör aðallega rita og svartfugl. Þar verpir einnig nokkuð af fýl, toppskarfi og silfurmáfi.
 
== Jarðhitasvæði Krýsuvíkur ==
Lína 13 ⟶ 15:
Hveravirknin er samfelldust í [[Hveradalir|Hveradölum]] og við [[Seltún]] með gufuhverum og [[leirhver]]um. Á þessum stað er mikið um brennisteinshveri og er hæsti hiti í borholum um 230°c en ekki hefur verið borað dýpra en 1200m.
 
Á [[Austurengjum]] er jarðhitinn aðallega á einni rák sem nær norður í [[Kleifarvatn|Kleifarvatns]]s. Á þessari hitarák eru sprengigígjar sem gosið hafa gjalli. Stærsti gígurinn er um 100 m í þvermál og er staðsettur norðaustur af [[Stóra-Lambafelli]]. Við [[Kleifarvatn]] er ein 600 m djúp borhola og þar er hæsti hitinn um 160°cC.
 
Hveravirknin í Trölladyngju er frekar dauf. Þar eru tveir hverir, gufur með [[brennisteinn|brennisteini]], hverasprengigígur og hitaskellur í [[Oddafelli]]. Á gossprungunum eru miklir gall- og sprengigígjar. Mesta jarðvegsbreytingin er í Sogum þar sem mikið af svæðinu eru ummyndað í klessuleir, þar eru líka miklir sprengigígjar allt frá fornöld og er ennþá í dag vatn í sumum. Tvær borholur eru í Trölladyngju, báðar um 260°c heitar ofarlega en önnur kólnar eftir því sem neðar er farið. Dýpri holan endar í 320°cC á rúmlega tveggja km dýpi.
 
== Uppruni nafnsins ==
Sagt er frá í [[þjóðsaga|þjóðsögu]] að Krýsuvík sé nefnd eftir Krýs sem bjó í Krýsuvík. Hún átti í deilum um landmerki við nágrannakonu sína, Herdísi í [[Herdísarvík]]. Þær töldu sig báðar vera beittar órétti og ákváðu að skera úr í deilimáli sínu í eitt skipti fyrir öll. Þeim kom saman um að leggja af stað frá bæjum sínum við sólarupprás og ákveða mörk landa sinna þar sem þær mættust. Þegar þær hittust síðan á [[Deildarháls|Deildarhálsi]]i taldi Krýs að Herdís hefði lagt fyrr af stað en samið var um. Þær tóku þá að biðja hvor annarri óbæna ásamt jörðum þeirra. Herdís lagði á Krýsuvík að allur silungur í Kleifarvatni skyldi verða að [[loðsilungur|loðsilungi]] en Krýs mælti svo fyrir að ein eða fleiri skipshafnir skyldu drukkna í Herdísarvíkurtjörn. Þessi saga um landaþrætu kerlinganna hefur lifað meðal Krýsvíkinga í hinum ýmsu myndum.
 
== Heimild ==