„Dulfrævingar“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Líklega óþarft að gefa upp þær stofnanir sem komu að síðustu útgáfu, nóg að gefa það í hlekkjunum
Klýf ættartréð yfir í sérgrein: Ættir og flokkar dulfrævinga. Var mjög langt og gaf ekki alveg samhengi hvaða merkingu flokkarnir hefðu
Merki: Skipt út
Lína 12:
 
Dulfrævingar skiptast í [[Einkímblöðungur|einkímblöðunga]] og [[Tvíkímblöðungur|tvíkímblöðunga]].
Hið þróunarsögulega flokkunarkerfi (e. APG) er nýjasta vísindalega flokkun dulfrævinga. Hún er gerð á grundvelli efnis frá vinnuhópnum [[Angiosperm Phylogeny Group]].
Þessi flokkun byggir að mestu á greiningu á erfðum grænkornanna og hefur leitt af sér miklar breytingar frá eldri flokkunarkerfum, jafnvel innan ætta. Til dæmis er liljuættinni (Liliaceae), sem var skv. eldri flokkun ein ætt, nú skipt niður í um 10 ættir.
 
[[Mynd:Dækfrøedes-systematik.PNG|thumb|500px|right|Þróunartré dulfrævinga.]]
 
== Sjá einnig ==
== Þróunarsöguleg staða flokka sem teljast til dulfrævinga ==
* [[Ættir og flokkar dulfrævinga]]
{{clade | style=font-size:80%;line-height:100%
* [[Listi yfir dulfrævinga á Íslandi]]
|label1='''[[Dækfrøede]]''' 
|1={{clade
|1=[[Amborellales]]
|2={{clade
|1=[[Nymphaeales]]
|2={{clade
|1=[[Austrobaileyales]]
|label2= '''[[Tokimbladede]]''' 
|2={{clade
|1={{clade
|1={{clade
|1=[[Chloranthales]]
|label2=[[Magnolider]] 
|2={{clade
|1=[[Canellales]]
|2=[[Piperales]]
}}
|3={{clade
|1=[[Magnoliales]]
|2=[[Laurales]]
}}
}}
}}
|label2= '''[[Monocotyledoner]]''' 
|2={{clade
|1=[[Acorales]]
|2={{clade
|1=[[Alismatales]]
|2={{clade
|1=[[Petrosaviales]]
|2={{clade
|1={{clade
|1=[[Dioscoreales]]
|2=[[Pandanales]]
}}
|2={{clade
|1=[[Liliales]]
|2={{clade
|1=[[Asparagales]]
|label2= '''[[Commelinider]]''' 
|2={{clade
|1=<small>''[[Dasypogonaceae]]''</small>
|2=[[Arecales]]
|3=[[Poales]]
|4={{clade
|1=[[Commelinales]]
|2=[[Zingiberales]]
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
|3={{clade
|1=[[Ceratophyllales]]
|label2= '''[[Eudicotyledoner]]'''&nbsp;
|2={{clade
|1=[[Ranunculales]]
|2={{clade
|1=<small>''[[Sabiaceae]]''</small>
|2=[[Proteales]]
|3={{clade
|1=[[Trochodendrales]]
|2=[[Buxales]]
|label3= '''[[Gunnerider]]'''&nbsp;
|3={{clade
|1=[[Gunnerales]]
|label2= '''[[Femtallige]]'''&nbsp;
|2={{clade
|1=''[[Dilleniales]]''
|2={{clade
|1=[[Saxifragales]]
|label2= '''[[Rosider]]'''&nbsp;
|2={{clade
|1=[[Vitales]]
|label2= '''[[Eurosider]]'''&nbsp;
|2={{clade
|label1= '''[[Fabider]]'''&nbsp;
|1={{clade
|1=[[Zygophyllales]]
|2={{clade
|1={{clade
|1=[[Celastrales]]
|2={{clade
|1=[[Oxalidales]]
|2=[[Malpighiales]]
}}
}}
|2={{clade
|1=[[Fabales]]
|2={{clade
|1=[[Rosales]]
|2={{clade
|1=[[Fagales]]
|2=[[Cucurbitales]]
}}
}}
}}
}}
}}
|label2= '''[[Malvider]]'''&nbsp;
|2={{clade
|1={{clade
|1=[[Geraniales]]
|2=[[Myrtales]]
}}
|2={{clade
|1=[[Crossosomatales]]
|2={{clade
|1=[[Picramniales]]
|2={{clade
|1=[[Sapindales]]
|2={{clade
|1=[[Huerteales]]
|2={{clade
|1=[[Brassicales]]
|2=[[Malvales]]
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
|3={{clade
|1=[[Berberidopsidales]]
|2={{clade
|1=[[Santalales]]
|2={{clade
|1=[[Caryophyllales]]
|label2= '''[[Asterider]]'''&nbsp;
|2={{clade
|1=[[Cornales]]
|2={{clade
|1=[[Ericales]]
|label2= '''[[Gencianider]]''' &nbsp;
|2={{clade
|label1= '''[[Lamider]]'''&nbsp;
|1={{clade
|1=[[Garryales]]
|2={{clade
|1=<small>''[[Boraginaceae]]''</small>
|2=[[Gentianales]]
|3={{clade
|1=[[Solanales]]
|2=[[Lamiales]]
}}
}}
}}
|2= '''[[Campanulider]]'''[[#Campanulider (fortsættelse)|*]]<!--El cladograma excede el máx espacio permitido por la plantilla, por eso se lo corta en este punto (abril 2010).-->
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
 
{{clade| style=font-size:80%;line-height:100%
|label1=[[Campanulider]]&nbsp;
|1={{clade
|1=[[Aquifoliales]]
|2={{clade
|1=[[Asterales]]
|2=[[Escalloniales]]
|3={{clade
|1=[[Bruniales]]
|2={{clade
|1=[[Apiales]]
|2={{clade
|1=[[Paracryphiales]]
|2=[[Dipsacales]]
}}
}}
}}
}}
}}
}}
 
== Ættir og flokkar sem hafa skilið sig frá mjög snemma ==
(frumstæðir tvíkímblöðungar sem eiga það sameiginlegt með einkímblöðungum að hafa frjókorn með einungis einu opi)
:* [[Amborellales|''Amborellales'']]
:* [[Austrobaileyales|''Austrobaileyales'']]
:* [[Chloranthales|''Chloranthales'']]
:* ''Ceratophyllales''
:* ''Nymphaeales''
 
=== Magnoliidae ===
:* [[Canellales|''Canellales'']]
:* [[Lárviðar-ættbálkur]] (''Laurales'')
:* [[Magnolíu-ættbálkur]] (''Magnoliales'')
:* [[Pipar-ættbálkur]] (''Piperales'')
 
== Einkímblöðungar (''Monocotyledoneae'') ==
=== Ættir og flokkar sem tengjast án milliliða ===
:* [[Aspargus-ættbálkur]] (''Asparagales'')
:* [[Kalmus-ættbálkur]] (''Acorales'')
:* [[Lilju-ættbálkur]] (''Liliales'')
:* [[Petrosaviales|''Petrosaviales'']]
:* [[Alismatales]] (''Alismatales'')
:* [[Skrúfupálma-ættbálkur]] (''Pandanales'')
:* [[Yams-ættbálkur]] (''Dioscoreales'')
 
=== Commelidoidae ===
::* [[Dasypogonaceae|''Dasypogonaceae'']]
:* [[Gras-ættbálkur]] (''Poales'')
:* [[Engefer-ættbálkur|Engifer-ættbálkur]] (''Zingiberales'')
:* [[Pálma-ættbálkur]] (''Arecales'')
:* [[Commelinales]] (''Commelinales'')
 
== Sannir tvíkímblöðungar (''Eudicotyledoneae'') (frjókorn með þrjú eða fleiri op) ==
=== Ættir og flokkar sem tengjast án milliliða ===
Undanskilinn er fyrsti flokkur tvíkímblöðunga, sem hafa frjókorn með þremur opum en hafa haldið frumstæðum einkennum.
:* [[Buxales]] (''Buxales'')
:* [[Protea-ættbálkur]] (''Proteales'')
:* [[Sóleyja-ættbálkur]] (''Ranunculales'')
 
=== Aðalhópur Eudicotyledoneae ===
Þetta eru tvíkímblöðungar með 4-deilanleg blóm (venjulega 4-5 bikarblöð, 4-5 krónublöð, 4-10 fræfla og 2-5 frævur).
 
==== Ættir og flokkar sem tengjast án milliliða ====
:* [[Berberidopsidales|''Berberidopsidales'']]
:* [[Gunnerales]] (''Gunnerales'')
:* [[Dilleniales]] (''Dilleniales'')
:* [[Hjartagrasbálkur]] (''Caryophyllales'')
:* [[Sandelviðarbálkur]] (''Santalales'')
:* [[Steínbrjóts-ættbálkur]] (''Saxifragales'')
:* [[Trochodendrales]] (''Trochodendrales'')
:* [[Vín-ættbálkur]] (''Vitales'')
 
==== Rosidae ====
===== Ættir og flokkar sem tengjast án milliliða =====
::* [[Picramniaceae|''Picramniaceae'']]
:* [[Crossosomatales|''Crossosomatales'']]
:* [[Geraniales]] (''Geraniales'')
 
===== Eurosidae I =====
::* [[Huaceae|''Huaceae'']]
::* ''Stackhousiaceae'': samnefni fyrir (''Celastraceae'')
:* [[Malpighiales]] (''Malpighiales'')
:* [[Benviðar-ættbálkur]] (''Celastrales'')
:* [[Beyki-ættbálkur]] (''Fagales'')
:* [[Graskers-ættbálkur]] (''Cucurbitales'')
:* [[Rósa-ættbálkur]] (''Rosales'')
:* [[Súrsmæru-ættbálkur]] (''Oxalidales'')
:* [[Zygophyllales]] (''Zygophyllales'')
:* [[Ertublóma-ættbálkur]] (''Fabales'')
 
===== Eurosidae II =====
:* [[Huerteales|''Huerteales'']]
:* [[Malvales]] (''Malvales'')
:* [[Krossblóma-ættbálkur]] (''Brassicales'')
:* [[Myrtales]] (''Myrtales'')
:* [[Sapindales]] (''Sapindales'')
 
==== Asteridae ====
===== Flokkar sem eru tengdir án milliliða =====
:* [[Cornales]] (''Cornales'')
:* [[Lyng-ættbálkur]] (''Ericales'')
 
===== Euasteridae I =====
::* [[Icacinaceae|''Icacinaceae'']]
::* [[Oncothecaceae|''Oncothecaceae'']]
::* [[Boraginaceae]] (''Boraginaceae'')
::* [[Vahliaceae|''Vahliaceae'']]
:* [[Gentianales]] (''Gentianales'')
:* [[Garryales|''Garryales'']]
:* [[Varablóma-ættbálkur]] (''Lamiales'')
:* [[Nátskugga-ættbálkur|Náttskugga-ættbálkur]] (''Solanales'')
 
===== Euasteridae II =====
::* [[Bruniaceae|''Bruniaceae'']]
::* [[Columelliaceae|''Columelliaceae'']]
::* ''Eremosynaceae'': samheiti ''Escalloniaceae''
::* [[Escalloniaceae]] ''Escalloniaceae''
::* [[Paracryphiaceae|''Paracryphiaceae'']]
::* [[Polyosmaceae|''Polyosmaceae'']]
::* [[Sphenostemonaceae|''Sphenostemonaceae'']]
::* ''Tribelaceae'': samheiti ''Escalloniaceae''
:* [[Dipsacales]] (''Dipsacales'')
:* [[Aquifoliales]] (''Aquifoliales'')
:* [[Asterales]] (''Asterales'')
:* [[Apiales]] (''Apiales'')
 
== Ættir með óvissa staðsetningu (að mestu þó Eudicotyledoneae) ==
::* [[Haptanthaceae|''Haptanthaceae'']]
::* [[Hoplestigmataceae|''Hoplestigmataceae'']]
::* [[Medusandraceae|''Medusandraceae'']]
::* [[Metteniusaceae|''Metteniusaceae'']]
::* ''Plagiopteraceae'': samheiti (''Celastraceae'')
::* [[Pottingeriaceae|''Pottingeriaceae'']]
::* ''Tepuianthaceae'': samheiti (''Thymelaeaceae'')
 
== Bókmenntir ==
* John Philip Baumgardt: ''How to Identify Flowering Plant Families'', 1994, ISBN 0-917304-21-7
 
== Tilvísanir ==
{{Wikiorðabók|dulfrævingur}}
{{Commonscat|Angiosperms|dulfrævingum}}
{{wikilífverur|Angiosperms|dulfrævingum}}
* [http://www.systbot.uu.se/classification/classification.htm Botanisk institut på Uppsala Universitet]
* [http://www.mobot.org/MOBOT/Research/APweb/ Angiosperms Phylogeny Website]: Stevens, P. F. (2001 onwards). Angiosperm Phylogeny Website. Version 8, June 2007 [and more or less continuously updated since].
* [http://floradania.dk/planter/ Flora Dania: Download gratis højopløselige billeder af danske potteplanter fra Billedbanken]
* [http://delta-intkey.com/angio/ L. Watson and M.J. Dallwitz (1992 onwards). The families of flowering plants: descriptions, illustrations, identification, information retrieval.] http://delta-intkey.com
* [http://www.equisetites.de/palbot/taxa/angiosperms.html Angiosperms]
* [http://www2.biologie.fu-berlin.de/sysbot/poster/poster1.pdf Theodor C.H. Cole og Hartmut H. Hilger: ''Angiosperm Phylogeny. Flowering Plant Systematics''] – en præcis og konstant opdateret planche over de dækfrøede planters systematik ned til familierne {{en sprog}}
 
== Sjá einnig ==
* [[Listi yfir dulfrævinga á Íslandi]]
 
[[Flokkur:Dulfrævingar| ]]