„Grótta“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Óvíst að ljóðið gagnist lesanda. Fjarlægi óþarfa hlekki.
Lína 1:
{{Coord|64.166667|-22.016667|type:edu_region:IS|display=title}}
[[Mynd:Grótta2.JPG|thumb|300px|Grótta á Seltjarnarnesi.]]
'''Grótta''' er [[örfirisey (landslagsþáttur)|örfirisey]] yst á [[Seltjarnarnes]]i. Viti var reistur í Gróttu árið [[1897]] en núverandi viti er frá árinu [[1947]]. Áður fyrr var bær í Gróttu og er fyrst getið um hann í heimildum [[1547]]. Árið [[1703]] var hann [[hjáleiga]] frá [[Nes við Seltjörn|Nesi]]. Bærinn fór síðar í eyði en byggðist aftur á [[19. öld]]. Nágrenni Gróttu er vinsælt [[útivistarsvæði]]. Grótta er [[friðland]] vegna fuglalífs (friðlýst [[1974]]) og er umferð fólks bönnuð þar frá 1. maí til 1. júlí ár hvert.
 
== Landslagsbreytingar ==
Hnit staðarins eru 64° 9,866'N, 22° 1,325'W.
Miklar breytingar hafa orðið við Gróttu frá því að land byggðist, bæði vegna landsigs og landbrots, og geta því þau einkenni sem voru tilefni nafnsins verið horfin. Af elstu kortum má sjá að Grótta var upphaflega landföst, þ.e. nyrsti hluti Seltjarnarness. Áður var malarkambur úr Gróttu yfir í Suðurnes á Seltjarnarnesi, þar sem golfvöllurinn er nú. Þar fyrir innan var Seltjörn, sem gaf nesinu nafn. Malarkamburinn er nú horfinn og tjörnin orðin sjávarvík, en e.t.v. hefur [[Bakkatjörn]] áður verið innsti hluti Seltjarnar.
 
{{Tilvitnunarbox
|title =
|width = 23%
|quote =
:Dauðinn sótti sjávardrótt,
:sog var ljótt í dröngum.
:Ekki er rótt að eiga nótt
:undir Gróttutöngum.
|source = Ort í orðastað sjódrukknaðs manns sem gekk aftur og sagður hafa kveðið vísuna á glugga í Gróttu.}}
 
== Um nafnið Gróttu ==
Orðið ''grótta'' merkir jarðfall eða hola, en það gæti einnig hafa þýtt hellir, sbr „grotta“ í [[sænska|sænsku]]. Grótta (eða ''grótti'', kk) getur einnig verið [[kvörn]] til að mala korn, sbr. kvæðið [[Gróttasöngur|Gróttasöng]], og er nafnið þá dregið af holunni sem er á efri kvarnarsteininum, sem kornið var látið í.
 
== Landslagsbreytingar ==
Miklar breytingar hafa orðið við Gróttu frá því að land byggðist, bæði vegna landsigs og landbrots, og geta því þau einkenni sem voru tilefni nafnsins verið horfin. Af elstu kortum má sjá að Grótta var upphaflega landföst, þ.e. nyrsti hluti Seltjarnarness. Áður var malarkambur úr Gróttu yfir í Suðurnes á Seltjarnarnesi, þar sem golfvöllurinn er nú. Þar fyrir innan var Seltjörn, sem gaf nesinu nafn. Malarkamburinn er nú horfinn og tjörnin orðin sjávarvík, en e.t.v. hefur [[Bakkatjörn]] áður verið innsti hluti Seltjarnar.
 
== Tengt efni ==
* [[Listi yfir vita á Íslandi]]
 
== Tenglar ==
* [http://www.seltjarnarnes.is/umhverfi/grotta/ „Saga Gróttu“; af Seltjarnarnesi.is]
*[http://www.nat.is/travelguide/vitar_a_islandi.htm Vitar á Íslandi]
 
{{Friðlönd}}