|
|
|
'''Gestapo''' (stytting á '''''Geheime Staatspolizei''''' eða „Leynilögregla ríkisins“<ref>Miller, Michael (2006). Leaders of the SS and German Police, Vol. 1. R. James Bender Publishing, bls. 502.</ref>) var leyniþjónusta [[Þriðja ríkið|Þýskalands nasismans]] og Evrópu undir hernámi nasista í [[Seinni heimsstyrjöldin|seinni heimsstyrjöld]].
[[Hermann Göring]], þáverandi innanríkisráðherra RússlandsPrússlands, stofnaði Gestapo árið 1933 sem deild innan RússneskuPrússnesku lögreglunnar.<ref>{{Vísindavefurinn|5166|Hvað var Gestapo og hvað gerðu menn þar?}}</ref> Í upphafi var Gestapo persónulegt valdatæki sem Göring notaði til að ofsækja pólitíska andstæðinga sína. Frá og með 20. apríl 1934 var Gestapo stýrt af leiðtoga [[SS-sveitirnar|SS-sveitanna]], [[Heinrich Himmler]], sem var útnefndur foringi lögreglusveita í Þýskalandi árið 1936. Gestapo var þá að breytast í ríkisstofnun og undirdeild ''Sicherheitspolizei'' (Öryggislögreglunnar) frekar en að vera prússnesk héraðsstofnun. Frá og með 27. september 1939 var Gestapo stjórnað af öryggisstofnuninni ''Reichssicherheitshauptamt'' og var talin systurstofnun SS-öryggisþjónustunnar. Gestapo var falið að uppræta raunverulega og meinta andófsmenn innan og utan Þýskalands og andspyrnuhreyfingar á svæðum sem Þjóðverjar lögðu undir sig í stríðinu. Með grimmdarverkum sínum varð Gestapo þekkt fyrir hrottaskap og valdníðslu. Gestapo lék jafnframt lykilhlutverk í framkvæmd [[Helförin|Helfararinnar]], sér í lagi í gegnum B4-skrifstofuna sem [[Adolf Eichmann]] fór fyrir.
Gestapo var virk fram á síðustu daga nasistastjórnarinnar en stofnunin var fordæmd sem glæpasamtök í [[Nürnberg-réttarhöldin|Nürnberg-réttarhöldunum]].
|
