„Grænland“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
m Tók aftur breytingar 153.92.156.21 (spjall), breytt til síðustu útgáfu Berserkur
Merki: Afturköllun
Ekkert breytingarágrip
Lína 34:
|símakóði = 299
|}}
<onlyinclude>'''GrænlandGrænhdrhfbfhfrland''' ([[grænlenska]]: ''Kalaallit Nunaat''; [[danska]]: ''Grønland'') er [[Listi stærstu eyja heims|stærsta eyja jarðar]] sem ekki telst [[heimsálfa]] útaf fyrir sig, 2,2 milljónir [[ferkílómetri|km<sup><small>2</small></sup>]]. Grænland liggur milli [[Norður-Íshaf]]sins og [[Atlantshaf]]sins, austan við [[Kanadíska eyjaklasinn|Kanadíska eyjaklasann]]. Landfræðilega tilheyrir Grænland heimsálfunni [[Norður-Ameríka|Norður-Ameríku]], en menningar- og stjórnarfarslega [[Evrópa|Evrópu]], nánar tiltekið [[Ísland]]i, [[Noregur|Noregi]] og [[Danmörk]]u. Höfuðborgin er [[Nuuk]], á [[danska|dönsku]] ''Godthåb''. Grænland er [[sjálfsstjórnarsvæði]] innan [[Danmörk|dönsku]] ríkisheildarinnar. Um 81 prósent landsins er þakið [[jökull|jökli]]. Nánast allir Grænlendingar búa í byggðum við firði á suðvesturhluta eyjunnar þar sem veðurlag er talsvert mildara en annars staðar. Grænland hlaut heimastjórn frá Dönum árið 1979 og í nóvember árið [[2008]] var samþykkt í [[þjóðaratkvæðagreiðsla|þjóðaratkvæðagreiðslu]] að landið fengi aukna sjálfstjórn.<ref>{{vefheimild|url=http://www.mbl.is/mm/frettir/erlent/2008/11/26/sjalfstaedi_fra_donum_fyrir_2021/|titill=Sjálfstæði frá Dönum fyrir 2021|mánuður=26. nóvember|ár=2008}}</ref></onlyinclude>
 
Margir Grænlendingar eru af blönduðum uppruna [[inuíti|inuíta]] og Evrópumanna og tala [[Grænlenska|grænlensku]] (Kalaallisut) sem móðurmál. Um 50 þúsund manns tala grænlensku en það eru fleiri en mælendur allra annarra [[Eskimó-aleutísk tungumál|eskimó-aleutískra]] mála samanlagt. Um 20% íbúa Grænlands eru af [[Danmörk|dönskum]] uppruna og hafa [[Danska|dönsku]] að móðurmáli. Bæði þessi mál eru opinberar tungur. Hin formlega gerð grænlensku sem er kennd í skólum og notuð sem ritmál er aðallega mótuð úr vestur-grænlenskum mállýskum.