„Jarðskjálftakvarðar“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
m Þjarkur færði Richterskvarði á Jarðskjálftakvarðar: Ruglandi að blanda saman gamla nafninu og nýju skölunum |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 1:
[[Mynd:Seismogram_at_Weston_Observatory.JPG|thumb|[[Jarðskjálftamælir]].]]
'''Jarðskjálftakvarðar''' eru notaðir til að mæla styrk [[Jarðskjálfti|jarðskjálfta]]. Mælingin byggir vanalega á jarðskjálftabylgjum sem [[jarðskjálftamælir]] nemur. Ekki er hægt að nota einn og sama kvarða fyrir alla skjálfta þar sem mismunandi er hvaða upplýsingar var hægt að nema og tilgangur mælingarinnar getur verið breytilegur.
Eftirfarandi eru dæmi um gamla og nýja kvarða.
== Richterskvarðinn ==
[[Mynd:CharlesRichter.jpg|alt=|thumb|247x247dp|Richter sjálfur.]]Richterskvarðinn ('''M<sub>L</sub>''') var fyrsti kvarðinn sem þróaður var til að mæla jarðskjálfta. Charles Richter bjó hann til árið 1935.<ref>{{Harvnb|Kanamori|1983|p=187}}.</ref> Richter kom á tveimur venjum sem aðrir skalar myndu síðar fylgja:
* Kvarðinn er [[logri|lograkvarði]], sem þýðir að hækkun um einn á kvarðanum þýðir í raun tífalda hækkun. Tíföld hækkun í sveifluvídd jarðskjálftabylgju jafnast svo á við næstum 32-falda hækkun í styrk jarðskjálftans.<ref>{{Harvnb|Spence|Sipkin|Choy|1989|p=61}}.</ref>
* Núllpúnktur kvarðans er sá punktur þar sem jarðskjálfti í 100 km fjarlægð færir haus jarðskjálftamælisins aðeins 0,001 mm.<ref>{{Harvnb|Richter|1935|pp=5}}; {{Harvnb|Chung|Bernreuter|1980|p=10}}. Subsequently redefined by {{Harvnb|Hutton|Boore|1987}} as 10 mm of motion by an {{M|L|3}} quake at 17 km.</ref>
Vegna þessara galla er Richterskvarðinn ekki lengur notaður, en þó er algengt að fjölmiðlar noti „Richter“ þó að yfirborðsbylgju- eða vægisstærðarkvarðinn hafi verið notaður.
== Rúmbylgjukvarðinn ==
Rúmbylgjukvarðinn ('''m<sub>B</sub>''') mælir rúmbylgjur, þær ferðast beint í gegnum [[berg]]. Rúmbylgjur skiptast í frumbárur (ferðast hratt) og síðbárur (ferðast hægar, komast ekki í gegnum bráðinn ytri kjarna jarðarinnar).
eru P-bylgjur (ferðast hratt) og S-bylgjur (færsla þeirrar bylgju er <ref>Havskov, J.; Ottemöller, L. (Október 2009), [ftp://ftp.geo.uib.no/pub/seismo/SOFTWARE/DOCUMENTATION/processing earthquake data.pdf ''Processing Earthquake Data''].</ref>
▲Richterkvarðinn mettast við um 7 á Richter og ekki er hægt að nota gögn frá jarðskjálftum á honum sem gerast í meira en 600 km fjarlægð.<ref>{{cite web|url=http://earthquake.usgs.gov/aboutus/docs/020204mag_policy.php |title=USGS Earthquake Magnitude Policy |publisher=USGS |date=November 22nd, 2011}}</ref>
== Yfirborðsbylgjukvarðinn ==
Yfirborðsbylgjukvarðinn ('''M<sub>s</sub>''') mælir bara yfirborðsbylgjur í jörðinni. Hann hentar til að mæla grunna jarðskjálfta.
== Vægisstærðarkvarðinn ==
Vægisstærðarkvarðinn ('''M<sub>w</sub>''') mælir vægisstærð, það hversu mikla [[Vinna (aflfræði)|aflfræðilega vinnu]] skjálftinn innir af hendi þegar einn [[Jarðfleki|fleki]] færist fram hjá öðrum.
== Dæmi ==
* [[Jarðskjálftinn 29. maí 2008]]
* [[Suðurlandsskjálfti]]nn þann 17. júní árið 2000 var um '''6,6''' á '''M<
*
*
== Tilvísanir ==
|