„Íslenskar mállýskur“: Munur á milli breytinga

* {{anchor|anchor=Harðmæli}}'''Harðmæli''' þekkist á [[Norðurland|Norðurlandi]], einkum í [[Eyjafjarðarsýsla|Eyjafirði]] og [[Þingeyjarsveit]]. Þegar [[Lokhljóð|lokhljóðin]] ''p, t,'' og ''k'' koma fyrir í miðju orði eða í lok orðs eru þau borin fram með fráblæstri. Orðið ''vita'' er þá borið fram „vitha“ {{IPA-is|vɪːtʰa}} en ekki „vida“ {{IPA-is|vɪːtav|ɪ|ː|t|a}} eins og flestir aðrir landsmenn gera, það kallast '''linmæli'''. Harðmæli gerir þó ekki þessi lokhljóð fráblásin ef þau koma á eftir órödduðum hljóðum, allir bera ''spila'' fram sem „sbila“ {{IPA-is|spɪːla}} en enginn „sphila“ {{IPA-is|spʰɪːlas|pʰ|ɪ|ː|l|a}}.<ref name=":0">{{Vefheimild|url=https://notendur.hi.is/eirikur/hoi.pdf|titill=Hljóðfræði og hljóðritun|höfundur=Eiríkur Rögnvaldsson|ár=2013}}</ref>

* {{anchor|anchor=Raddaður framburður}}'''Raddaður framburður''' þekkist á austanverðu Norðurlandi og norðanverðu Austurlandi. Þá er ''bolti'' borið fram sem „bol-ti“ {{IPA-is|pɔltʰɪp|ɔ|l|tʰ|ɪ}} en ekki „bohldi“ {{IPA-is|pɔl̥tɪp|ɔ|l̥|t|ɪ}} og ''seinka'' borið fram sem „sein-ka“ {{IPA-is|seiŋkʰas|e|i|ŋ|kʰ|a}} en ekki „seihn-ga“ {{IPA-is|seiŋ̊kas|e|i|ŋ̊|k|a}}.<ref name=":0" />

* {{anchor|anchor=hv-framburður}}'''''hv''-framburður''' þekkist á Suðurlandi. Flestir Íslendingar bera ''hvar'' fram sem „kvar“ {{IPA-is|kʰvaːr}}, en í ''hv-''framburði er orðið borið fram „'''h'''(v)ar“ ({{IPA-is|xaːrx|a|ː|r}}, {{IPA-is|xvaːrx|v|a|ː|r}} eða {{IPA-is|xʷaːrxʷ|a|ː|r}}).<ref name=":0" />

* '''''ngl''-framburður''' þekkist á Norðurlandi. Þar er borið fram [[lokhljóð]] í [ngl], líkt og stafsetningin bendir til. Orð eins og ''dingla'' er þá borið fram „dín-'''g'''la“ {{IPA-is|tiŋklat|i|ŋ|k|l|a}} en ekki „dínla“ {{IPA-is|tiŋlat|i|ŋ|l|a}}.<ref name=":0" />

* '''''rn''-, ''rl''-framburður''' þekkist í [[Austur-Skaftafellssýsla|Austur-Skaftafellssýslu]]. Í stað þess að bera ''barnið'' fram sem „bardnið“ eða „badnið“, og ''karlinn'' fram sem „kardlin“ eða „kadlin“, þá kemur ekkert [[lokhljóð]] fyrir og framburðurinn verður „bar-nið“ {{IPA-is|parnɪðp|a|r|n|ɪ|ð}} og „kar-lin“ {{IPA-is|kʰarlɪnkʰ|a|r|l|ɪ|n}}.<ref name=":0" />

* {{anchor|anchor=Vestfirskur einhljóðaframburður}}'''Vestfirskur einhljóðaframburður''' kemur fyrir á [[Vestfirðir|Vestfjörðum]] og notar [[einhljóð]] en ekki [[tvíhljóð]] á undan sumum [[Nefhljóð|nefhljóðum]]. Orðið ''banki'' borið fram sem „ban-ki“ {{IPA-is|paɲ̊cɪ}} en ekki „bánki“ {{IPA-is|pauɲ̊cɪ}}, orðið ''lengur'' er borið fram sem „le-ngur“ {{IPA-is|lɛŋkʏrl|ɛ|ŋ|k|ʏ|r}} en ekki „leingur“ {{IPA-is|leiŋkʏrl|e|i|ŋ|k|ʏ|r}}.<ref name=":0" />

* {{anchor|anchor=Skaftfellskur einhljóðaframburður}}'''Skaftfellskur einhljóðaframburður''' er það einkenni á [[Framburður|framburði]], að stafirnir ''a, e, i, o, u,'' og ''ö'' eru bornir fram sem einhljóð á undan „gi“ (t.d. er orðið „lögin“ borið fram sem „lö-jin“ {{IPA-is|ˈlœːjɪnˈl|œ|ː|j|ɪ|n}} frekar en „lau-jin“ {{IPA-is|ˈlœijɪnˈl|œ|i|j|ɪ|n}}, og „snagi“ er borið fram sem „sdna-ji“ {{IPA-is|stnaːjɪs|t|n|a|ː|j|ɪ}} en ekki „sdnæ-ji“ {{IPA-is|stnaijɪs|t|n|a|i|j|ɪ}}).<ref name=":0" /> En þessi framburður er á undanhaldi.

* {{anchor|anchor=Tvinnhljóðun}}'''Tvinnhljóðun''' er nokkuð ný. Þar kemur fram blísturshljóð í orðum eins og ''tjald'' og það borið fram sem „tsjald“ {{IPA-is|ʦʰjaltʦʰ|j|a|l|t}}.<ref name=":0" />