„Judah Löw“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Almar D (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Almar D (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 4:
 
==Ævi og ætt==
Jehuda ben Bezal’el Löw var næst elsti sonur Bezal'el ben Chajjim, sem var bróðir ríkisrabbínans [[Jacob Löw]]. Í höfundarverki Löws er hvergi fjallað um bernsku hans, uppeldi né kennara úr æsku og því eru yngri ár ævi hans með öllu hulin myrkri. Hvorki eru til neinar öruggar heimildir um fæðingardag né fæðingarstað hans. Þó er hann talinn koma af frægri og menntaðri fjölskyldu rabbína — líklega með rætur í [[Worms]]. Algengast er að telja hann fæddan [[1512]] — sennilega í [[Poznań]]<ref name="HaariShebechamaiPrag">{{cite book | author = ד"ר א. הכהן עובדיה Dr Avraham Hacohen Ovadia (Gotsdiner) | title = Ha'ari Shebechachmai Prague | year = 2001 | pages = 138 | publisher = [[:he:מוסד הרב קוק|Mosad Harav Kook]] | location = [[Jerusalem]], [[Israel]] | language = Hebrew | oclc = 145439809 | url = http://www.mosadharavkook.com/store/item2.php?id=97 | archive-url = https://web.archive.org/web/20090529085218/http://www.mosadharavkook.com/store/item2.php?id=97 | dead-url = yes | archive-date = 2009-05-29 }}</ref> — en margir vísindamenn telja hann hafa fæðst þónokkru síðar (allt til 1525).
 
Afkomendur Judah Löw voru [[Ungverjaland|ungverski]] rabbíninn Leopold Löw og sonur hans Immanuel Löw.æsku
 
==Störf==
Um starfsævi Löws eru aðeins til skrár umyfir árin [[1553]]-[[1573]], þegar hann þjónaði sem rabbíni og síðar yfirrabbíni í [[Móravía|móravíska]] bænum [[Nikolsburg]] ([[Mikulov]]). Þar hafði hann einnig umdæmi sem skipuleggjandi í stjórnsýslumálum og sem sérfræðingur um réttarkerfið. Þekktastur var Löw þó fyrir að vera áhrifamikill fræðimaður[[guðfræði]]ngur, sérhæfður í gyðinglegri [[dulspeki|dul-]] og [[heimspeki]]. Túlkanir á tveimur höfuðritum gyðinga, '' [[Torah]] '' og '' [[Talmud]] '', eru fyrirferðarmestistærsta hluti fræðimennskuviðfangsefni Löws sem fræðimanns. Umfangsmesta rit hans er '' Gur Aryeh al HaTorah '', sem er ítarlegt skýrringarrit yfir athugasemdir [[Rashi]] um Torah. Um Löw rabbína er ótal rita til, þar sem frásagnir úr raunveruleikanum og skáldskapur renna mögulega saman í eitt og því eru þær ekki allar sannar.
 
==Golemið í Prag==
[[Mynd:Golem and Loew.jpg||thumb|200px|Löw rabbíni og golem, máluð af [[Mikoláš Aleš]]]]
Golem ([[Hebreska|hebreska]]: גולם‎‎ „hið óorðna“) er dulmagn úr þjóðsögum gyðinga — goðsagnakennd vera sem er eins konar kvikur [[manngervingur]], mótaður úr lífvana efni á borð við [[mold]] eða [[leir]]. Mörgum sögum fer af því hvernig golemið var vakið til lífsins og hvernig því var síðar stýrt. Til þess að geta hleypt lífi í leirinn þurftu gyðingarnir að hafa á valdi sínu sömu dulrænu krafta og [[Jahve]] beitir til að skapa fyrsta manninn, [[Adam]]. Áður en lífinu var blásið í Adam hafði Guð hnoðað hann úr hans eigin mold og ösku.
 
Skv. einni frásögn af góleminu í Prag hafði það þegar verið uppi í 400 ár þegar Löw rabbíni tók það í þjónustu sína. Í annarri og kunnari frásögn er Löw sjálfur sagður hafa hnoðað golemið úr leir, sungið í það líf með eins atkvæðis töfraþulunni „''schem''“ og síðan gert að þjóni sínum. Sagan þarf að skoðast með þeim fyrirvara að fyrsta frásögnin af Löw rabbína og góleminu í Prag leit ekki dagsins ljós fyrr en 200 árum eftir dauða hans, en það er algengur misskilningur að hann hafi skrifað hana sjálfur.
 
==Heimildir==