„Kannabis“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
mEkkert breytingarágrip
Lína 24:
Hampur er [[planta]] sem hefur verið ræktuð í nær 5000 [[ár]]. Plantan á uppruna sinn að rekja til Asíu, en er í dag ræktuð um allan heim. Í stöngli plöntunnar eru langar og grófar trefjar sem nýtast vel til [[iðnaður|iðnaðar]]. Úr hampi hafa lengi verið unnin m.a. reipi og vefnaðarvörur.
 
Í [[háblað|háblöðum]] og [[bikarblað|bikarblöðum]] kvenplantna myndast efni sem nefnast [[kannabínóíði|kannabínóíðar]]. Best rannsökuðu kannabínóíðarnir eru [[tetrahydrocannabinol|tetrahýdrókannabínól]] (THC), kannabídíólkannabíndíól (CBL) og kannabínól (CBN). Fundist hafa a.m.k. 85 kannabínóíðar, en þessi efnasambönd eru mjög mismunandi frá einni plöntu til annarrar. Enn er margt óljóst í sambandi við kannabínóíða, en ljóst þykir að þeir eru hugvíkkandi efni plöntunnar.
 
== Áhrif ==
Lína 38:
Talið er að hampafurðir hafi verið notaðar í a.m.k. 5000 ár og eru elstu heimildir um það frá Kína. Textar sem fundist hafa í Kína benda til þess að það hafi verið notað sem lyf í Asíu til meðferðar við fjölmörgum sjúkdómum. Á Indlandi tengdist kannabis gyðjunni Shiva.
 
Í Evrópu hefur hampur bæði verið notaður til iðnaðar og í lækningaskyni. Í [[Prússland|prússneskum]] texta frá því um árið 1350 er minnst á hamp og hann kallaður knapis (af ''kannabis''). Hampur var einnig notaður í drykkjarföng og í Þýskalandi eru enn þann dag í dag til barir sem bjóða upp á hampbjór og hampvín. Þessi bjór og vín innihalda þó ekki kannabínóíða. Í Bandaríkjunum var eitt sinn hægt að kaupa kannabisefni í verslunum, en notkun þeirra minnkaði með tilkomu annarra deyfilyfja á markaðinn. Á fjórða áratugi síðustu aldar var kannabis bannað með lögum í Bandaríkjunum. Talið er að djasskynslóðin hafi svo hafið kannabis upp til nýrra hæða í Bandaríkjunum um miðja tuttugustu öld. Að auki hefur kannabis verið notað í trúarlegum tilgangi, til að mynda meðal [[Rastafari]]trúaðra á Jamaíku og Sadhúa á Indlandi.
Í Bandaríkjunum var eitt sinn hægt að kaupa kannabisefni í verslunum, en notkun þeirra minnkaði með tilkomu annarra deyfilyfja á markaðinn. Á fjórða áratugi síðustu aldar var kannabis bannað með lögum í Bandaríkjunum. Talið er að djasskynslóðin hafi svo hafið kannabis upp til nýrra hæða í Bandaríkjunum um miðja tuttugustu öld.
Að auki hefur kannabis verið notað í trúarlegum tilgangi, til að mynda meðal [[Rastafari]]trúaðra á Jamaíku og Sadhúa á Indlandi.
 
== Viðurlög við notkun kannabis og lög á heimsvísu==
[[Mynd:World-cannabis-laws.png|thumb|Lög varðandi kannabis um heiminn.]]
Í byrjun síðustu aldar voru kannabisefni bönnuð með lögum víðast hvar í hinum vestræna heimi. Þau voru bönnuð í Bretlandi árið 1928 og sett á þau takmörk í Bandaríkjunum árið 1937. Þeim takmörkunum réð ekki hvað síst andstaða þeirra sem bjuggu til gerviefni sem kepptu við hampræktun. Bann við kannabis tekur oftast til ræktunar, eignar og dreifingar efnisins. Í Hollandi hefur lengi verið leyft að kaupa kannabisefni á sérstökum kaffihúsum og notkun efnisins er ekki ólögleg. Menn greinir hins vegar á um hvort þetta leyfi kyndi undir neyslu annarra efna enda telja sumir að kannabisneysla sé einfaldlega undanfari neyslu annarra vímuefna. Þrátt fyrir skiptar skoðanir hafa sum lönd nú leyft mönnum að eiga kannabis til einkanota (oft án þess að leyfa sölu þess) og er hugsunin ekki hvað síst að menn geti notað það í lækningaskyni. Meðal þessara landa eru Spánn, Portúgal og Ástralía. Á Englandi eru menn ekki lengur handteknir fyrir að eiga lítið magn af kannabis þar sem lögreglan telur sig ná betri árangri með því að einbeita sér að sterkari efnum. Þrátt fyrir það geta menn búist við sektum ef lögregla finnur kannabisefni á þeim.
Í Hollandi hefur lengi verið leyft að kaupa kannabisefni á sérstökum kaffihúsum og notkun efnisins er ekki ólögleg. Menn greinir hins vegar á um hvort þetta leyfi kyndi undir neyslu annarra efna enda telja sumir að kannabisneysla sé einfaldlega undanfari neyslu annarra vímuefna.
Þrátt fyrir skiptar skoðanir hafa sum lönd nú leyft mönnum að eiga kannabis til einkanota (oft án þess að leyfa sölu þess) og er hugsunin ekki hvað síst að menn geti notað það í lækningaskyni. Meðal þessara landa eru Spánn, Portúgal og Ástralía. Á Englandi eru menn ekki lengur handteknir fyrir að eiga lítið magn af kannabis þar sem lögreglan telur sig ná betri árangri með því að einbeita sér að sterkari efnum. Þrátt fyrir það geta menn búist við sektum ef lögregla finnur kannabisefni á þeim.
 
Kannabis er ólöglegt í mörgum löndum en afglæpavæðing smárra skammta hefur þó víða átt sér stað. Árið 2017 voru kannabislög væg í löndum eins og Ástralíu, Bangladess, Kambódíu, Kanada, Síle, Kólumbíu, Kosta Ríka, Tékklandi, Þýsklalandi, Indland, Jamaíka, Mexíkó, Hollandi, Portúgal, Spáni, Suður-Afríku og Úrúgvæ, ásamt einstökum ríkjum Bandaríkjanna. Ströngustu lögin eru í Kína, Egyptalandi, Frakklandi, Indónesíu, Japan, Malasíu, Nígeríu, Noregi, Filippseyjum, Póllandi, Sádí-Arabíu, Singapúr, Suður-Kóreu, Tælandi, Tyrklandi, Úkraínu, Sameinuðu arabísku furstadæmunum og Víetnam.